مستند کوتاه «عزیز قدس» دریافت تازه‌ای از شخصیت شهید سلیمانی ارائه می‌دهد
مستند «عزیز قدس»، به تهیه کنندگی مرتضی شعبانی و کارگردانی مصطفی سیفی، اثر کوتاهی است که شاید از منظر فنی و تولید حرفهای به اندازه همتایان خود قدرتمند و پرجزئیات نباشد، اما حاوی نکته‌ای است که می‌تواند برای مجموعه هنر‌های نمایشی ایران، الهام بخش و تعیین کننده باشد.
به گزارش شهرآرانیوز - در مدتی که از شهادت سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس می‌گذرد، هنرمندان بسیاری تلاش کرده اند تا بخشی از شخصیت این چهره بزرگ کشورمان را به شکل‌های مختلف مورد توجه قرار دهند. سینمای مستند در این عرصه، پیشگام بوده و تا کنون چند عنوان مستند کوتاه و بلند درباره زندگی، شخصیت و فعالیت‌های شهید سلیمانی تولید کرده است.
علاوه بر آثار مهمی همچون مستند‌های «۳۶۰ درجه محاصره» و «قاسم» که اولی به برشی از زندگی سردار سلیمانی و دومی بر طرحی بیوگرافیک از زندگی ایشان تأکید دارد، مستند «عزیز قدس»، به تهیه کنندگی مرتضی شعبانی و کارگردانی مصطفی سیفی، نیز اثر کوتاهی است که شاید به اندازه دو مستند دیگر مورد توجه قرار نگرفته باشد و از منظر فنی و تولید حرفهای به اندازه همتایان خود قدرتمند و پرجزئیات نباشد، اما حاوی نکته‌ای است که می‌تواند برای مجموعه هنر‌های نمایشی ایران، الهام بخش و تعیین کننده باشد.
این اثر کوتاه که بخش عمده‌ای از آن را مصاحبه‌ها و برخی تصاویر کمتر دیده شده از شهید سلیمانی تشکیل داده است، به جای پرداختن به موضوعات سیاسی و ایدئولوژیک مرتبط با میدان جنگ و عملیات، بیشتر بر جنبه‌های انسانی و اخلاقی شخصیت حاج قاسم، به عنوان پدر مهربان محور مقاومت در جهان، تمرکز می‌کند.
روایت عرفانی «عزیز قدس»
برجسته‌ترین نکته که در مستند «عزیز قدس» مطرح می‌شود، مسئله قدس است که محور پرداخت شخصیت اصلی و قهرمان این اثر قرار می‌گیرد. «عزیز قدس» موضوع قدس را به عنوان غایت نهایی سردار سلیمانی تعریف می‌کند و مابقی مؤلفه‌های اثر را در نسبتشان با این موضوع مهم کنار هم می‌چیند. نکته جذابی که در روایت مستند «عزیز قدس» به چشم می‌آید، پرداختن به مسئله قدس به عنوان یک موضوع اعتقادی است. همین یک خصلت مهم در روایت مستند، نشان می‌دهد که مستندساز اصلا اهل نمایشگری و خودنمایی نیست. تنها کارگردانی می‌تواند در یک مستند بیست و دودقیقه‌ای چنین موضوع مهمی را با پرداختی دقیق و پذیرفتنی ارائه کند که به این موضوع سیاسی دینی، باور قلبی و اشراف کامل داشته باشد.
محتوای پرزحمت
مستند «عزیز قدس»، با دقت و تلاشی درخور ستایش، محتوای اصلی خود را بر دو عنصر تصاویر بدیع و مصاحبه‌های متفاوت استوار ساخته است. این اثر با انتخابی متفاوت و دقیق، عمدتا پای صحبت شخصیت‌هایی می‌نشیند که مخاطب عام کمتر با آن‌ها آشنایی دارد و سخنانشان را شنیده است. همین ویژگی باعث می‌شود که محتوای مصاحبه‌ها برای بیننده جذاب باشد و «عزیز قدس» از حرفهای تکراری دور شود. علاوه بر این، ترکیب مصاحبه شوندگان این مستند را افرادی از جبهه مقاومت در کشور‌های مختلف تشکیل می‌دهند؛ فعالان عرصه مقاومت در نیجریه و آذربایجان که شاید مخاطب اصلا نقشی برای ایشان در شکل گیری جبهه مقاومت قائل نباشد، اما سردار سلیمانی با افرادی از این کشور‌ها نیز همکاری داشته و برای فعالیت‌های آن‌ها الهام بخش بوده است.
علاوه بر این ها، انتخاب تصاویر آرشیوی هم بسیار با دقت و هوشمندی صورت گرفته و فیلم ساز با تعمد و موشکافی مناسب، از میان آرشیوها، نکاتی را جدا کرده است که با رویکرد خودش هم راستا باشند. تدوین مناسب گفتگو‌ها توسط کارگردان مستند «عزیز قدس» باعث شده است پرداخت شخصیت سردار سلیمانی، نه صرفا به عنوان یک فرمانده میدان یا متخصص امور نظامی، بلکه به عنوان یک عارف و سرباز متعهد، به مخاطب عرضه شود. از این منظر، مستند «عزیز قدس» می‌تواند الهام بخش سینما و تلویزیون ایران برای تولید آثار متفاوت و تازه‌ای با محوریت شخصیت سردارشهیدقاسم‌سلیمانی باشد.
قهرمان در معنایی که به آن نیاز داریم
در سال‌های اخیر تلاش‌های متعددی صورت گرفته است تا شخصیت‌های مهم انقلاب اسلامی ایران در قاب سینما یا تلویزیون به نمایش درآیند. در این راستا، پرداختن به شهید چمران در فیلم «چ»، ساخته ابراهیم حاتمی کیا، حاج احمد متوسلیان در «ایستاده در‌غبار» اثر محمد حسین مهدویان، و شهید منصور ستاری در فیلم «منصور»، ساخته سیاوش سرمدی که این روز‌ها روی پرده است، در سال‌های اخیر ساخته و اکران شده اند. به این فهرست، سریال «شوق پرواز» با محوریت شهید عباس‌بابایی را هم اضافه کنید که توسط تلویزیون ساخته و پخش شد.
نگاهی کلی به آثاری که به آن‌ها اشاره شد، نشان می‌دهد که ما برای رسیدن به شمایل دقیق و اثرگذار قهرمان‌های ملی که در تاریخ معاصر انقلاب اسلامی ایران تأثیرگذار بوده اند، قبل از هر چیز به ترسیم دقیق بر مبنای اصول سینمای حماسی کلاسیک و پرداخت شخصیت مورد نظر به عنوان یک قهرمان دسترسی پذیر و ملموس ایرانی نیاز داریم. سینمای ایران حماسه را، نه به معنای یک فیلم جنگی پر حادثه و اکشن، بلکه به مثابه ترکیبی از جنگ در حد استاندارد و پرداخت شخصیت باورپذیر، می‌پذیرد و مورد احترام قرار می‌دهد.
از این منظر، معمولا قهرمان‌هایی که همه وجودشان سرشار از دغدغه‌های انسانی است و کمتر به خط کشی‌های جناحی و سیاسی توجه دارند، برای سینما و تلویزیون بسیار مناسب خواهند بود؛ مردان محبوب و عمدتا درون گرایی که اگرچه باور‌های استوار اعتقادی و سیاسی دارند، سعی می‌کنند جناح‌های مختلف را زیر چتر هویت یکپارچه ملی قرار دهند. تاریخ معاصر ایران پر از شخصیت‌های برجسته و پرظرفیتی از این قبیل است که تعهد خود را هرگز از یاد نمی‌برند و دیگران را نیز مورد تفقد قرار می‌دهند.
«عزیز قدس» یک مستند ساده و بی ادعاست، اما مهم‌ترین ارزشش در آن است که به سینما و تلویزیون ایران یادآوری می‌کند که سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، بدون تردید، چهره‌ای بی بدیل برای تولید آثار درام پرکشش و قهرمان پرور ایرانی است. بدین ترتیب سردار سلیمانی می‌تواند موضوع یک اثر درام بی نظیر در تاریخ سینما و تلویزیون ایران باشد که شخصیت عرفانی او بیشتر از شخصیتش به مثابه یک جنگاور حائز اهمیت است. به نظر می‌رسد که سینمای مستند ایران تا حدودی دین خود به حاج قاسم را ادا کرده و اکنون نوبت به تلویزیون و سینما رسیده است تا با آثار فاخر، ظرفیت‌های این شخصیت را به طیف گسترده تری از مخاطبان ارائه کنند، وظیفه‌ای که باید بر دوش هنرمندان کاربلد و متعهد سپرده شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
