خطر بزرگ بیخ گوش خانه «اکبرزاده» مشهد

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ ویروس نابودی خانه‌های تاریخی این بار به جان یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی مشهد افتاده و ممکن است در سایه بی توجهی به این بنا و البته اجرای طرح اگو در نزدیکی خانه «اکبرزاده» در آینده نزدیک شاهد نابودی این خانه تاریخی باشیم.

تا قبل از سال ۱۳۸۰ و براساس پژوهشی که علیرضا رضوانی، استاد دانشگاه تهران، و دانشجویانش در مشهد انجام دادند، نزدیک به ۲۵۰ خانه تاریخی ثبت نشده در بافت ثامن پیدا شد که چند سال بعد و در حین اجرای طرح نوسازی بافت اطرف حرم، ۱۵۰ خانه تاریخی و خاص مشهد از بین رفت و میراث فرهنگی تنها توانست از آن جمع ۶۰ خانه را ثبت کند که البته بسیاری از همین خانه‌های ثبتی با شکایت مالکان و رأی عجیب دیوان عدالت اداری، از ثبت خارج، تخریب و تبدیل به هتل و پارکینگ و... شد.

خانه تاریخی اکبرزاده در کوچه ساسان خیابان آیت ا... بهجت یکی از بازمانده‌های همان ۲۵۰ خانه تاریخی است که در دهه ۸۰ به ثبت رسیده و سردر بیرونی این خانه جزو خاص‌ترین و یکی از زیباترین نمونه‌های معماری قاجاری در مشهد است.

با این همه، اما رسیدگی نکردن به این خانه و آتش سوزی چندسال پیش باعث شده است بخشی از این خانه تخریب شود و تنها سردر آن تا امروز سالم‌ترین قسمت بنا باشد و حالا بی توجهی شرکت آب و فاضلاب به حریم ثبتی این خانه و آغاز احتمالی حفاری برای طرح اگو در زیر پایه‌های خانه تاریخی اکبرزاده باعث شده است نگرانی‌ها برای ریزش و تخریب کامل این خانه زیبا و باقی مانده بنا افزایش پیدا کند.

اخطار میراث به آب و فاضلاب

دیروز میراث فرهنگی مشهد در همین رابطه اخطاریه‌ای به شرکت آب و فاضلاب مشهد ابلاغ کرد تا دست کم حریم این اثر ثبتی را رعایت کند.

خانه تاریخی اکبرزاده از یادگاری‌های به جامانده قاجاری در شهر مشهد است که بیش از هر چیز دیگری با تزئینات و کاشی کاری‌ها و البته سردر بیرونی خاصش شناخته می‌شود.

این خانه تاریخی در اوایل دهه ۸۰ و در جریان ثبت گسترده خانه‌های تاریخی مشهد در بافت پیرامون حرم مطهر رضوی به ثبت رسید، اما نزدیک به یک دهه است که به حال خودش رها شده است تا ذره ذره تخریب شود و امروز براساس آنچه که کارشناسان میراث اعلام کرده اند، عوامل جوی، رطوبت گسترده‌ای که به جان این خانه افتاده و آتش سوزی چندسال پیش، باعث نابودی بخشی از خانه تاریخی اکبرزاده شده است، آن هم بخشی که آجرکاری و کاشی کاری‌های دیدنی و جذابی داشته است. هر چند بخش‌هایی از تزئینات همین سردر زیبا هم به علت رطوبت ریزش کرده است و در معرض خطر است.

جلوی حفاری گرفته می‌شود

روز گذشته فیلمی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد پیمانکار شرکت آب و فاضلاب قصد حفاری در زیرپایه‌های این خانه تاریخی را برای اجرای طرح اگو دارد؛ اقدامی که با وجود قدمت و رطوبت زدگی بخشی از این خانه می‌تواند به حیات خانه تاریخی اکبرزاده و نما و سردر خاص و زیبای آن پایان دهد.

سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مشهد در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه یگان حفاظت میراث از موضوع مطلع است و اقدامات لازم را برای جلوگیری از حفاری در حریم خانه تاریخی اکبرزاده انجام داده است گفت: باتوجه به اینکه در آن محدوده قرار است طرح اگو اجرا شود و این خانه هم اثر ثبتی است، به پیمانکار آب و فاضلاب اخطار کتبی داده شده است تا حریم اثر تاریخی را رعایت کند و از طرف دیگر با شهرداری مشهد و شرکت آبفا مکاتبه و مذاکره شده است تا هر چه سریع‌تر جلوی این حفاری گرفته شود و ملاحظات اثر تاریخی رعایت شود.

«اکبرزاده» در اولویت میراث مشهد

سیدحسین امیرکلالی با اشاره به پیگیری‌های اداره میراث فرهنگی مشهد برای رسیدگی به وضعیت نامناسب خانه تاریخی اکبرزاده ادامه داد: این خانه قاجاری است و سال ۱۳۸۳ به ثبت رسیده است، اما بخش‌های زیادی از آن تخریب شده است و مالک آن تا امروز به هر دلیلی برای مرمت خانه اکبرزاده اقدامی نکرده است.

محدودیت‌های اعتباری میراث فرهنگی و مالک این بنا و خانه‌های مشابه آن بر روی مسئله تعیین تکلیف آن اثر گذاشته است. با این همه، اما رسیدگی به اوضاع این خانه در اولویت میراث فرهنگی مشهد و استان برای مرمت اضطرای قرار دارد.

احیای خانه‌های تاریخی با مشارکت مالکان و شهرداری

وی در ادامه تصریح کرد: یکی از برنامه‌های ما اکنون این است که با شهرداری و مالکان خانه‌های تاریخی مثل همین بنای اکبرزاده جلسات مشترکی داشته باشیم و برای مرمت این بنا‌های واجد ارزش به توافق برسیم. این خانه‌ها هویت شهر هستند و می‌توان با مشارکت شهرداری و خود مالکان آن‌ها را احیا کرد.