هوای اسکناس را داشته باشیم

عظیم‌زاده، ابراهیمی- تا‌به‌حال شده همان‌طور‌که دارید اسکناس‌های بی زبان را تا می‌زنید برای اینکه بریزید روی سر عروس و داماد، یا در‌حالی‌که دارید سعی می‌کنید تمام هنر خود را خرج کنید برای اینکه یک جمله گهربار را به انضمام تاریخ و ساعت روی یک برگ اسکناس به یادگار بگذارید، به این فکر کنید که دارید چه فاجعه‌ای را رقم می‌زنید و چه هزینه‌ای را برای نابود‌کردن آن‌ها و در‌مقابل چاپ اسکناس‌های جدید به دولت تحمیل می‌کنید؟ تفاوتی نمی‌کند پول کاغذی باشد یا سکه فلزی، آنچه مهم است یادآوری مداوم این نکته به خودمان است که ما در‌مقابل تک تک پول‌های نقدی که در دست می‌گیریم و دست‌به‌دست می‌کنیم، مسئول هستیم. پیشنهاد می‌کنیم ادامه مطلب را از دست ندهید و کمی بیشتر درباره این سرمایه ملی و طریقه حفظ آن تأمل کنید.

اسکناس یک ثروت ملی است، نه یک دارایی شخصی
حتما اگر به شما بگوییم پول‌های نقدی که در دست دارید، متعلق به شما نیست، سریع از در مخالفت وارد می‌شوید. اما باید خدمت شما عرض کنیم که واقعیت همین است. لطفا به این پول‌های نقدی که مدام از این دست به آن دست می‌شود، به چشم یک دارایی شخصی نگاه نکنید. آن‌ها ثروت‌های ملی هستند و حالا برای مدتی در‌اختیار شما قرار دارند. حتی شاید بهتر باشد به آن به‌عنوان یک امانت نگاه کنید؛ امانتی که بعداز مدتی در یک مکان و زمان دیگر به‌دست صاحبان دیگرش می‌رسد. پس لطفا حس مسئولیت‌پذیری و امانت‌داری‌تان را بالا ببرید و از آن‌ها به‌خوبی مراقبت کنید.

کهنه، ولی ارزشمند
حتما لازم نیست فردی باشید که برچسب نظم و ترتیب روی پیشانی‌تان مُهر شده است. اگر اسکناس‌هایی را که موجود دارید، در یک کیف منظم بچینید، هیچ‌کس انگ سوسول‌بودن به شما نمی‌زند. البته این را هم قبول داریم که شما متهم ردیف اول در موضوع فرسوده‌کردن اسکناس‌ها نیستید؛ عواملی، چون کیفیت نامناسب کاغذ‌های اسکناس، تفاوت در ابعاد  و... در فرسوده‌شدن نقش مهمی دارد. جالب است بدانید فرسودگی اسکناس‌ها با وضعیت آب‌و‌هوا و اقلیم رابطه مستقیم دارد؛ به‌عنوان‌مثال در مناطقی از کشور که آب‌و‌هوا مرطوب است، آمار اسکناس‌های فرسوده بیشتر از دیگر نقاط است.

هوشمندانه زندگی کنیم
قبول کنید که باید با زمان پیش رفت و از فناوری‌های روز بهره‌مند شد. دارید در شهری زندگی می‌کنید که هوشمند‌شدن در‌زمینه‌های مختلف را در اولویت قرار داده است و سعی دارد در سایه این شعار، اهداف خود را پیش ببرد. توصیه می‌کنیم به‌جای جابه‌جایی نقدی مبالغ، روش الکترونیکی خرج‌کردن را جایگزین آن روش سنتی کنید. با این کار خیالتان از خطراتی که مالتان را تهدید می‌کند، نیز جمع است. البته به‌خاطر داشته باشید که مبلغ اندکی را همراه داشته باشید، چون گاهی برای یک مبلغ ناچیز مثل کرایه تاکسی لنگ می‌مانید.

ناقلان بیماری
یک اسکناس ممکن است تا زمانی‌که به‌دست شما می‌رسد دست‌به‌دست شده باشد؛ از یک پرستار در یک بیمارستان گرفته تا هایپر‌مارکت سر کوچه و هزار و یک آدم دیگر. فراموش نکنید این اسکناس‌هایی که خیلی
بی رحمانه آن‌ها را مچاله و پاره پوره می‌کنید می‌تواند ناقل بیماری‌های واگیردار زیادی باشد. لطفا اگر به فکر این کاغذ‌های ارزشمند نیستید به فکر سلامتی خود و کودکانتان باشید و این فرهنگ را در آن‌ها نهادینه کنید که پول، وسیله خوبی برای بازی نیست و حتما باید بعد از‌دست‌زدن به آن دست‌هایشان را با آب و صابون بشویند.

راه‌حلی به نام کیف پول
تفاوتی نمی‌کند داخل سوپرمارکت مشغول حساب‌و‌کتاب خریدهایش باشد یا  قصد داشته باشد پول آژانسش را حساب کند. دستش را می‌کند داخل جیبش و از داخل آن یک مشت پول خرد و اسکناس در‌هم‌تنیده و مچاله و پاره درمی‌آورد که خودش هم به‌سختی می‌تواند آن‌ها را از هم تشخیص بدهد. آن بنده خدا هم حالا یا حواسش به پارگی پول‌ها یا گوشه‌نداشتن آن نیست یا توی معذوریت آن‌ها را قبول می‌کند. بهتر نیست یک کیف پول برای خودتان تهیه کنید و پول‌ها رابا نظم و ترتیب در آن قرار بدهید؟

اسکناس را با دفترچه یادداشت اشتباه نگیرید
واقعا فکر می‌کنید اسکناس‌ها جای مناسبی هستند برای اینکه روی آن لیست خریدهایتان را بنویسید یا جملات قصار و شعر‌های عاشقانه‌تان را روی آن به یادگار باقی بگذارید؟ پول را با دفترچه یادداشت اشتباه نگرفته‌اید؟ اگر خیلی سختتان است پیشنهاد می‌کنیم کنار پول‌های نقدی که همیشه در جیب مبارک خود می‌گذارید، یک دو برگ کاغذ سفید و یک خودکار هم بگذارید. خیلی که جاگیر نیست؛ نه؟

طبق اطلاعات موجود در سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران:
۱۲۰ میلیارد
سهل‌انگاری در مراقبت از اسکناس‌ها سالانه خسارتی بالغ‌بر ۱۲۰‌میلیارد ریال به بودجه کشور وارد می‌کند
۷۰۰ میلیون برگ
سالانه ۷۰۰ میلیون برگ اسکناس از گردونه استفاده خارج می‌شود
۱۲ میلیارد تومان
سالانه ۱۲‌میلیارد‌تومان هزینه تجدید چاپ اسکناس‌های فرسوده می‌شود

نحوه تعویض اسکناس‌های کهنه یا پاره
تمامی شعب بانک‌ها در تهران و شهرستان‌ها موظف به تعویض اسکناس‌ها و ایران‌چک‌های فرسوده هستند.
اسکناس‌های ناقص
شعب منتخب بانک ملی در سراسر کشور بر‌اساس دستورالعمل صادره در‌این‌زمینه وظیفه ارزیابی اسکناس و ایران‌چک‌های ناقص و پرداخت معادل ریالی آن را بر‌عهده دارند

دیگر فواید کاهش حجم انتقال پول و روی‌آوردن به نقل و انتقال الکترونیکی
جلوگیری از ربوده‌شدن پول
کمک به کاهش ترافیک در شهر و در‌نتیجه آلودگی هوا
استفاده بهینه از زمان
کاهش هزینه امحاء
و تولید اسکناس

۱۰ تا ۲۰ میلیارد تومان = ۱۰ سال
هزینه امحاء و چاپ اسکناس‌های فعلی بیش‌از هزینه چاپ پول‌های جدید است و برآورد می‌شود در حد ۱۰ تا ۲۰‌میلیارد تومان در یک افق ده‌ساله به این هزینه‌ها اضافه شود.


۵ سال
میانگین عمر اسکناس در ایران ۵‌سال است که این رقم در کشور‌های پیشرفته و صنعتی جهان دو‌برابر است.

۵۰%
در کشور‌های توسعه‌یافته ۵۰‌درصد معاملات بدون رد‌و‌بدل‌کردن پول نقد و به شیوه الکترونیکی انجام می‌شود.