شاعران خراسانی نامزد دریافت جایزه «الوند»، درباره اهمیت رویداد‌های ادبی می‌گویند

نعیمه زمانی | شهرآرانیوز - جایزه ادبی «الوند» در سه بخش «کتاب سال»، «جایزه ویژه به انتخاب انجمن علمی نقد ادبی ایران» و «بخش استانی (ویژه شاعران استان همدان)» فعالیت می‌کند. مرداد امسال بود که دبیرخانه در چهارمین دوره متوالی در فراخوانی از شاعران و ناشرانی که کتاب شعر منتشر می‌کنند دعوت کرد تا با ارسال آثار خود در این رویداد شرکت کنند.

در نهایت هیئت داوران دی امسال با بررسی و کارشناسی کتاب‌های ارسالی در قالب‌های مختلف، ۱۳ کتاب را نامزد دریافت جایزه اعلام کرد که در بخش کتاب سال نام چهار شاعر خراسانی به چشم می‌خورد، در ادامه گپ و گفت ما با جواد گنجعلی، حیدر کاسبی، نرگس برهمند و آرش شفاعی را می‌خوانید.

حمایت از شاعر با چاپ کتاب

«بی تفاوتی در نور زرد» ششمین مجموعه شعر جواد گنجعلی است که سال گذشته از سوی انتشارات نگاه به چاپ رسیده و توانسته یکی از نامزد‌های دریافت جایزه ادبی الوند شود. او اثر خود را مجموعه‌ای از واگویه‌های میان سال یک شاعر می‌داند و می‌گوید: من در شعر گفتن همواره تلاش کرده ام خودم باشم؛ بنابراین اشعار این کتاب نشان دهنده واقعیت زندگی من است که هیچ گاه تحت تأثیر شعر و فلسفه جهان بینی دیگران نبوده است.

او همه مجموعه‌های شعرش را به دانه‌های یک تسبیح تشبیه می‌کند و توضیح می‌دهد: گرچه هر یک دانه‌ای جداست، اما ذات همه آن‌ها یکی است. شاعر همان شاعر است؛ زندگی کرده، به تنهایی و خلوت رسیده و بدون دغدغه دریافت جایزه به این باور رسیده است که خودش باشد و آنچه را که دوست دارد بنویسد.

این شاعر توضیح می‌دهد: شاعر اگر با نبوغ و استعداد خود در اشعارش به داستان زندگی و دغدغه‌های خود و حتی خانواده و جامعه بپردازد، به طور قطع آثار خوبی خلق خواهد کرد.

به گفته او، هر هنرمندی باید یک چشم بینا و گوش شنوا داشته باشد و شاعرانه زندگی کند. به این معنا که نه تنها در شعر بلکه در زندگی هم به دور از هرگونه دروغی شاعرانه باشد. آنگاه آثاری که ارائه می‎کند بر دل خواهد نشست.

گنجعلی، با اشاره به اینکه کتاب «بی تفاوتی در نور زرد» در جشنواره معلمان مؤلف کشور توانسته رتبه اول را کسب کند، درباره اهمیت جشنواره‌های ادبی می‌گوید: برگزاری جشنواره‌ها به ویژه جایزه‌های کتاب اتفاق خوبی است. این گونه برنامه‌ها ماندگار است و از طریق آن مخاطبان شعر و ادبیات فرصت پیدا می‌کنند کتاب‌های خوب را بشناسند و برای تهیه آن‌ها اقدام کنند.

او چاپ کتاب شاعران و دیده شدن آثارشان را یکی از راه‌های حمایتی از آن‌ها برمی شمارد و بیان می‌کند: برگزاری جشنواره‌های مختلف و جلسات ادبی در پیشرفت شعر و ادبیات نیز تأثیرگذار خواهند بود و همین موضوع سبب می‌شود عده‌ای در این مسیر وارد شوند و پیشرفت کنند و از این طریق اشعارشان دیده و خوانده شود. به گفته گنجعلی، برنامه‌های ادبی باید ادامه دار باشد و اقدامات مقطعی در این زمینه تأثیر بسزایی نخواهند داشت.

شعر امروز تنهاست

حیدر کاسبی، با دومین کتاب خود با عنوان «آب تا زانوی مترسک» یکی از نامزد‌های این دوره است. او درباره اثرش می‌گوید: کتاب ۱۰۸ صفحه اشعار سپید با موضوع آزاد و بیشتر عاشقانه و اجتماعی است که از سال‌های ۹۲ تا ۹۹ جمع آوری شده است.

او با اشاره به اینکه اثرش اکنون در مرحله چاپ دوم به سر می‌برد؛ توضیح می‌دهد: این کتاب در چناران رونمایی شد و به زودی در مشهد جلسه نقد و بررسی آن در حوزه هنری برگزار خواهد شد.

این شاعر می‌گوید: من خود را وقف ادبیات کردم و خلق آثارم هیچ گاه بر اساس تفنن نبوده است، زیرا با علم بر اینکه دنیای هنر به ویژه شعر درآمد خاصی ندارد مسیر شعر و ادبیات را انتخاب کرده ام.

به گفته کاسبی، هنر باید در ذهن مخاطب سؤال ایجاد کند و «آب تا زانوی مترسک» نشان دهنده سؤال‌هایی است که ذهن نویسنده را محاصره کرده است.

او استمرار جایزه ادبی «الوند» را ضروری می‌داند و بیان می‌کند: نویسندگان و شاعران در بسیاری از جشنواره‌ها برای حضور در آن باید همه کتاب هایشان را ارسال کنند درحالی که در نهایت یک کتاب برگزیده می‌شود و این گونه صاحب اثر هزینه بسیاری را متحمل می‌شود. اما کار خوبی که در این دوره جایزه ادبی الوند اتفاق افتاد ارسال کتاب‌ها به صورت فایل pdf بود.

این شاعر افزایش تعداد جایزه‌های ادبی را ضروری می‌داند و می‌گوید: شاعران بسیاری در جشنواره‌ها و برنامه‌های ادبی شرکت می‌کنند، اما تنها یک نفر برگزیده می‌شود. جایزه مستقل نیز تنها به یک نفر اهدا می‌شود؛ بنابراین تعداد این گونه برنامه‌ها و جایزه‌ها باید افزایش یابد.

خواهر گل‌های جهان

نرگس برهمند، نیز درباره سومین مجموعه شعر و دومین مجموعه سپید خود با عنوان «آمبرولا؛ خواهر گل‌های جهان» که نامزد دریافت جایزه ادبی «الوند» شده است، می‌گوید: این اثر اسفند سال گذشته به چاپ رسید که مجموعه‌ای از اشعار ۱۰ سال اخیر من است و نامزد جایزه شعر شاملو نیز شد.

او توضیح می‌دهد: محتوای این اشعار عاشقانه و اجتماعی است و نتیجه تجربیات زیستی، عاطفی و دنیای زنانه‌ای است که خود آن را دوستش دارم و به آن می‌بالم.

برهمند، با اشاره به عنوان کتاب خود که نام یکی از شعرهایش است، بیان می‌کند: نام آمبرولا را در یکی از برنامه‌های مستند تلویزیونی که به گیاهان پرداخته بود، شنیدم. از این گل به عنوان خواهر گل‌های جهان یاد شد و این همذات پنداری با طبیعت و سرشت زنانه بهانه‌ای بود تا نام یکی از شعر‌ها و کتابم را «آمبرولا؛ خواهر گل‌های جهان» بگذارم.

او براین باور است که در خلق شعرهایش هیچ گاه به دنبال تقلید نبوده و همواره تلاش کرده است دغدغه هایش را در زمینه‌های مختلف با نگاه و زبان خود به کلمه تبدیل کند.
این شاعر یادآور می‌شود: ارائه جوایز در بخش‌های هنری مانند شعر و داستان به معرفی اثر شاعر یا نویسنده کمک کرده و اگر عادلانه داوری شود و طیف شرکت کنندگان در این جوایز مختلف باشد نتیجه مثبتی خواهد داشت.

برهمند می‌گوید: حمایت رسانه‌های موفق و حضور مؤثر شاعران در این رسانه‌ها می‌تواند به جریان شکل گیری فرهنگ و ادب از آن نوعی که اعتلای زبان فارسی به آن نیاز دارد، کمک کند. در مقابل نبود حمایت‌هایی از این دست شاعر و هنرمند را به انزوا می‌کشاند.

جایزه‌های ادبی، چراغ راهنما در شعر

مجموعه شعر سپید «گوزن در بوران شدید» هشتمین اثر آرش شفاعی است که سال گذشته از سوی انتشارات نگاه به چاپ رسید. او بیان می‌کند: مضمون اصلی و قالب این اثر مرگ اندیشی است. گرچه در کنار آن به مسائل اجتماعی و عشق نیز پرداخته شده است.او شعر را یک سلوک و روند تکاملی می‌داند و توضیح می‌دهد: هر شاعری نگاه و تجربیاتش

در دوره‌های مختلف زندگی را در اشعار خود بیان می‌کند. «گوزن در بوران شدید» نیز تجربیات زبانی و شعری من است که در آن احساساتم به تصویر کشیده شده است.

این شاعر و روزنامه نگار ادامه می‌دهد: بیشتر شعر‌های این مجموعه در زمانی سروده شده اند که پدرم بیمار بود. فضای بیمارستان، مسائل مرتبط با بیماری، درمان و مرگ در سرودن این اشعار دخیل بوده است.
به گفته شفاعی، جایزه‌های ادبی کارکرد‌های خاص خودشان را دارند و باید همیشگی باشند. ضمن اینکه نوعی چراغ راهنما برای علاقه‌مندان به شعر و ادبیات محسوب می‌شوند.

او یادآور می‌شود: جشنواره‌ها و جایزه‌ها به ویژه جایزه «الوند» متشکل از منتقدان علمی و ادبی است که نگاهشان به آثار ارسالی می‌تواند برای هنرمندان راهگشا باشد. به همین دلیل باید به زمینه‌های مختلف مانند قالب‌های ادبی و موضوعات اشعار هم توجه شود.

به باور شفاعی، جایزه‌های ادبی باید به کارشان ادامه دهند همچنین برای پیشرفت شعر و ادبیات باید جلسات نقد آثار ادبی نیز رواج یابد.