«عبد صالح» خدا

از میان امام‌زادگان قمر بنی‌هاشم، حضرت ابوالفضل عباس بن علی (ع)، دارای زیارت‌نامه مأثوره از اهل‌بیت (ع) هستند.

امام جعفر صادق (ع) متن زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل (ع) را به شیعیان آموزش داده‌اند. بی‌شک زیارت‌نامه‌های مستند و معتبری که از امام معصوم (ع) رسیده است، منبع اصلی شناخت شخصیت امام‌زادگان است. باید متن زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل (ع) را قرائت و در محتوای آن دقت کرد.

در این زیارت‌نامه درس‌های بزرگی برای پیروان اهل‌بیت (ع) وجود دارد. امام صادق (ع) در فرازی از این زیارت‌نامه به زائران حرم حضرت ابوالفضل (ع) چنین آموزش می‌دهند: قُل: السَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ الْمُطِیعُ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَیْهِمْ‌وَ‌سَلَّمَ السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ وَ مَغْفِرَتُهُ وَ رِضْوَانُهُ وَ عَلَى رُوحِکَ وَ بَدَنِکَ؛ یعنی بگو: سلام بر تو‌ای بنده صالح و نیکوکار، بنده فرمان‌بردار خدا، پیامبر خدا (ص)، امیرالمؤمنین (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع)، سلام و رحمت و برکت‌ها و رضوان و بهشت خدا بر تو و بر روح و بدن تو باد.

امام صادق (ع) در این قسمت از متن زیارت‌نامه، حضرت ابوالفضل (ع) را «عبدصالح» خدا نامیده‌اند. عبدصالح امتیاز بزرگ و بالاترین ارزش حضرت ابوالفضل (ع) است که با اندیشه و عمل اسلامی او حاصل شده است. سزاوار است زائران و دوست‌داران حضرت ابوالفضل (ع) کوشش کنند عبدصالح خدای متعال شوند. ویژگی‌های «عبدصالح» را می‌توان از متن همین «زیارت مأثوره» کشف و استنباط کرد و به آن آراسته شد. در همین فراز از زیارت‌نامه «اطاعت» در وصف عبدصالح خدا وجود دارد.

امام صادق (ع) در این بخش از زیارت‌نامه، حضرت ابوالفضل (ع) را مطیع خدا و پیامبر خدا (ص) و امیرالمؤمنین (ع) و امام حسن (ع) و امام حسین (ع) دانسته‌اند؛ بنابراین تحقق عبدصالح بر اندیشه و اعتقاد به توحید، نبوت و امامت استوار است و بر اساس همین تفکر توحیدی «اطاعت» پدیدار و پایدار می‌شود. «عبد صالح» با «اندیشه» و «عمل» تحقق می‌یابد. هرجا اطاعت کامل باشد زیربنای آن اندیشه پاک توحیدی است. اطاعت از خدا و پیامبر (ص) و امام با هم در عبدصالح جریان دارد. حضرت ابوالفضل (ع) دارای همه این مراتب اندیشه و اطاعت بودند و عبدصالح خدا شدند.

امام صادق (ع) در همین فراز از زیارت‌نامه دوبار «السلام علیک» را آورده و بر حضرت ابوالفضل (ع) و روح و بدن او سلام کرده‌اند و سلام و رحمت خدا و برکت‌ها و بهشت و رضوان الهی را برای ایشان خواسته‌اند. بر طبق این فراز از زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل (ع)؛ اطاعت رمز سعادت، راه رشد و کامل، سعادت و رسیدن به وضعیت عبدصالح است، بنابراین عاشقان حضرت قمر بنی‌هاشم (ع) باید با پیروی از ایشان در طریق اطاعت خدا و عبودیت گام بردارند.

منبع حدیث: (کامل‌الزیارات، ابن‌قولویه، باب ۸۵، ص ۲۵۷) (المزار شیخ مفید، ص ۲۲۲) (المقنعه شیخ مفید، ص ۴۷۱) (تهذیب الاحکام شیخ صدوق، ج ۶، ص ۶۶) (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج ۲، ص ۷۲۵) (المزار الکبیر ابن مشهدی، ص ۹۷۸) (المزار شهید اول، ص ۱۳۲) (الوافی فیض کاشانی، ج ۱۴، ص ۱۵۱۰) (بحارالانوار، ج ۹۷، ص ۴۲۷) (زادالمعاد، ص ۴۹۸)