۳ مستندساز مشهدی حاضر در جشنواره «عمار» درباره ویژگی‌های این رویداد سینمایی می‌گویند

شکیبا افخمی راد، مریم قاسمی | شهرآرانیوز - دوازدهمین دوره جشنواره مردمی «عمار» به روز‌های پایانی خودش نزدیک شده است. جشنواره‌ای که فرصتی برای دیده شدن آثار سینماگران تازه وارد و اکران عمومی آن‌ها در بسیاری از شهر‌ها را فراهم می‌کند. یکی از نکات مثبت این جشنواره اکران رایگان آثار است و مخاطبان در صورت تمایل مبلغ بلیت را داخل پاکت‌های از پیش تعبیه شده قرار می‌دهند. در این دوره همچون دوره‌های گذشته سینماگران مشهدی حضور پررنگی داشته اند و در چندین بخش هم کاندیدای دریافت جایزه شده اند.

محمدمهدی خالقی، علیرضا باغشنی و هاشم مسعودی از جمله سینماگران مشهدی هستند که آثارشان در دوازدهمین دوره این جشنواره پذیرفته شده است. آنچه می‌خوانید گفت وگوی ما با این سه سینماگر درباره ویژگی‌ها و نقاط قوت و ضعف جشنواره «عمار» است.

«عمار» تقویت کننده جریانات سینمایی است

محمدمهدی خالقی، نویسنده، تهیه کننده و کارگردان آثار مستند و داستانی با مستند «درخشش» در بخش مستند جنگ اقتصادی این رویداد شرکت کرده  است. خالقی با اشاره به حضورش در این جشنواره از نخسین دوره این رویداد می‌گوید: با آغاز به کار جشنواره، فرصت برای فیلم سازانی که به موضوعات انقلاب اسلامی علاقه‌مند بودند مهیا شد تا آثارشان بهتر دیده شود و به دست مخاطب خودش برسد.

او تأکید می‌کند: جشنواره در حوزه محتوا تکلیفش مشخص است از همان ابتدا به طور شفاف اعلام کرده ذیل چه موضوعاتی حرکت می‌کند و براساس آن آثار را می‌پذیرد.

به گفته این فیلم ساز «عمار» توانسته هرسال از نظر فرم و ارزش‌های هنری رشد کند البته در این راه با فراز و فرود‌هایی هم روبه رو شده است.

خالقی با تأکید بر اینکه «عمار» تقابل یا رقابتی با جشنواره‌های دیگر ندارد یادآور می‌شود: این جریانی پیشرو است که براساس معیار‌ها و ارزش‌های خودش در حوزه محتوا و فرم حرکت می‌کند و تقابلی هم با جریانات دیگر در سینما ندارد.
به نظر او «عمار» تقویت کننده جریانات دیگر در سینماست و در طول زمان به اصلاح، پالایش و بهبود کیفیت محتوایی و فنی آثار کمک خواهد کرد.

خالقی با اشاره به مردمی بودن جشنواره در پذیرش، داوری و اکران آثار می‌گوید: ممانعتی برای حضور هیچ فرد و فیلمی در جشنواره وجود ندارد، اما درهرحال جشنواره‌های گوناگون در نقاط مختلف دنیا علایق، سلایق و موضوعات تخصصی خودشان را پیگیری می‌کنند و ما کمتر جشنواره‌ای می‌بینیم که عام باشد و هیچ توجه‌ای به محتوا نداشته باشد.
این مستندساز درباره اکران‌های مردمی جشنواره در شهر‌های ایران نیز تصریح می‌کند: «عمار» قشر خاصی را دربر نمی‌گیرد و کاملا با همه جامعه ایرانی ارتباط دارد. آن چنان که اکران‌ها در واقع رایگان است و هرکسی می‌تواند در آن شرکت کند.

او یکی دیگر از مزیت‌های جشنواره را فعال بودن دبیرخانه آن در طول سال و محدود نشدنش به یک هفته یا دو هفته زمان برگزاری می‌داند. خالقی درباره ضعف‌های این رویداد که باید تقویت شوند نیز یادآور می‌شود: این جشنواره هنوز در مسئله بین الملل خیلی کم کار و خام است. یک یا دو دوره هم کار‌هایی در این زمینه انجام شد، اما به دلیل حجم کار و ابعاد متفاوت آن به نتیجه خوبی نرسید.

به نظر او «عمار» به دیگر عرصه‌های هنر به غیر از سینما هم باید ورود کند. مانند امسال که جشنواره علوم انسانی را راه اندازی کرد.

خالقی همچنین ابراز امیدواری می‌کند «عمار» در اکران‌های متمرکزی که در طول جشنواره در شهر‌هایی به غیر از تهران برگزار می‌کند، قوی‌تر و منسجم‌تر عمل کند.

شکستن بت فیلم سازی

علیرضا باغشنی، فیلم ساز مشهدی که اثرش به نام «قیچی تیز» در بخش مستند «جنگ نرم و جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی» دوازدهمین دوره این جشنواره کاندیدای دریافت جایزه شده است تا به امروز ۴ جایزه از این رویداد را از آن خود کرده است. او «عمار» را فرصتی برای فیلم سازان مبتدی و فیلم اولی‌ها می‌داند و بیان می‌کند: «عمار» با فراهم کردن شرایط نمایش آثار هنرمندان بر روی پرده سینما بت فیلم سازی را برای علاقه‌مندان به کار در این حوزه می‌شکند و فرصتی را فراهم می‌کند تا آن‌ها بتوانند محصولاتشان را به سمع و نظر مخاطبان برسانند و راحت‌تر مسیرشان را ادامه دهند.

این هنرمند یادآور می‌شود: «عمار» اثر فیلم سازانی که محتوای خوب و ایده خوبی دارند، اما اشکالات فرمی در کارشان دیده می‌شود را در بخش مسابقه می‌پذیرد که می‌تواند تشویقی برای رشد بیشتر فیلم ساز باشد.
به گفته او حدود ۹۰ افرادی که در انجمن فیلم سازان انقلاب اسلامی خراسان رضوی فیلم می‌سازند و موفق هستند، در «عمار» پرورش یافته اند.

باغشنی همچنین تأکید می‌کند: در «عمار» اولویت با فیلم‌های است که معیار‌های هنری را رعایت و حال انسان را هم خوب می‌کند. در واقع داوران در انتخاب آثار هم به محتوا و هم به فرم توجه می‌شود.

این فیلم ساز می‌گوید: جشنواره فرصتی را فراهم کرده که فیلم‌ها در دورترین نقاط کشور هم دیده شوند حال چه این اتفاق در سینما، رقم بخورد و چه در خانه پدر یک شهید. این گستردگی اکران مخاطبان فیلم‌ها را بیشتر کرده که در آینده می‌تواند بخش اعظمی از مشکلات ما در حوزه نمایش فیلم‌ها را بر طرف کند.

به گفته باغشنی، در برگزاری جشنواره نظم بیشتری باید شکل بگیرد. البته برخی بی نظمی‌ها طبیعی است، چون تعداد فیلم‌های رسیده به این رویداد زیاد است و جشنواره در طول سال برگزار می‌شود. همچنین در تربیت فیلم سازان جدید باید تلاش‌های بیشتری صورت گیرد.

جشنواره‌ای ساختارشکن

هاشم مسعودی، در این دوره از جشنواره با برنامه تلویزیونی «ملت شهر» و نماهنگ «قرعه» به عنوان تهیه کننده و با مستند «عاشورائیان» و «رفاقت هایتک» به عنوان کارگردان حضور دارد. «رفاقت هایتک» به کارگردانی مشترک او و محمدصادق رمضانی نیز در بخش مستند «جنگ اقتصادی» و «رویای ایرانی» دوازدهمین دوره «عمار» کاندیدای دریافت جایزه شده است. این مستند، قصه دو رفیق را روایت می‌کند که از نوجوانی به فناوری علاقه‌مند بوده اند.

مسعودی، جشنواره را رویدادی ساختارشکن می‌داند که آثار را تنها از منظر فرمی مورد بررسی قرار نمی‌دهد و پرداختن به مسائل روز جامعه را در داوری‌ها درنظر می‌گیرد. به گفته او برای فیلم سازان مردمی بودن جشنواره اهمیت دارد، چون درهرحال هرقدر هم فیلم ساز حرفه‌ای باشد برایش جذاب است که آثارش در جا‌های مختلفی مانند یک روستا در سیستان و بلوچستان و کردستان دیده شود.

این فیلم ساز با اشاره به اکران‌های مردمی فیلم «منصور» که از سوی جشنواره در نقاط مختلف کشور صورت گرفته می‌گوید: «منصور» در سینما‌ها حدود ۴ میلیارد و در اکران‌های مردمی «عمار» حدود یک و نیم میلیارد تومان فروخت. این فروش یک و نیم میلیاردی از سوی کسانی رقم خورده که هیچ وقت سینما نمی‌روند.

به نظر او اکران‌های مردمی «عمار» پای افرادی را به دیدن فیلم باز می‌کند که کمتر سینما می‌رفتند و یا در پلتفرم‌ها پولی برای تماشای فیلم هزینه نمی‌کردند. این اتفاق باعث می‌شود که تعداد مخاطبان سینمای ما که در بهترین حالت سه میلیون نفر هستند، بیشتر شود. مسعودی همچنین تأکید می‌کند: شاید بسیاری از هنرمندانی که به جشنواره فیلم فرستادند به دنبال حضور در یک رویداد و جشنواره نبودند و فقط می‌خواستند اثرشان در نقاط مختلف دیده شود.