جامعه بدون مدیریت انسانی خالی از مغز متفکر است

علوم انسانی دنیای وسیعی از ایده‌ها و دیدگاه هاست که قدمتی به اندازه عمر بشر دارد. از میان همه یافته‌های این گستره وسیع، واژه مدیریت یکی از کلمات زیبایی است که در عالم بشریت ابداع و به کارگرفته شده است. علمی که بر مبنای آن بنا نهاده شده است نیز شاید به ظاهر ساده و ابتدایی به نظر برسد، اما از پیچیدگی‌های خاص و مهمی برخوردار است. اتفاقا همین پیچیدگی هاست که بر جذابیت آن می‌افزاید. علم مدیریت حد مشخصی ندارد و همین پیچیدگی هم باعث شکوفایی آن شده است.

دانش مدیریت در ابتدا از علم سیاست گرفته شد، اما خیلی زود به درخت تنومندی تبدیل شد که در اوضاع کنونی حتی بر سیاست نیز اثرگذار است. ابزار مدیریت درصورتی که به شایستگی هدایت شود، مهم‌ترین دستاورد‌ها را برای جامعه بشری، آن هم در زندگی اجتماعی، به ارمغان خواهد آورد. جامعه بدون مدیریت همانند انسانی است که از مغز متفکر بهره‌ای نبرده است.

دانش مدیریت که از علوم دیگر جدا شده، مشتقات گوناگونی دارد که هرکدام از آن‌ها ویژگی‌هایی همانند مدیریت دولتی، بازرگانی، صنعتی، هنری، شهری، خانواده، ورزشی، فرهنگی، مساجد و جنبش‌های مدنی دارند. به همین دلیل مدیریت و همه دنباله‌های آن به اقیانوس بی کرانی تبدیل شده که همه علوم را به شکل‌های گوناگونی زیر پوشش خود قرار داده است. مدیریت در عصر صنعتی زیباترین رویداد قلمداد می‌شد که از حالت سنتی و تجربی به حالت عقلایی و منطقی تبدیل شد.

جایگاه مدیریت در کشور ما نیز مهم است؛ به طوری که در موارد زیادی مانند تربیت نیرو‌های اصیل مبتنی بر مدیریت اسلامی و فرستادن به سازمان‌هایی که نیاز دارند، اجرای مدل استانداردسازی منابع انسانی، برقراری ارتباط سازمان‌های مشاور با کشور‌های دیگر (هم سو با کشور‌های اسلامی)، فضایی مناسب برای ترویج آموزه‌های مدیریت و تربیت مدیران و رهبران برای عصر ناشناخته‌ها استفاده می‌شود.

عصر ناشناخته واژه تازه‌ای است که به اوضاع و فضای موجود در جامعه برمی گردد. موارد گوناگون آن شامل دیجیتالی (ارز، بیت کوین)، فیزیکی (پرینتر سه بعدی، ساختمان هوشمند)، زیستی (زندگی در دریا، تغییر ژن ها) است.

علاوه بر همه این ها، مدیریت زیرشاخه‌های فراوانی هم دارد ازجمله رفتار سازمانی، منابع انسانی، تئوری سازمان، تحول سازمانی، جامعه شناسی سازمانی و مدیریت استراتژیک که در نگارش‌های بعد به آن‌ها خواهیم پرداخت. با وجود این، حساسیت زیادی که در رشته مدیریت وجود دارد، به این دلیل است که با پدیده‌ای کاملا ناشناخته و بسیار پیچیده به نام انسان سروکار دارد. در حوزه رفتار سازمانی قرار است رفتار انسان‌ها پیش بینی، هدایت و کنترل شود و علاوه بر نگاه تحول سازمانی، می‌توان رفتار انسان‌ها را ارتقا بخشید. در بخش‌های گوناگون زندگی روزمره، می‌توان تأثیر و ضرورت مدیریت را برای سامان دادن به کار‌ها به خوبی احساس کرد.

مدیریت منابع انسانی برای کسب وکار‌های کوچک، زیاد جدی گرفته نمی‌شود و بیشتر مطالعات و مقالات مربوط به مدیریت منابع انسانی در حوزه سازمان‌ها و کسب وکار‌های متوسط و بزرگ است. برخی مدیران بحث منابع انسانی و مدیریت منابع انسانی را بیشتر به سازمان‌های بزرگ مربوط می‌دانند و چنین وظایفی را در مجموعه‌های کوچک‌تر چندان جدی نمی‌گیرند؛ درحالی که کارکنان هر سازمان به عنوان ارزشمندترین دارایی آن تلقی می‌شوند و عملکرد آن‌ها تأثیر زیادی در حرکت به سوی اهداف و تحقق رسالت سازمان دارد.

نتایج تحقیقات نشان داده است که اجرای برنامه‌های مدیریت منابع انسانی به شکل صحیح، علاوه بر تحقق اثربخشی و افزایش کارایی در سازمان، رضایتمندی شغلی، تعهد و وفاداری سازمانی را در کارکنان ایجاد می‌کند و درنهایت سازمان در راه رسیدن به اهداف مهمش موفق عمل خواهد کرد.