مرمت بازار فرش مشهد تا دی‌ماه ۱۴۰۱ به‌پایان می‌رسد

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ بازار فرش که تنها تکه و یادگاری باقی مانده از بازار بزرگ شهر مشهد به حساب می‌آید به دستور شاهرخ تیموری ساخته شده است و روزگاری از صحن مسجد گوهرشاد آغاز می‌شد و تا میانه‌های کوچه سرشور ادامه داشت. کم توجهی و عدم رسیدگی اصولی به بازار و بنای آن در سال‌های نه چندان دور باعث شده بود وضعیت بازار تاریخی فرش مشهد روز به روز وخیم‌تر شود؛ تا آنجا که سازمان آتش نشانی مشهد به صورت رسمی اعلام کرد که این بازار نا ایمن است و هرلحظه امکان فروریختن سقف آن روی سر مردم و مالکان وجود دارد.

اوضاع نامساعد ساختمان بازار و در خطر بودن جان مردم و نیاز ضروری به مرمت باعث شد شهرداری و میراث فرهنگی برسر مرمت و بهسازی بازار تاریخی فرش به توافق برسند و یک سال و اندی پیش مرمت این گذرگاه زنده اقتصادی را آغاز کنند، اما روند اجرای این پروژه مهم به دلیل تأمین مصالح سنتی، کمبود استادکار ماهر و البته همکاری نکردن برخی از مالکان با پروژه، کمی طولانی شد و همین موضوع در چند روز گذشته اعتراض برخی از کسبه را نیز به همراه داشت حالا آن طور که سرپرست شهرداری منطقه ثامن خبر داده، روند مرمت بازار تسریع شده است و دی ماه امسال بالاخره به بهره برداری خواهد رسید.

در سال ۱۳۸۵ با موافقت سازمان میراث فرهنگی بازار فرش مشهد در فهرست آثار ملی ایران قرارگرفت و تقریبا همان زمان پرونده مرمت این بازار تاریخی باز شد. پرونده‌ای که البته به دلیل اختلافات جدی شهرداری مشهد و میراث فرهنگی استان بر سر نقشه‌های مرمتی و چگونگی اجرای مرمت بازار و برخی مشکلات دیگر خیلی زود بسته شد.

اما فرسودگی شدید تیر‌های چوبی سقف بازار و امکان فروریختن آن و اخطار‌های متعدد آتش نشانی مبنی بر ناایمن بودن بازار فرش مشهد و در خطر بودن جان مردم و کسبه باعث شد شهرداری و میراث فرهنگی حدود دوازده سال بعد، در سال ۱۳۹۷ یک بار دیگر برای مرمت بازار فرش بر سر میز مذاکره بنشینند و این بار برخلاف آن سال به توافق برسند.

کمتر از یک سال بعد هم ابلاغ کلی طرح مرمت بازار تاریخی فرش مشهد از تهران به مشهد رسید و پس از اجرای طرح مرمتی برروی قسمت کوچکی از بازار و ارزیابی و تأیید کارشناسان و متخصصان میراث فرهنگی، طرح نهایی بهسازی و مرمت بازار فرش مشهد برای تأیید به میراث فرهنگی کشور ارسال شد و در خرداد ماه ۱۳۹۹ این طرح تصویب و به شهرداری مشهد ابلاغ شد.

از نبود استادکار ماهر تا تعلل برخی از کسبه

اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ که کلنگ مرمت بازار فرش مشهد به زمین خورد، شهردار وقت منطقه ثامن، گفت که پیمانکار پروژه، بازار فرش را باید تا آذرماه ۱۴۰۰ به شهرداری و مالکان تحویل بدهد. حدود چهارماه پس از آغاز عملیات مرمت بازار فرش، یعنی شهریورماه، و درحالی که پروژه باید تا آذرماه به بهره برداری می‌رسید، مسئولان شهرداری منطقه ثامن اعلام کردند که مرمت بازار فقط ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و علت تأخیر و کندی اجرا هم معارضات زیاد و سنگین و تعلل برخی از کسبه در همکاری با شهرداری در اجرای پروژه مرمت بازار فرش است.

البته ثبت ملی بودن بازار و هماهنگی با میراث فرهنگی برای کوچک‌ترین تغییرات نیز در طولانی شدن روند مرمت بازار بی تأثیر نبود. پایان سال ۱۴۰۰ وعده شهرداری منطقه ثامن برای پایان این عملیات عمرانی مهم شهری بود، اما شهردار وقت منطقه ثامن، در آذرماه ۱۴۰۰ و در گفتگو با خبرنگار شهرآرا، از همکاری نکردن و تعلل برخی از مالکان در مرمت بازار گلایه کرد و باز هم این اتفاق و البته معارضات و تأسیساتی را که از سطح زیرین بازار عبور کرده بود از عوامل کُند و طولانی شدن پروژه مرمت بازار فرش دانست و گفت که این کار تا پایان تابستان ۱۴۰۱ به اتمام خواهد رسید.

البته علی عابدزاده، نماینده شهرداری منطقه ثامن در امور بازار فرش، ۲۶ فرودین ماه در گفتگو با شهرآرا، یکی از معضلات اساسی مرمت بازار فرش را کمبود نیروی انسانی ماهر دانست و افزود: مرمت و بازسازی بازار فرش نیاز به استادکار سنتی ماهر دارد که در مشهد با کمبود نیرو‌هایی از این دست روبه رو هستیم و برای حل این مسئله در کنار آموزش استادکاران محلی، با رایزنی‌های صورت گرفته گروه‌هایی از استادکاران سنتی شهر‌های طبس، یزد و تبریز در اوایل سال جدید به استادکاران موجود اضافه خواهند شد.

عابدزاده در ادامه وعده داد که اگر این مشکل حل و فصل شود، مرمت بازار فرش تا ابتدای مهرماه ۱۴۰۱ به اتمام می‌رسد.

پایان پروژه بازار فرش اولویت شهرداری منطقه ثامن باشد.

اما روز گذشته و پس از اعتراض برخی از کسبه بازار فرش به طولانی شدن روند مرمت و بهسازی بازار، جلسه مشترکی میان رئیس شورای اسلامی شهر مشهد، سرپرست شهرداری منطقه ثامن و رئیس سازمان بازآفرینی شهرداری مشهد برای بررسی آخرین وضعیت پیشرفت پروژه «احیا و نوسازی بازار فرش مشهد» برگزار شد.

حسن موحدیان، رئیس پارلمان شورای ششم در این جلسه با اشاره به طولانی شدن روند پروژه احیای بازار فرش گفت: طولانی شدن اجرای پروژه به دلیل برخی مسائل و مشکلات پیش آمده، نارضایتی برخی از کسبه را به همراه داشته است. یکی از کار‌های مهم و اولویت‌های شهرداری منطقه ثامن، باید تکمیل پروژه احیای بازار فرش باشد تا مشکلات کسبه این بازار حل شود.

وی ادامه داد: بازار فرش یکی از قدیمی‌ترین بنا‌های تاریخی شهر مشهد مقدس است و در فهرست آثار ملی هم به ثبت رسیده است و به همین دلیل هر اقدامی در بازار که توسط شهرداری قرار است صورت بگیرد، باید با هماهنگی میراث فرهنگی انجام و اجرایی شود.

مرمت تا دی ماه به پایان می‌رسد

سرپرست شهرداری منطقه ثامن نیز با بیان اینکه پس از بازدید رئیس شورای شهر از بازار فرش در بهمن ماه سال ۱۴۰۰، روند پروژه مرمت و بازپیرایی سرعت بیشتری گرفته است تصریح کرد: پروژه بهسازی و مرمت بازار فرش علاوه بر احیای معماری اسلامی-ایرانی و ایجاد حس معنوی در زائران و مالکان و کسبه بازار، موجب رونق کسب و کار در این بازار خواهد شد و امیدواریم شهرداری و کسبه بازار اهتمام ویژه‌ای به تکمیل آن داشته باشند.

نصب تابلوی روزشمار

ساسان نورین مقدم با تأکید بر برنامه ریزی شهرداری برای تسریع و تکمیل مرمت و بهسازی بازار فرش گفت: تاکنون پروژه حدود ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و براساس برنامه زمان بندی ارائه شده توسط سرپرست کارگاه، پیش بینی می‌شود که پروژه تا دی ماه امسال به اتمام برسد. منابع مالی مورد نیاز برای مرمت بازار فرش را تأمین می‌کنیم و برای اطلاع رسانی دقیق به کسبه و مالکان، تابلوی روزشمار بهره برداری را نیز نصب خواهیم کرد.

وی با اشاره به دلایل تأخیر اتمام این پروژه بیان کرد: یکی از دلایل کندی پیشرفت پروژه، تخصصی بودن مرمت این اثر تاریخی و نیاز آن به مصالح و نیروی انسانی خاص است.