مروری بر تأثیر کرونا بر اقتصاد ایران

با توجه به اینکه شیوع کرونا در ایران در اوایل اسفند‌ماه ۹۸ اعلام شد، در ۳ هفته آخر سال خیلی از مردم آن را جدی نگرفتند و شاید هم با این تصور که این بیماری برای ما نیست! براین اساس آن‌ها به کسب و کار خود ادامه دادند تا اینکه شرایط قرنطینه از سوی دولت و سختگیری در رفت و آمد، خرید و محدویت‌های سفر کم‌کم با حضور کرونا به عنوان مهمان ناخوانده در کشور ظاهر شد و، چون به تعطیلات سال نو ایرانی هم برخورد کرد انتظار برای ماندن در خانه و دست از کار کشیدن تا حدودی برای مردم آسان شد. هرچند این بیماری ضربه‌های خود را به مشاغل مرتبط با خرید شب عید و حضور زائران در مشهد وارد کرد، اما آثار این بیماری به همین موضوع ختم نشد. هم‌زمان اقتصاد جهان درگیر این بیماری فراگیر شد. نفت به کمتر از ۱۴ دلار رسید و کاهش قیمت نفت خود شوکی بر اقتصاد جهان به خصوص کشور‌هایی که اقتصاد آن بر نفت است وارد کرد. هرچند ایران به جهت تحریم‌های ظالمانه سهم خودش را در فروش نفت هم قبلا از دست داده بود، ولی مشتقات نفتی و مواد پتروشیمی سهم بزرگی در صادرات ایران دارند که با کاهش قیمت نفت و اینکه مشتری اصلی این محصولات چین است و کشور چین هم اقتصادش درگیر آثار بیماری کروناست بنابراین قطعا کاهش تقاضا و کاهش قیمت ارزی برای صادرات ایران اتفاق خواهد افتاد. از طرفی صادرات محصولات غیرنفتی به دلیل کاهش تقاضای کشور‌های همسایه و همچنین تعطیلی ناشی از قرنطینه کاهش خواهد یافت. با توجه به تمهیدات بیشتر کشور‌های جهان و کشور ما درباره فاصله اجتماعی برای حفظ زندگی طبیعی باید این موضوع هم لحاظ شود که کالای نزد مصرف کننده از یک زنجیره ارزش شکل گرفته و اگر تمهیداتی برای فعالیت زنجیره ارزش که از واردات مواد اولیه یا تولید مواد اولیه، تولید محصول، پخش و فروش است و تمام ملزومات و خدمات این زنجیره ارزش دیده نشود قطعا مشکلاتی برای تأمین نیاز‌های ضروری مردم ایجاد خواهد شد بنابراین لازم است تمهیدات لازم برای فعال بودن کل زنجیره ارزش در نظر گرفته شود، زیرا اگر فقط حضور مشاغل خاص که شاید جزو حلقه‌های آخر زنجیره ارزش محصول است ضروری به نظر برسد و بقیه توجهی نشوند قطعا این زنجیره از ضعیف‌ترین حلقه پاره خواهد شد و ترمیم آن مشکلاتی برای جامعه ایجاد خواهد کرد؛ بنابراین توجه به این موضوع حائز اهمیت است که امیدواریم در تصمیم ستاد مقابله با کرونا هم کسانی که در‌آمد روزمره‌ای دارند و هم کل زنجیره ارزش که شامل کلیه خدمات و واردات و تولید کل ملزومات زنجیره ارزش است، در نظر گرفته شود.