نگاهی به فعالیت‌های فرهنگی‌جهادی مسجد و کانون جوادالائمه (ع)

آمنه مستقیمی | شهرآرانیوز اینکه می‌گوییم امام‌رضا (ع)، ولی نعمت ما ایرانیان هستند و در طول تاریخ، حضور ایشان و بارگاه نورانی‌شان در مشهدالرضا (ع) برکات بی‌شماری نصیب ما کرده است، تعارف و به‌دلیل عشق و ارادت شیعی نیست، بلکه واقعیتی است که بار‌ها رخ داده و بهره‌مندمان کرده است؛ نمونه‌اش اتفاقات مبارکی است که در سایه همنامی مساجد و هیئات با امام‌رضا (ع) و دردانه‌شان، آقاجوادالائمه (ع)، رقم خورده است؛ مثل مسجد و کانون فرهنگی‌هنری جوادالائمه (ع) که در سایه این همنامی و عرض ارادت به یکی‌یکدانه امام‌رضا (ع)، چه کار‌های خیر و اثرگذار که نکرده است. در سالروز ولادت امام جود و سخا، حضرت امام‌جواد (ع)، مرور کرده‌ایم گوشه‌ای از این فعالیت‌ها را.

مسجد اولین‌ها

مهدی رجب‌پور، مدیر کانون فرهنگی‌هنری مسجد جوادالائمه (ع) با بیان اینکه این مسجد، قدمتی صدوپنجاه‌ساله دارد و حدود هفتاد سال پیش بازسازی شده است، می‌گوید: به یاد دارم از کودکی همراه عموی شهیدم، «مصطفی رجب‌پور»، به این مسجد می‌آمدم و پس از شهادت وی در ۱۴مهر۱۳۵۹ به‌عنوان اولین شهید بسیجی خراسان‌رضوی، اُنسم با مسجد را ترک نکردم و به دعای شهید، این ارتباط تا امروز ادامه دارد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نخستین پایگاه بسیج مشهد مقدس در مسجد جوادالائمه (ع) تأسیس شد و اولین گروه اعزامی از این شهر به جبهه‌ها نیز از همین خانه خدا بود؛ همان‌طور که نخستین شهید بسیجی، عضو و اهل این مسجد بود.

ورود به میدان جنگ نرم

رجب‌پور بیان می‌کند: بعد از پایان جنگ تحمیلی و آغاز جنگ ناتو و تهاجم فرهنگی به ایران در دهه ۷۰شمسی، کانون فرهنگی‌هنری را درکنار هیئت مسجد جوادالائمه (ع) فعال کردیم و رویکردمان، محدود به جمع شدن‌های هفتگی، برگزاری زیارت عاشورا و دعای کمیل یا نمازجماعت و قرائت قرآن نبود، بلکه در همه این سال‌ها تلاش کردیم باتوجه‌به اقتضائات روز و تغییر ذائقه مردم به‌ویژه نسل جوان، برنامه‌ها را به‌روز کنیم؛ چون همان‌طور که ذائقه غذایی مردم تغییر می‌کند، میل و خواسته فرهنگی و مسجدی آن‌ها نیز دستخوش تغییر می‌شود.

تشکیل خانواده ۲۰هزارنفری

به‌گفته رجب‌پور، کانون فرهنگی‌هنری جوادالائمه (ع) دارای حدود چهل عضو شورای مرکزی کانون و هیئت است؛ چهل نفری که هرکدام یک فرمانده لشکر هستند و هسته مرکزی کانون را تشکیل می‌دهند. نزدیک به دویست نفر، عضو حلقه دوم تیم اجرایی‌اند و در جلسات هفتگی هیئت و کانون شرکت می‌کنند. مخاطبان اصلی و خانواده کانون فرهنگی‌هنری جوادالائمه (ع)، ۲ هزار نفر هستند و درپی اجرای طرح‌های ملی و بین‌المللی و دنباله‌دار در طول سال، قریب به ۲۰هزار نفر با ما در ارتباط هستند که سالانه حداقل در یک برنامه و رویداد ما شرکت می‌کنند و بدین‌ترتیب، خانواده‌ای ۲۰هزارنفری به اسم امام‌جواد (ع) تشکیل شده است.

پیوست فرهنگی طرح‌های مسجدی

رجب‌پور با بیان اینکه همه فعالیت‌های کانون و هیئت جوادالائمه (ع) پیوست فرهنگی دارد، می‌گوید: برای مثال در دهه محرم ما صرفا مجلس مرثیه‌خوانی و عزاداری یا برپایی دیگ شله نداریم، بلکه رسم اقامه نماز ظهر عاشورا و ظهر اربعین در چهارراه‌شهدا را باب کردیم که اکنون به رسمی جاافتاده تبدیل شده است و خیل عزاداران حسینی را با خود همراه می‌کند یا باتوجه‌به مسئله قمه‌زنی و اعلام حرمت آن ازسوی مراجع عظام، ما پویش «ثارا... (ع)» را با محور نذر خون راه‌اندازی کردیم تا آن‌ها که دوست دارند برای امام‌حسین (ع) از خون خود مایه بگذارند، به‌جای قمه‌زنی که سبب وهن شیعه است، خون اهدا و به درمان بیماران کمک کنند.

خدمت به زائران پدر و پسر امام‌رضا (ع)

چند سالی است بچه‌های مسجد در ایام اربعین حسینی و راهپیمایی چندمیلیون‌نفری آن، حضوری جدی و اثرگذار دارند. بچه‌های مسجد جوادالائمه (ع) هم به‌منظور عرض ارادت به ساحت سیدالشهدا (ع) و خدمت به زائران ایشان، در شهر کاظمین موکب جوادالائمه (ع) را برپا می‌کنند. رجب‌پور در این‌باره می‌گوید: بیشتر مواکب اربعین در مسیر نجف به کربلا برپا می‌شود و گاه کثرت خدمات در این مسیر حتی به اسراف می‌انجامد، اما در کاظمین زمانی موکبی نبود که ابتدایی‌ترین خدمات را به زائران بدهد، لذا تصمیم گرفتیم در جوار پدر و پسر امام‌رضا (ع)، موکبی برپا و به زائران اربعینی آن حضرات خدمت کنیم.

هیچ بچه‌ای نباید از تحصیل بازبماند

همان‌طور که بیان کردیم، کانون فرهنگی‌هنری و هیئت جوادالائمه (ع)، دامنه فعالیت‌هایشان گسترده است و همگی با پیوست فرهنگی همراه است. در همین راستا با آموزش‌وپرورش و دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، تعامل و رایزنی شده است تا کودکان کار و جوانانی که به‌دلیل فقر مالی از ادامه تحصیل بازمانده‌اند، به مدرسه و دانشگاه بروند و مدارج تحصیلی را طی کنند. خوشبختانه تعاملات آموزش‌وپرورش و دانشگاه آزاد مشهد، مطلوب بوده است و با این طرح همکاری می‌کنند؛ این یعنی هم فعالیت فرهنگی، هم محرومیت‌زدایی و هم کمک به رشد و توسعه انسانی، همگی در مسجدی به نام امام‌جواد (ع) رقم می‌خورد.

آزادسازی زندانیان به اسم امام‌جواد (ع)

همچنین است طرح «نذر هشتم» با محور آزادی زندانیان جرایم غیرعمد و زندانیان مالی که به ابتکار کانون فرهنگی‌هنری مسجد جوادالائمه (ع) آغازبه‌کار کرد و امروز در بسیاری از مساجد سطح کشور با جدیت دنبال می‌شود و باعث شده است بسیاری از زندانیان با عنایت و جود و سخای امام‌جواد (ع) به خانه و خانواده خود بازگردند.

اجرای سالانه ۴۰عملیات فرهنگی

رجب‌پور با بیان اینکه ما در طول سال حدود چهل عملیات و کار فرهنگی داریم، ادامه می‌دهد: این عملیات‌ها در مناسبت‌های مختلف اعم از عید غدیر، دهه اول محرم، ماه مبارک رمضان، ایام اربعین، دهه پایانی ماه صفر و... برگزار می‌شود، اما بی‌تردید مهم‌ترین عملیات ما مربوط‌به سالروز ولادت حضرت جوادالائمه (ع) است که به‌نوعی، لحظه تحویل سال کانون و هیئت محسوب می‌شود و بچه‌های مسجد از روز‌های قبل، شبانه‌روز برای گرامیداشت آن فعالیت می‌کنند.

برپایه این گزارش، فعالیت‌های کانون فرهنگی‌هنری و هیئت جوادالائمه (ع)، به شهر مشهد یا استان خراسان‌رضوی محدود نمی‌شود، بلکه جنبه کشوری و فراتر از آن بین‌المللی دارد و توانسته است فراتر از مرز‌های خاکی کشور، محبان امام‌جواد (ع) در عالم تشیع را با عملیات و طرح‌های خود همراه کند.

از نقاط عطف فعالیت‌های کانون فرهنگی‌هنری جوادالائمه (ع)، تاریخ۹/۹/۹۹ بود که اگرچه با سالروز ولادت امام‌جواد (ع) هم‌زمان نبود، باعث شد به‌عنوان نقطه عطف اجرای عملیات ملی‌بین‌المللی انتخاب شود؛ عملیات‌هایی که بیش از سه سال است بی‌وقفه اجرا می‌شود و توانسته است اتفاقات مبارکی را رقم بزند. از آن تاریخ در نهمین روز هرماه شمسی به نام و یاد امام‌جواد (ع) و برای عرض ارادت به ساحت آن حضرت، جریانی فراگیر با طرح‌ها و نذر‌ها در سطح کشور و نیز پهنه بین‌الملل اجرا می‌شود.

تولید محصولات فرهنگی، تهیه و توزیع بسته‌های معیشتی، انجام فعالیت‌های جهادی در مناطق محروم روستایی، تولید محتوا و انتشار آن در فضای مجازی، اجرای طرح «مائده آسمانی» و «نذر نهم» و امثال آن، جزو طرح‌هایی است که از ۹/۹/۹۹ آغاز شده است و با جدیت و شور خاصی در نهمین روز از هرماه شمسی اجرا می‌شود.

سایه امام‌جواد (ع)، بر سر زوج‌های جوان

رجب‌پور با اشاره به فعالیت شعبه‌هایی از کانون فرهنگی‌هنری جوادالائمه (ع) در شهر‌هایی مثل تهران، ملایر و کرمان، تأکید می‌کند: این شعبه‌ها در شناسایی افراد نیازمند و اختصاص حمایت‌ها و کمک‌های کانون به آن‌ها، به ما کمک می‌کنند؛ چنان‌که در هفت هشت سال گذشته، از همین طریق توانسته‌ایم بیش از ۳۱۳زوج جوان و محروم را که امکان سفر به مشهد را نداشتند، به زیارت امام‌رضا (ع) بیاوریم.

وی اضافه می‌کند: تدارک ما برای این زوج‌ها منحصر به زیارت و اقامت در مشهد نیست، بلکه برای آن‌ها باغ‌تالار و سالن جشن هم تدارک می‌بینیم، سخنران دعوت می‌کنیم و مجلس عروسی همراه با فیلم و عکس برایشان برگزار می‌کنیم؛ چون آن‌ها توان برگزاری جشن برای آغاز زندگی را ندارند. این طرح در سطح ملی اجرا می‌شود و زوج‌های محروم از نقاط مختلف کشور میهمان ما بوده‌اند.
طرح ملی «سلام بر امام» که به‌نوعی زمینه‌ساز طرح «چهارشنبه‌های امام‌رضایی» شد، نیز از مسجد جوادالائمه (ع) آغاز شد.

به‌گفته رجب‌پور، قرار بود در این طرح، علاقه‌مندان به زیارت امام‌رضا (ع) که هریک به‌دلیلی امکان حضور در جوار حرم ایشان را ندارند، روز‌های چهارشنبه با قرائت زیارت امین‌ا... از دور و نزدیک زائر حضرت ثامن‌الحجج (ع) شوند. این طرح نیز رویکرد ملی به خود گرفته است و امروز در بسیاری از مساجد سطح کشور، چهارشنبه‌ها زیارت امین‌ا... قرائت و به محضر امام‌رضا (ع) عرض ادب و ارادت می‌شود.

«مائده آسمانی» یا «نذر نهم» طرح ملی دیگری است که بچه‌های مسجد جوادالائمه (ع) مجری آن هستند؛ بدین‌ترتیب که هر ایرانی و هر محب امام‌جواد (ع) در نهمین روز از ماه، به عشق و یاد امام‌جواد (ع) غذا می‌پزد و نُه پرس هم به همسایگان، قوم‌وخویش و دوستان خود می‌دهد و بدین‌ترتیب، چرخه چندمیلیون‌نفری اطعام به اسم آقا جوادالائمه (ع) شکل می‌گیرد. خوشبختانه، این طرح همراهان بسیار در سراسر کشور داشته و با استقبال مخاطبان همراه شده است.

در ادامه حتما بخوانید برگزاری دوره جامع زیست و کسب‌وکار‌ مجازی ویژه اعضای کانون‌های مساجد مشهد

تلاش برای ثبت روز پسر در تقویم

از ابتکارات بچه‌های مسجد جوادالائمه (ع)، تلاش برای نام‌گذاری سالروز ولادت امام‌جواد (ع) به نام روز پسر است. مدیر کانون فرهنگی‌هنری جوادالائمه (ع) در این‌باره می‌گوید: دو سال است این طرح، رفت‌وبرگشت‌های متعدد به نهاد‌های مختلف را طی کرده است. تقریبا ۹۰درصد کار حل شده و جاافتاده است که روز ولادت امام‌جواد (ع) روز پسر باشد. این طرح یک‌بار هم در شورای فرهنگ‌عمومی رفت و مطرح شد و دوباره پیگیری و مکاتبه کردیم که از ما دلیل خواستند و ما هم با رایزنی و مشورت پژوهشکده‌ها و دانشگاه‌ها و حوزه علمیه کارگروهی، دلایلمان را برای این نام‌گذاری بیان کردیم. ان‌شاء‌ا... این روز هم به تقویم اضافه می‌شود.

رجب‌پور با اشاره به تغییر رویکرد مساجد می‌گوید: بیشتر برنامه‌های مسجدی، اقتصادمحور شده و برگزاری مجلس ترحیم و راه‌اندازی رستوران و سالن بدن‌سازی و امثال آن در جوار مساجد، اولویت یافته است. این‌ها بد نیست، اما همه باید در خدمت جذب مخاطب بیشتر به مسجد و افزایش شمار اهالی آن باشد. رونق مسجد به لوستر و فرش آن‌چنانی نیست. مسجد جوادالائمه (ع) هفتاد مترمربع مساحت دارد و نه لوستر دارد نه فرش آن‌چنانی، اما با عنایت امام‌رضا (ع) و آقاجوادالائمه (ع)، تمام سال حتی در اوج بحران کرونا، پرمخاطب و درش به روی مردم باز بود و خدمات بسیاری در آن ایام به مردم و بیماران کرونایی رساند.

وی با بیان اینکه هدف ما آن است که در مسجد جوادالائمه (ع) همه اقشار مردم با افکار و ظاهر مختلف حضور داشته باشند، تأکید می‌کند: از این‌رو، دست بر اشتراکات گذاشته‌ایم و تلاش می‌کنیم از فضای دوقطبی فاصله بگیریم. سعی کرده‌ایم با حفظ خط‌قرمز‌های اعتقادی‌انقلابی، به جذب حداکثری و ایجاد شوروحال در مسجد کمک کنیم. خوشبختانه مردم درکنار ما هستند؛ البته آستان‌قدس‌رضوی، شهرداری مشهد، بنیاد بین‌المللی امام‌رضا (ع) و... نیز با ما به‌طور مؤثر همکاری می‌کنند.