نگاهی به آورده‌های موافقت‌نامه تجارت آزاد با اوراسیا برای خراسان رضوی

سرور هادیان | شهرآرانیوز جمهوری اسلامی ایران و کشور‌های بلاروس،  قزاقستان، قرقیزستان، روسیه و ارمنستان چهارم دی ماه امسال در آیینی در سن پترزبورگ موافقت نامه تجارت آزاد امضا کردند. بنا بر اطلاعاتی که از موافقت نامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اوراسیا منتشر شده، طرفین تعرفه‌ها را برای ۸۷درصد اقلام کالایی در مبادلات تجاری خود به طور کامل حذف خواهند کرد. در این میان، هر یک از طرفین یک فهرست منفی تهیه‌ می‌کنند که شامل کالا‌هایی می‌شود که برای یک طرف،  کالای حساس تلقی شده و امکان حذف تعرفه وجود ندارد.

به عنوان مثال کالا‌هایی است که اگر برای آن‌ها تخفیف قائل شویم، صنعت یا کشاورزی در داخل ایران در آن حوزه آسیب می‌بیند، ازاین رو، باهدف حمایت از بخش‌های صنعت و کشاورزی داخلی، این بخش‌ها شامل تخفیف نمی‌شوند. متقابلا کشور‌های اتحادیه اوراسیا هم فهرست کالا‌های حساس خود را ارائه می‌کنند و در این زمینه، اقدامات متقابل دنبال می‌شود تا فهرست‌ها به طور مساوی و عادلانه تنظیم شود.

خراسان رضوی و اوراسیا

عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا تأثیر جدی بر شرایط اقتصادی خراسان رضوی می‌گذارد، زیرا کشور‌های هدف صادراتی این استان مانند قرقیزستان و قزاقستان عضو اوراسیا هستند که با خراسان رضوی نیز روابط اقتصادی زیادی دارند.

عضویت ایران در اوراسیا سبب می‌شود که تعرفه ترجیحی بیش از ۵۰۰ قلم کالای صادراتی از ایران بین ۲۰ تا ۱۰۰درصد کاهش یابد که هم اینک فهرست این کالا‌ها مشخص شده است و پس از کاهش تعرفه، تجارت ایران با کشور‌های عضو اوراسیا به صورت آزاد درخواهد آمد.

کالا‌هایی که مشمول کاهش تعرفه می‌شوند از تولیدات خراسان رضوی به شمار می‌روند که از جمله آن‌ها می‌توان به محصولات کشاورزی، مواد غذایی، خشکبار، مصالح ساختمانی، انواع شیرینی، ماشین آلات، ادوات صنعتی و منسوجات اشاره کرد که‌ می‌تواند در آن کشور‌ها زمینه خوبی برای رقابت پیدا کند.

از آنجا که خراسان رضوی در مسیر تجارت با کشور‌های آسیای میانه قرار گرفته است، کاهش تعرفه اقلام کالا‌های صادراتی از ایران، حجم تجارت خارجی این استان را به نحو درخور توجهی افزایش خواهد داد. ایران نیز دربرابر عضویت در اتحادیه اوراسیا تعرفه بسیاری از کالا‌های وارداتی از آن کشور‌ها را کاهش داده و این در حالی است که خراسان رضوی در این حوزه سهم درخورتوجهی دارد، به طوری که اقلامی مانند پنبه، حبوبات و نهاده‌های دامی مشمول کاهش تعرفه اشاره شده جزو کالا‌های وارداتی به استان به شمار می‌روند.

در ۹ ماهه امسال از صادرات خراسان رضوی بیش از ۹۶ میلیون دلار به کشور‌های اوراسیا صورت گرفته و در این مدت حدود ۱۲ میلیون دلار، واردات از کشور‌های اوراسیا به استان داشته ایم. کالا‌های صادراتی از قبیل پسته، اکسید و هیدروکسیدها، رنگ و رزین، رب گوجه فرنگی و بیشترین واردات شامل پنبه، ماشین آلات و حبوبات است.

ایجاد فرصت‌های جدید تجاری

در این رابطه، عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا می‌گوید: یکی از آرزو‌های همیشگی و دیرینه ما پیوند با اقتصاد جهانی است. از طرفی سازمان‌های منطقه ای، بخشی از همان اقتصاد جهانی هستند که‌ می‌توانیم از طریق عضویت در آن‌ها مراودات و تجارت را با کشور‌های دیگر سهل‌تر کنیم. عضویت در اوراسیا که دارای گردش مالی ۳۵۰ میلیارد دلاری در سال است، می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای خراسان رضوی ایجاد کند.

حسین محمدیان درباره تجارت خراسان رضوی با کشور‌های عضو اوراسیا بیان می‌کند: زعفران، پسته، زرشک و مواد غذایی از جمله کالا‌های مزیت دار برای صادرات به کشور‌های آسیای میانه هستند. با این حال برای بهره بردن از فرصت عضویت در اوراسیا باید به سمت ایجاد زنجیره‌های تکمیلی و ایجاد ارزش افزوده حرکت کنیم.

وی با بیان اینکه کاهش هزینه تمام شده کالا‌ها اولین شرط توسعه صادرات به اوراسیاست، بیان می‌کند: بخش مهم واحد‌های خراسان رضوی کوچک و متوسط هستند و این واحد‌ها خیلی قدرت مانور برای صادرات و رقابت برای کشور‌های هدف را ندارند، چون به دلیل کوچک بودن، قیمت تمام شده کالاهایشان بیشتر است. برای توسعه صادرات به کشور‌های اوراسیا باید به سمت ایجاد واحد‌های بزرگ یا همکاری واحد‌های تولیدی کوچک حرکت کنیم تا از این طریق هزینه تمام شده تولید کاهش یابد.

محمدیان با بیان اینکه رقم فعلی مراودات خراسان رضوی با کشور‌های اوراسیا اندک است، بیان می‌کند: کشور‌های اوراسیا جزو ۱۰ کشور اولویت صادرات خراسان رضوی نیستند و تجارت زیادی با آن‌ها نداریم. با این حال ظرفیت توسعه روابط تجاری دوطرفه وجود دارد، چون به عنوان مثال برخی مواداولیه واحد‌های تولیدی را‌ می‌توانیم با نرخ‌های کمتری از این کشور‌ها وارد کنیم. این مسئله سبب می‌شود تا هزینه تمام شده صنایع خراسان رضوی کاهش یابد.

در ادامه حتما بخوانید رشد ۸۰ درصدی مراودات تجاری خراسان رضوی و افغانستان از مرز دوغارون

تأمین نیاز‌های دوطرفه

معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت خراسان هم در گفتگو با شهرآرا درباره تجارت با اوراسیا می‌گوید: با توجه به جایگاهی که کشور‌های اوراسیا دارند، می‌توانند نقش کلیدی بین شرق و غرب و همچنین در میان اتحادیه اروپا و کشور‌هایی مانند چین، هند، آسیای میانه و خاورمیانه ایفا کنند؛ بنابراین جایگاه این اتحادیه به عنوان یک پیمان اقتصادی منطقه‌ای می‌تواند تأثیرات مثبتی را ایجاد کند.

علی غفوری مقدم درباره مزایای انعقاد موافقت نامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا برای خراسان رضوی و مشهد، بیان می‌کند: افزایش صادرات، اولین اثر این توافق نامه در ماه‌های آینده است. این اتفاق هم در حوزه کالا‌های غیرنفتی و همچنین در حوزه صادرات انرژی روی می‌دهد. در واقع، چون کشور‌های اوراسیا پلتفرم مشترک انرژی دارند، می‌توانیم به عنوان هاب انرژی و ترانزیت عمل کرده و به کشور‌های هند، پاکستان و چین صادرات انرژی داشته باشیم.

وی ادامه می‌دهد: بیشتر کالا‌های وارداتی از اوراسیا ماشین آلات به ویژه ماشین آلات صنعتی دستگاه‌های برقی، وسایل الکترونیکی و روشنایی است. در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی، مواد غذایی و محصولات کشاورزی خراسان رضوی دارای مزیت صادرات است.

غفوری مقدم بیان می‌کند: نهاده‌هایی را که نیاز به واردات آن داریم، می‌توانیم از این کشور‌ها وارد کنیم و در اختیار تولیدکنندگان قرار دهیم. همچنین در حوزه نهاده‌های دامی می‌توانیم آن‌ها را از کشور‌های قزاقستان و قرقیزستان با نرخ مناسب تری وارد کنیم.

معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت خراسان درباره ظرفیت‌های صادرات به کشور‌های اوراسیا هم می‌گوید: مشهد یکی از قطب‌های صنعتی کشور است، به ویژه در کالا‌هایی مانند صنایع غذایی و در حوزه مصالح ساختمانی، کاشی سرامیک و در حوزه ماشین آلات صنعتی ظرفیت‌های خوبی برای صادرات داریم. همچنین در بخش کشاورزی در حوزه‌های میوه، خشکبار و... از ظرفیت‌های خوبی برای صادرات بهره‌مند هستیم که همه این‌ها تقریبا در سبد وارداتی کالا‌های اعضای اوراسیا قرار می‌گیرد.