قرنطینه سخت است، اما چاره‌ای نیست

رضا زوزنی
فریدون جیرانی، روزنامه‌نگار و سینماگر خراسانی، نزدیک به ۵۰ روز است که از خانه بیرون نرفته است و در قرنطینه به سر می‌برد. نیازی نیست خیلی از نزدیک با او نشست و برخاست کرده باشیم. مرور کارنامه فعالیت‌هایش حاکی از آن است که قرنطینه چهل‌پنجاه‌روزه چقدر این مرد عاشق سینما و تلویزیون را رنجانده است، اما سلامتی او ارزشش را دارد که تا پایان نابودی کامل کرونا از خانه خارج نشود. جیرانی شصت‌وهشت‌ساله دلیل بیرون نرفتن از خانه را قطع زنجیره انتقال این بیماری ویروسی مطرح می‌کند و با اینکه دلش می‌خواهد برود دنبال کارهایش، همانند یک شهروند مسئول، قرنطینه خانگی را انتخاب کرده است.  
یکی دو روز پیش، در گپ و گفتی که با شهرآرا داشت، از اینکه چگونه در قرنطینه روزگار می‌گذراند گفت و چند پیشنهاد سینمایی و ادبیاتی هم برای مخاطبان روزنامه داشت که در ادامه می‌خوانید.

 

گذران عمر در خانه
بنا به گفته این پیش‌کسوت خراسانی سینما و تلویزیون، می‌توان فعالیت افراد را به ۳ دسته تقسیم کرد: دسته نخست، آن‌هایی که می‌توانند کارهایشان را در خانه انجام دهند و دسته دیگر آن‌هایی که برای انجام فعالیت هایشان باید از خانه بیرون بروند. همان‌طور که معلوم است، فریدون جیرانی در دسته سوم قرار می‌گیرد. او بخشی از فعالیتش را در خانه و بخشی از آن را بیرون از خانه انجام می‌دهد که در این شرایط، به‌ناچار فعالیت‌های بیرونی را تعطیل کرده است: «قبلا بیرون هم می‌رفتم و قدمی می‌زدم. الان همان قدم زدن را هم انجام نمی‌دهم. الان یک ماه و نیم است از خانه بیرون نرفته‌ام و برای آدم‌هایی مثل من که زیاد بیرون می‌رفتم و زیاد کار می‌کردم، به هرحال این شرایط قرنطینه سخت است، اما چاره‌ای نیست. امیدوارم اتفاقی بیفتد که با از بین رفتن این بیماری، کار‌ها راه بیفتد و زندگی به حالت عادی خود بازگردد. افراد زیادی در جامعه فعالیت می‌کنند که به صورت روزانه حقوق دریافت می‌کرده‌اند و الان با چالش جدی روبه‌رو هستند.»

فعالیت‌های هنرمندانی همانند او که دستی در تولید فیلم و سریال و برنامه‌های تلویزیونی دارند با چالش جدی روبه‌روست. حتی ضبط برنامه‌های مجله تصویری «کافه آپارات» که هر هفته به صورت اینترنتی منتشر می‌شد و او به عنوان مجری در آن حضور داشت تعطیل شده است: «قبل از عید، قرار بود در حوزه مجله تصویری کار‌هایی انجام بدهیم که ترس از کرونا همه را خانه‌نشین کرد. بنابراین، نتوانستیم یک سری از برنامه‌هایی را که برنامه‌ریزی کرده بودیم ضبط کنیم. الان هم معلوم نیست که این برنامه‌ها به کجا می‌انجامد. تا اوضاع شهر به حالت عادی خود بازنگردد، نمی‌شود برنامه‌ریزی کرد. فعلا گذران عمر در خانه است. به  هر حال، همه نگران افرادی هستند که سنین بالا دارند. طبیعتا من هم باید این شرایط را رعایت می‌کردم، و کمتر در جامعه رفت‌وآمد کردم.»

 

رفتار فریدون
قرنطینه خانگی موقعیت خوبی به وجود آورده است که افراد کار‌های نیمه‌تمامشان را به فرجام برسانند، همانند جیرانی که می‌گوید در این روز‌ها نوشتن متونی را که قبلا آغاز کرده و به پایان نرسیده از سر گرفته است. او حتی کتاب‌های نصفه‌نیمه‌خوانده‌شده‌ای داشته است که مطالعه آن‌ها را هم در این روز‌های قرنطینه ادامه می‌دهد. همچنین برای کار‌های بعدی‌اش تحقیقاتی را در همین قرنطینه آغاز کرده است. این روز‌ها فرصت خوبی است که با الهام گرفتن از این رفتار فریدون جیرانی، خودمان را به نوشتن و خواندن عادت بدهیم، حتی اگر اهل این کار‌ها نیستیم.
برای تهیه کتاب، حتی نیازی نیست خودمان را به خطر بیندازیم و بیرون از خانه برویم. به پیشنهاد جیرانی، می‌توان با استفاده از فضای اینترنتی و با استفاده از نرم‌افزار‌ها کتاب‌هایی را که نخواندیم گیر بیاوریم: «فرصت کافی وجود دارد که رمان بخوانید و به نظرم باید از رمان‌های بزرگ هم شروع کنید.»

جیرانی می‌گوید ممکن است کتاب‌هایی را در گذشته خوانده و بخش‌هایی از آن‌ها را فراموش کرده باشید. اشکالی ندارد که آن‌ها را دوباره بخوانید. «جنایت و مکافات» نوشته نویسنده  مشهور روس،  داستایفسکی،  «جنگ و صلح» به نویسندگی تولستوی، دیگر نویسنده روس، و «بربادرفته» به قلم مارگارت میچل،  نویسنده زن آمریکایی، که فیلمی به همین نام و بر اساس همین رمان ساخته شده است، در میان پیشنهاد‌های جیرانی برای مطالعه به چشم می‌خورد: «البته که نباید از رمان‌های نو نگاشته غافل شد، اما پیشنهاد می‌کنم رمان‌های ایرانی را دوباره مرور کنید. دوباره کتاب‌های صادق هدایت را بخوانید. کتاب‌های جلال آل‌احمد را هم بعد از آن بخوانید وهرچه می‌توانید از آثار محمدعلی جمال‌زاده بخوانید.»

 

فیلم‌های خوب برای تماشاگر‌های خوب
قبل از اینکه پیشنهاد‌های فیلم فریدون جیرانی را با هم مرور کنیم، می‌توان پیشنهاد داد آثار این سینماگر خراسانی را یک بار دیگر تماشا کنید. آثاری همانند فیلم سینمایی «سناتور» که فیلمنامه نویس آن است در صدر این فهرست تماشایی قرار می‌گیرد. فیلم‌های سینمایی «آب و آتش»، «شام آخر»، «صورتی»،  «سالاد فصل»، سه‌گانه «ستاره‌ها»، «پارک‌وی»،  «قصه پریا»،  «من مادر هستم»، «خواب‌زده‌ها»، «خفه‌گی» و «آشفته‌گی» و سریال‌هایی همانند «مرگ تدریجی یک رؤیا» و «نهنگ آبی» از جمله آثار جیرانی هستند که هرکدام می‌تواند اوقات ما را در روز‌های قرنطینه شیرین‌تر کند.

فریدون جیرانــی، دایـره‌المعارف سینمای ایران،  برای تماشای فیلم، پیشنهاد می‌دهد به «فیلیمو» و «نماوا»، ۲ درگاه اینترنتی تماشای فیلم، مراجعه کنید: «فیلم‌های موجود در این درگاه‌های اینترنتی با کیفیت خوب دوبله شده‌اند. به نظرم در میان فیلم‌های جدید، «۱۹۱۷» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی سم مندس فیلم خیلی خوبی است. «جوکر» به نویسندگی،  تهیه‌کنندگی و کارگردانی تاد فیلیپس که در نماوا با صدای آقای خسروشاهی دوبله شده است فیلمی بسیار دیدنی است. آثار کلاسیک سینما هم در این سایت‌ها وجود دارد که آن‌ها را هم باید تماشا کرد. من پیشنهاد می‌کنم آثار آلفرد هیچکاک را ببینید. در این سایت‌ها کلی فیلم خوب وجود دارد که می‌توان به تماشای آن‌ها نشست.»