خشک سالی بسیار شدید در ۸۳ درصد جغرافیای مشهد

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ بارش‌های شدید و فراتر از مطلوب سال‌های ۹۸ تا ۹۹ تقریبا همه را مطمئن کرد که دوره خشک سالی به پایان رسیده است و ایران و به ویژه استان‌های خشکی مثل خراسان رضوی وارد ترسالی شده اند، اما پاییز و زمستان خشک دوسال اخیر و کم بارشی‌هایی که گفته می‌شود در ۵۰ سال گذشته بی سابقه بوده است، نشان داد که خشک سالی با سرزمین ایران عجین شده است و با توجه به کاهش جدی بارش‌ها در سال‌های آینده، این پدیده قرار نیست به این زودی دست از سر کشورمان بردارد.

براساس اطلاعاتی که مرکز ملی پایش و هشدار خشک سالی منتشر کرده است از مهرماه سال گذشته تا امسال ۵۷ درصد از مساحت خراسان رضوی و ۸۳ درصد از مساحت مشهد درگیر خشک سالی بسیار شدید بوده و هیچ نقطه‌ای از خراسان در این دوره آماری ترسالی نداشته است.

«اوضاع خشک سالی در خراسان رضوی و شهر مشهد بحرانی است»؛ این جمله ترجیع بند صحبت‌های مسئولان هواشناسی و آب و فاضلاب استان و مشهد در یکی دو سال گذشته است؛ صحبت‌هایی که با توجه به آمار و ارقام ارائه شده از سوی مرکز ملی پایش و هشدار خشک سالی درباره این مسئله، نه اشتباه است و نه بزرگ نمایی.

آمار‌های این مرکز می‌گوید که از مهرماه ۱۳۹۹ تا مهرماه امسال مشهد و استان حتی ترسالی ضعیف را هم تجربه نکرده است و فقط ۱.۵ درصد از ۱۱۸.۸۵۴ کیلومترمربع مساحت خراسان رضوی وضعیت نُرمال دارد و این یعنی که در این یک سال ۹۸.۵ درصد از مساحت استان با خشک سالی درگیر و در حال دست و پنجه نرم کردن با این پدیده است.

خبری از ترسالی نیست

پایش ده ساله وضعیت خشک سالی و ترسالی استان و مشهد هم نشان می‌دهد که خشک سالی با تار و پود این اقلیم خشک و نیمه خشک استان عجین شده است و آن طور که پیش از این محسن عراقی زاده، مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی، به شهرآرا گفته بود، در این چند سال به قدری بارش‌ها کم بوده است که اگر بارش باران چندین سال بالاتر از نرمال هم قرار بگیرد، باز هم وارد ترسالی نخواهیم شد.

طبق آمار‌های مرکز ملی پایش و هشدار خشک سالی، در یک دوره ده ساله فقط ۲.۲ درصد از مساحت خراسان رضوی ترسالی ضعیف و ۰.۳ درصد هم ترسالی شدید داشته و درصد مساحت درگیر خشک سالی در استان هم چیزی نزدیک به ۸۵.۷ درصد گزارش شده است. حدود ۱۱ درصد از مساحت استان که بیشتر در قسمت‌های شمالی است، وضعیت نرمال و مطلوبی را در این ۱۰ سال پشت سر گذاشته اند.

فقط نیم درصد مساحت مشهد ترسالی داشته است

اوضاع مشهد هم در این دوره ده ساله چندان مساعد نبوده است و تنها نیم درصد از مساحت این شهرستان ترسالی ضعیف داشته و آن طور که در این گزارش ذکر شده ۸۶ درصد از مساحت شهر مشهد در این دوره آماری خشک سالی داشته است؛ وضعیتی که با توجه به کاهش جدی بارش‌ها در دو سال اخیر کماکان ادامه دارد.

۸ درصد بارش کمتر نسبت به سال قبل

بارش باران در خراسان رضوی در سال آبی جاری هم مثل یکی دو سال گذشته باز هم با کاهش جدی روبه رو بوده است. طبق گزارش مرکز ملی پایش و هشدار خشک سالی، از ابتدای مهرماه که سال آبی آغاز می‌شود، تا ۱۳ آذرماه در استان ۱۰.۴ میلی متر باران باریده و این عدد در بازه بلند مدت ۶/۲۳ میلی‌تر بوده است که نشان می‌دهد بارش‌های استان در مقایسه با سال گذشته ۸ درصد و با دوره بلند مدت ۱۳ درصد کاهش داشته است.

تنش آبی در سال آینده دور از انتظار نیست

مدیر کل هواشناسی خراسان رضوی نیز در گفتگو با ایرنا، با اشاره به کمبود بارش و به دنبال آن کاهش آورده رودخانه‌ها اعلام کرد که در مجموع اگر چه بارش زمستانی در حد طبیعی پیش بینی شده است، ولی با کمبود بارش‌های پاییزه و کاهش شدید آورد رودخانه‌ها که حاصل تداوم بیش از ۱۵ ماه کم بارشی است، خشک سالی جبران نخواهد شد؛ بنابراین به احتمال بسیار، تنش آبی در فصل گرم بعدی نیز دور از انتظار نیست.

محسن عراقی زاده این را هم گفت که بارش‌های کشور، به ویژه در نیمه شرقی، طی سال زراعی گذشته حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد کمتر از حد طبیعی و بارش برف نیز کمتر از نصف میانگین بلندمدت، به ویژه در مناطق کوهستانی البرز و زاگرس بوده است.