درد‌های مشترک کلان شهر‌ها

بعد از تشکیل شورا‌های اسلامی، توسعه شهر‌ها و شکل گیری کلان شهرها، جریانی که در چند سال اخیر آرام آرام رسمیت یافته و به شکل خاصی دارای ساختار رسمی شده است و فرایند‌های مدیریت شهری در کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد، نشست‌های مشترک شهرداران، اعضای شورا‌های اسلامی و مدیران ارشد کلان شهرهاست.

اجلاس، نشست یا همایش‌های مختلف کلان شهرها، اتفاق مهمی در عرصه مدیریت شهری است که از طریق آن با هم اندیشی، همکاری، هم افزایی و همبستگی می‌توان اتفاقات مهمی را به نفع شهروندان و توسعه محلی و منطقی شهر‌ها رقم زد. به خصوص وقتی بدانیم هرسال دولت‌ها تمایل دارند در بودجه عمومی کشور سهم خود را در اداره شهر‌ها کمتر کنند یا به تعبیر خوش بینانه تر، شهرداری‌ها را به سمت استقلال بیشتر سوق دهند.

هرچند به دلیل محدود بودن عرصه‌های درآمدی مدیریت شهری از یک سو و هزینه‌های ناتمام، فزاینده و بسیار سنگین اداره شهر ازسوی دیگر، این اتفاق به این سادگی‌ها تحقق نمی‌یابد، ولی همین که دولت‌ها در دوره‌های مختلف چنین اراده‌ای داشته اند، مدیران شهری به خصوص در کلان شهر‌ها را مصمم می‌کند با اتحاد و تشریک مساعی و به اشتراک گذاردن تجربیات خود، راه‌های مناسبی برای تعامل با دولت و همچنین افزایش درآمد‌های خود پیدا کنند. اما نکته مهم در جریان برگزاری نشست‌های مختلف کلان شهر‌ها در سطوح مختلف حرکت از دیپلماسی تشریفاتی شهری به سمت جریان سازی واقعی در نظام مدیریتی است.

به بیان دیگر باوجود اثرات مثبتی که این گونه مناسبات و تعاملات بین شهری بر اداره شهر‌ها گذاشته است، آسیبی جدی آن را تهدید می‌کند؛ آسیبی که همانا شکل تشریفاتی گرفتن و رفت وآمد‌های کم اثر و پرهزینه است؛ چالش مهمی که در سال‌های قبل بار‌ها شاهد آن بوده ایم. باید با افزایش اسناد قانونی و رسمیت بخشیدن به سازوکار‌های این گونه نشست‌ها و تدوین و تنظیم قوانین بیشتر و کارآمدتر برای چگونگی برگزاری آن و نقش آفرینی در جریان‌های اداره شهرها، شهرداری‌ها بهره‌ها و منافع بیشتری برای شهروندان خود با حضور در این گونه اجتماعات فراهم آورند.

همچنین نحوه تعامل شورا‌های عالی اداره شهر‌ها با مجلس، دولت و سایر عناصر تصمیم سازی و تصمیم گیری کشور می‌تواند عامل مهمی در افزایش اثربخشی این امر محسوب شود. حل مشکلات فعلی شهر‌ها به دو موضوع مهم و کلی شامل «ایجاد مدیریت یکپارچه شهری» و همچنین «اصلاح ساختار نظام درآمدی شهرداری ها» بستگی دارد؛ بنابراین اگر قرار است مشکلات کشور حل شود، باید ابتدا مشکلات مدیریت شهری به عنوان خط مقدم مدیریت ملی، حل وفصل شود؛ مسائل کلان و بسیار مهمی که درد مشترک همه کلان شهرهاست و هرگز جداجدا درمان نمی‌شود.