روند صلح افغانستان به پیشنهادها و تلاش‌های برگزاری مذاکرات صلح برای پایان‌دادن به جنگ در افغانستان اشاره می‌کند. از زمان آغاز جنگ در سال۲۰۰۱ تلاش‌های پراکنده‌ای برای صلح شده بود، اما مذاکرات و جنبش صلح با شدت بیشتری در سال۲۰۱۸ با گفت‌وگوهایی بین طالبان، اصلی‌ترین گروه شورشی که علیه دولت افغانستان و سربازان آمریکایی می‌جنگید، انجام شد.

این درحالی بود که ایالات متحده ۲۰هزار سرباز را برای حمایت از دولت افغانستان در داخل کشور افغانستان داشت، ولی بیشتر مذاکرات در دوحه، پایتخت قطر، انجام شد. انتظار می‌رود که توافق متقابل بین طالبان و ایالات متحده با عقب‌نشینی مرحله‌ای آمریکا و آغاز مذاکرات صلح در داخل افغانستان دنبال شود. علاوه بر این ایالات متحده آمریکا و همسایگان افغانستان، ازجمله پاکستان، چین، هند و ایران، و همچنین روسیه نیز در تسهیل روند صلح نقش دارند.

در ۲۹فوریه۲۰۲۰ ایالات متحده آمریکا یک توافق مشروط با طالبان منعقد کرد که به‌موجب آن در صورت پایبندی طالبان به تعهدات، در ۱۴ماه نیروهای خارجی از افغانستان خارج شوند. بااین‌حال، در اول مارس۲۰۲۰، حکومت افغانستان که بخشی از توافق نبوده ‌است، درخواست طالبان و آمریکا برای تبادل اسرا تا ۱۰مارس را رد کرد. به‌گفته اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان، این توافق نیازمند مذاکرات بیشتر است و به‌منزله پیش‌شرط مذاکرات صلح بعدی تلقی نخواهد شد.

توافقنامه آمریکا و طالبان (۲۰۲۰)

در ۲۹فوریه۲۰۲۰، ایالات متحده و طالبان در دوحه قطر یک توافقنامه صلح امضا کردند. مفاد این توافقنامه شامل خروج همه سربازان آمریکا و ناتو از افغانستان، تعهد طالبان به جلوگیری از فعالیت القاعده در نواحی تحت کنترل طالبان و گفت‌وگو بین طالبان و حکومت افغانستان است. ایالات متحده پذیرفت تعداد سربازان خود در این کشور را از ۱۳هزار به ۸۶۰۰ برساند و در صورتی که طالبان به تعهداتش عمل کند، در ۱۴ماه به‌طور کامل نیروهایش را از افغانستان خارج کند. ایالات متحده همچنین متعهد شد در ۱۳۵روز ۵پایگاه خود را تعطیل کند و تحریم‌های خود علیه طالبان را با هدف پایان‌دادن به آن‌ها تا ۲۷اوت‌۲۰۲۰ بازبینی کند.

از دیگر مفاد معامله این است که حکومت افغانستان باید تا ۱۰مارس۲۰۲۰، که موعد شروع مذاکرات بین‌الافغانی است، ۵۰۰۰زندانی طالبان را در ازای آزادی ۱۰۰۰سرباز حکومت در دست طالبان، آزاد کند. حکومت افغانستان در دوطرف این معامله نیست و رئیس‌جمهور غنی در اول مارس بیان کرده است که حکومت این خواسته معامله را رد می‌کند.

اشرف غنی در ۲۰حوت ۱۳۹۸ (اسفندماه) در فرمانی دستور آزادی ۵۰۰۰زندانی طالبان را داد. در ماده سوم این فرمان آمده ‌است که پس از آغاز و در جریان مذاکرات مستقیم میان هیئت حکومت و طالبان، هر ۲هفته ۵۰۰زندانی گروه طالبان را که در مجموع ۳۵۰۰نفر می‌شوند، به‌شرط کاهش چشمگیر سطح خشونت‌ها آزاد ‌شوند. در ماده اول این فرمان آمده است که پیش از آزادسازی زندانیان، از آنان تعهد کتبی گرفته می‌شود تا دوباره به صف جنگ برنگردند و زندانیان باید روند بیومتریک را نیز سپری کنند.

گفت‌وگوهای بین دولت افغانستان و طالبان در دوحه قطر، ۱۲سپتامبر۲۰۲۰ آغاز شد. قرار بود مذاکرات در مارس انجام شود، اما به‌دلیل اختلاف بر سر مبادله زندانیان، با تأخیر برگزار شد. مولوی عبدالحکیم رهبری مذاکرات را از طرف طالبان برعهده داشت؛ او قاضی‌القضات طالبان و از معتمدان هبت‌اللّه آخندزاده است. عبداللّه‌عبداللّه از رهبران طرف دولت افغانستان در مذاکرات بود. تیم دولت افغانستان فعالان حقوق زنان را هم در بر می‌گیرد.