پلکان عبادت

عبادت و پرهیزکاری از جمله مواردی هستند که در معارف دینی ما حد انتهایی ندارند، بلکه همیشه بزرگان دینی برای اهل این سلوک، پلکان و مراحل بالاتری را نشان می‌دهند و افق‌های جدیدی را آشکار می‌کنند که حتی خواجه کائنات حضرت محمدبن‌عبدا... (ص) که بالاترین و بهترین عبادت را در بین انسان‌ها دارند، خطاب به خداوند تعالی می‌فرمایند: «مَا عَرَفْنَاکَ حَقَّ مَعْرِفَتِکَ وَ مَا عَبَدْنَاکَ حَقَّ عِبَادَتِکَ؛ ما تو را چنان‌که حق معرفتت مى‌باشد، نشناختیم و ما تو را آن‌گونه که حق عبادت توست پرستش نکردیم.» این موضوع به ما نشان می‌دهد که در هر مرحله از عبادت و عبودیت که هستیم، نباید خودمان را از حد قصور و تقصیر خارج بدانیم و احساس کنیم که به انتهای این امر دست‌یافته‌ایم.

در این نوشتار کوتاه قصد داریم به برخی از پلکان‌ها و مراحل این عبادت و عبودیت اشاره کنیم تا ان‌شاء‌ا... بتوانیم از اهل صعود در مراحل بندگی و عبادت باشیم. برای شروع، آنچه در معارف دینی ما به‌عنوان مغز و ریشه عبادت معرفی شده، دعاست که دعاکردن در واقع به‌معنای توجه و ابراز نیاز به پروردگار بی‌نیاز است و نشان از این دارد که اولا ما به او اعتقاد داریم و ثانیا او را قادر بر رفع مشکلات خود می‌بینیم و نیز به یاری او در زندگی خودمان امید داریم.

امام جعفرصادق (ع) می‌فرمایند: «عَلَیکَ بِالدُّعاءِ فَاِنَّه شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ؛ همیشه خودت را به دعا ملزم کن که دعا شفادهنده هر درد و بیماری است.»
(اصول کافی، ج ٤، ص ٢١٧) و نیز امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «الدُّعاءُ مِفتاحُ الرَّحمَةِ وَ مِصباحُ الظُّلمَةِ؛ دعا کلید رحمت الهی و چراغ ظلمت و تاریکی‌هاست.» (بحار، ج٩٣، ص٣٤١) و در روایت شریف دیگری از امام محمدباقر (ع) آمده است: «الدّعاُ یرُدُّ القضاءَ وَ قَد اُبرِمُ اِبراماً! دعاکردن آن‌چنان است که مقدّرات حتمی الهی را دگرگون می‌کند!» (اصول کافی، ج٤، ص٢١٦)

یکی از نشانه‌های اولیای الهی و دوستان خاص خداوند، همین اهل دعابودن است؛ اما قصه در همین متوقف نمی‌شود که روایت است حضرت زهرا (س) پیوسته برای دیگران دعا می‌کردند و توصیه کرده‌اند برای اینکه توجه خداوند را به خودتان جلب کنید، اهل توجه‌کردن و دعا‌کردن برای دیگران باشید. از بین دیگران باز دعاکردن برای افرادی که به گردن ما حق دارند موردتوجه قرار گرفته است؛ مثل پدر و مادر و بالاتر از آن دعاکردن برای اهل‌بیت (ع) که دعای پرفضیلت صلوات، مصداق همین عبادت بزرگ است.

حالا سؤال این است که خود اهل‌بیت (ع) برای چه فردی دعا می‌کردند؟ پاسخ آن است که اهل‌بیت (ع) برای فرج منتقم آل محمد (ص) دعا می‌کردند، پس انتهای این سلسله از عبادت و عبودیت، دعاکردن و توجه‌کردن به حضرت، ولی عصر، امام‌زمان (عج) است که ان‌شاءا... خداوند بزرگ ما را به این دعا که در بیان خود حضرت موجب گشایش امور ماست، موفق گرداند.