شهر دانش بنیان

واژه «دانش بنیان» یعنی نقش آفرینی «دانش» در طراحی، تولید، اجرا و تصمیم گیری یا به بیان دیگر هر فکر، اقدام و عملی که مبنای آن دانش روز باشد. به موجب آیین نامه تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان، «شرکت‌های دانش بنیان، موسسات خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی برپایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی در راستای گسترش اختراع و نوآوری و درنهایت تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان (به ویژه در تولید نرم افزار‌های مربوط) تشکیل می‌شوند.»

در همین راستا یکی از عرصه‌های مهم بهره گیری از دیدگاه دانشی یا ایجاد نظام‌های دانش بنیان، مدیریت شهری است. سامانه‌های اداره شهر هم از منظر خدمات و محصولاتی که تولید و ارائه می‌کنند و هم از لحاظ دستیابی به درآمد‌های پایدار شهری، باید روندی مبتنی بر دانش را درپیش بگیرند. دیگر نمی‌توان با روش‌های سنتی در جهان مدرن امروز زندگی کرد؛ به خصوص زمانی که به یاد آوریم مفاهیم نرم افزاری و سخت افزاری شهر هوشمند روزبه روز گستره عملیاتی وسیع تری در جهان پیدا می‌کند.

استفاده مستمر از درآمد‌های ناپایدار شهری برای اداره شهرها، چالش‌های فراوانی را برای جوامع شهری ایجاد می‌کند و ادامه این مسیر، آن‌ها را با محدودیت‌های جدی رو به رو می‌سازد، از این رو ضرورت بهره گیری از نگاه دانشی و نوآور برای ایجاد فرصت‌های پیشرفت، بیش از پیش احساس می‌شود.

اکنون که دنیا به سمت توسعه شهر‌های هوشمند حرکت می‌کند، این امر اهمیت بیشتری پیدا کرده است. شهر دانش بنیان از مفاهیم مدرن محسوب می‌شود که رویکردی توسعه‌ای و رو به جلو دارد و هدف عالی آن، رسیدن به توسعه شهری با درآمد‌های پایدار و پیشرفت اقتصادی است؛ شهری که به طور هدفمند برای تشویق به پرورش دانش طراحی شده است و برای ایجاد رویکرد دانشی در مدیریت شهری، سرمایه‌های انسانی آن و شهروندانش تلاش می‌کند.

این درست همان مفهومی است که در کشور‌های توسعه یافته مرسوم است و اکنون بسیاری از شهر‌ها در سراسر جهان برای جذب کسب وکار مبتنی بر دانش و کارکنان دانشی تلاش می‌کنند. به منظور تبدیل شدن به یک شهر دانش بنیان موفق، باید تغییراتی در الگو‌های عملکردی (کاربری‌های شهری) و فضایی شهر (کالبد شهری) ایجاد و زیرساخت‌های توسعه شهری دانش محور فراهم شود.