تأثیر افزایش قیمت بنزین در جامعه

بر اساس اصل هدفمندی یارانه‌ها، دولت موظف است یارانه تخصیص داده شده حامل‌های انرژی را به‌طور کارشناسانه و به مرور زمان کاهش دهد و قیمت حامل‌های انرژی را به نرخ حقیقی نزدیک کند. این امر یک الزام قانونی است و به دولت کمک می‌کند تا هزینه‌های خود را کاهش دهد و مصرف‌کننده را به مدیریت مصرف ترغیب کند. راهکار‌های مختلفی در دنیا برای مدیریت مصرف سوخت وجود دارد که بیشتر به ابزار‌های قیمتی و مدیریتی تقسیم می‌شود. با این حال، کارت سوخت کارآمدترین ابزار مدیریت در صورت غیرعادی شدن مصرف است؛ اما آنچه که در این زمینه کتمان‌ناپذیر است، تأثیر مثبت کارت سوخت در مدیریت مصرف است. این تأثیر در صورت وجود نظام سهمیه‌بندی تشدید می‌شود. متأسفانه با افزایش یک‌باره قیمت بنزین، شاهد افزایش برخی قیمت‌ها در بازارخواهیم بود. به‌طور مثال افزایش قیمت بنزین بر شرکت‌های حمل‌ونقل یا اجناس و شرکت‌های شیمیایی که از بنزین به‌عنوان مواد مصرفی خود استفاده می‌کنند، تأثیر بسزایی دارد. اثر افزایش قیمت بنزین از مسیر افزایش تبعی تورم است. به‌طور مثال شرکت‌هایی که موضوع حمل‌ونقل روی آن‌ها تأثیرگذار است، از این افزایش قیمت تأثیر می‌پذیرند و صنایعی از قبیل سیمان و فولاد و... به دلیل افزایش هزینه حمل‌ونقل، با افزایش نرخ مواجه می‌شوند. این موضوع به دلیل اینکه باعث تورم خواهد شد، تأثیرات گوناگونی را بر شرکت‌های خدماتی نیز خواهد داشت و آن‌ها می‌توانند افزایش نرخ داشته باشند.
اکنون بسیاری از مردم برای رویارویی با این وضعیت در حال بررسی گزینه‌های مختلف هستند که به‌طور طبیعی، دانستن وضعیت مصرف سوخت خودرو‌های داخلی و همچنین خودرو‌های خارجی (که البته به محصولات دست‌نیافتنی برای بسیاری از مردم کشورمان تبدیل شده است) در این زمینه می‌تواند مفید باشد. در این راستا باید در نظر داشت که مصرف سوخت خودرو‌های داخلی چیزی در حدود ۵/۱ برابر خودرو‌های خارجی است؛ البته نکته‌ای که به‌طور کلی دولت و مجلس به آن بی‌توجه بوده‌اند، موضوع مصرف سوخت بالای خودرو‌های داخلی و توجه نکردن به موضوع گازسوز کردن خودروهاست که در این صورت حتی شاید نیازی به گرانی بیش از حد آن نباشد.
متوسط مصرف بنزین در جهان چیزی حدود ۵/۵ لیتر است که در کشور ما این عدد به ۵/۷ لیتر رسیده است. به گزارش کارشناسان صنعت خودرو، مصرف بنزین خودرو‌های پراید و پژو ۴۰۵ به‌تن‌هایی از میزان قاچاق سوخت (قیمت پایین بنزین و قیمت بالای ارز نسبت به کشور‌های همسایه بازار قاچاق سوخت را در منطقه داغ کرده است و آمار‌های متفاوتی در این‌باره به گوش می‌رسد؛ از ۵ تا ۲۰ میلیون لیتر در روز.) بیشتر است؛ با این حال اراده‌ای برای کنترل این موضوع دیده نمی‌شود. چیزی حدود ۲۰ میلیون لیتر مصرف بنزین این ۲ خودرو است که به فناوری قدیمی این خودرو‌ها بازمی‌گردد و سازمان‌های ذی‌ربط نیز اراده‌ای برای کنترل و کاهش این مصرف ندارند؛ البته سایر خودرو‌های داخلی هم از این امر مستثنی نیستند.
با این حال سرنوشت بنزین در ایران همیشه در هاله‌ای از ابهام قرار داشته است. دولت از یک طرف در لایحه سال ۹۸ حرفی از تغییر نرخ بنزین نزد و از طرفی هم خودکفایی تولید بنزین را اعلام کرد و گفت «به دنبال صادرات هستیم»، اما از طرف دیگر مصرف بالا و قاچاق سوخت را یکی از دغدغه‌های اصلی خود دانست و استفاده از کارت سوخت را اجباری و سهمیه‌بندی را تکذیب می‌کرد. البته لازم به توضیح است که دولت در طرح حمایت معیشتی و اصلاح قیمت و سهمیه‌بندی بنزین مقداری از دغدغه عموم مردم درباره افزایش قیمت سوخت را جبران خواهد کرد.