آموزش اخلاقی به جای ۱۲۰۰ روز حبس

مهدی قرآنی - مرد مغازه اش را تعطیل کرد و به خانه برگشت. هنوز زمانی از استراحت شبانگاهی اش نگذشته بود که صدای تلفن همراهش او را از خواب پراند. پشت خط یکی از همسایگان بود که خبر خوشی نداشت. او گفت که مغازه مرد جوان آتش گرفته و هرچه سریع‌تر خودش را برساند.
پیش از آنکه مرد جوان به بولوار سرافرازان برسد، همسایگان برای اینکه همه زندگی او دود نشود با آتش نشانی تماس گرفته و موضوع حریق را گزارش کرده بودند. مرد جوان وقتی به محل رسید که نیمی از مغازه و اجناسش سوخته بود.
یکی از همسایه‌ها که شاهد شروع این آتش سوزی بود مرد جوان را کنار کشید و به او گفت که می‌داند چه کسی مغازه اش را به آتش کشانده است. این موضوع خیلی زود به پلیس گزارش شد و با خاتمه عملیات آتش نشانان، مأموران انتظامی وارد محل حادثه شدند و پس از صورت برداری و تشکیل پرونده اولیه به سراغ شاهد این ماجرا رفتند.
شاهد ماجرا که همکار شاکی پرونده هم هست در اظهاراتش گفت که متهم پس از به آتش کشیدن مغازه شاکی به مغازه او مراجعه و بیان کرده است «تابه حال هرقدر «ر. ج» سود کرده است امشب به خاطر این آتش سوزی همه آن‌ها را از دست می‌دهد.»
متهم در بخش دیگری از اظهاراتش به شاهد این ماجرا گفته است «اگر او دوباره هم جنس داخل مغازه اش بگذارد باز هم همین کار را خواهم کرد و اگر دست از کاسبی در این منطقه نکشد خرجش یک نقاب و موتور است که شبانه او را با چاقو می‌زنم.»

انکار واقعیت در محکمه قانون
با مطرح شدن این اظهارات پیگیری پرونده بعد تازه‌ای به خود گرفت و روز بعد متهم که مردی حدودا چهل ساله است به شعبه بازپرسی احضار شد. مرد جوان همه ادعا‌های شاهد ماجرا را کذب دانست و بیان کرد که دست به چنین کاری نزده است.
از آنجایی که متهم کاسه‌ای زیر نیم کاسه داشت با قید وثیقه مناسب آزاد شد و تحقیقات این پرونده ادامه پیدا کرد.
پیگیری‌های قضایی این آتش سوزی عمدی ادامه داشت تا اینکه طرفین این ماجرا متشکل از شاکی، شاهد و متهم در دادسرا حضور یافتند و در مقابل یکدیگر قرار گرفتند.
شاهد ماجرا اظهارات قبلی اش مبنی بر اینکه متهم پس از ارتکاب جرم به سراغ او رفته و در خصوص اقدامش یک سری توضیحات داده و درباره شاکی تهدیداتی هم داشته است را تکرار کرد و شاکی نیز بر شکایت خود اصرار کرد. در این میان با وجود ادله روشن که نشان از دست داشتن متهم در این پرونده داشت، برای مقام قضایی دست داشتن این فرد در آتش افروزی حاصل شد.

۳ سال حبس برای متهم
این پرونده پس از تکمیل تحقیقات نزد شعبه ۱۴۶ دادگاه کیفری ۲ مرکز استان خراسان رضوی گشوده شد و از سوی قاضی شرقی مورد بررسی قرار گرفت. شواهد و قرائن موجود و البته اظهارات صریح متهم به نقش داشتن او در این آتش سوزی دلالت داشت. همچنین تهدید به صدمه وارد کردن به شاکی با چاقو از سوی متهم نیز تأیید شد.
از این رو متهم آتش افروز بر اساس رأی اولیه دادگاه بنا بر استناد ۶۷۵ قانون مجازات اسلامی باب تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ به تحمل ۳ سال و ۴ ماه و یک روز حبس تعزیری محکوم شد.
البته دادگاه با توجه به جوانی و نداشتن سابقه کیفری مؤثر و اصلاح مرتکب در آینده و رعایت جنبه بازدارندگی مجازات‌ها بنا بر ماده ۴۰ بند ب و ماده ۴۱ بند‌های ب، ح و چ و مواد ۴۳، ۴۶، ۴۷، ۵۰، ۵۲، ۴۲ و ۴۳ قانون مجازات اسلامی باب مقررات عمومی برای متهم قرار تعلیق ۳ سال حبس تعزیری مبنی بر احکام بدل از حبس صادر کرد و این فرد مکلف است در ایام تعلیق مراقبتی در یک دوره کلاس‌های اخلاقی زیر نظر بهزیستی یا سازمان تبلیغات اسلامی و ارائه گواهی آن به واحد اجرای احکام کیفری، شرکت کند. ما بقی مدت محکومیت (چهار ماه و یک روز) نیز به اجرا درخواهد آمد.
همچنین در این حکم آمده است که متهم تا ۲ سال آینده حق کسب و کار در منطقه بولوار سرافرازان و در نزدیکی مغازه شاکی را ندارد. علاوه بر این، این فرد به مدت ۳ سال حق برقراری ارتباط حضوری و تلفنی با شاهد این ماجرا را ندارد. در بخش دیگری از این حکم بدل از حبس آمده است که متهم در کنار این موارد موظف به تهیه ۵۰ حدیث از ائمه اطهار (ع) در خصوص «احترام به حقوق اشخاص»، «رعایت حریم خصوصی اموال» و «جلوگیری از بغض و کینه و حسد» و چاپ و نشر ۵ نوبت از آن‌ها در قالب جزوه ظرف مدت ۶ ماه می‌باشد.
بنا بر گفته قاضی شرقی چنانچه متهم از دستور دادگاه پیروی نکند برای یک نوبت به درخواست دادستان یا واحد اجرای احکام کیفری، مدت ۲ سال به زمان تعلیق اضافه می‌گردد و در صورت تکرار و همچنین ارتکاب جرائم عمدی موضوع ماده ۵۴ قانون مجازات اسلامی، محکومیت متهم به انضمام جرم ارتکابی جدید به مرحله اجرا در می‌آید.