روایت فتح

سوم خرداد روز جاودانه‌شدن خرمشهر است. این شهر در طول تاریخ خود شاهد نامرادی‌های زیاد و حمله دشمنان بوده است؛ در سال ۱۲۵۴ توسط علیرضا پاشا، حاکم بغداد، سال ۱۲۷۴ توسط انگلیسی‌ها، سال ۱۳۲۰ در جریان جنگ جهانی دوم توسط انگلیسی‌ها و سرانجام در آبان سال ۱۳۵۹ نیز برای چهارمین بار توسط نیرو‌های بعثی صدام اشغال شد. صدام در پی رسیدن به آرزوی خود برای رهبری جهان عرب و اضافه‌کردن خوزستان به خاک عراق بود. او با لشکر‌های سوم زرهی، پنجم مکانیزه و تیپ‌های۱۵ و۲۶ جمعی سپاه سوم نیروی زمینی ارتش، حمله به ایران را آغاز کرد و قرار بود ۳ روزه خوزستان را به‌تصرف درآورد. طول مسیر حرکت لشکر‌های عراقی از شلمچه به خرمشهر ۱۷ کیلومتر بود و طبق برآوردها، ارتش عراق باید ظرف مدت نیم‌ساعت وارد خرمشهر می‌شد، اما این فاصله نیم‌ساعته تا اشغال، با فداکاری و ازخودگذشتگی نیرو‌های اندک لشکر۹۲ زرهی خوزستان، نیروی‌های انتظامی وقت (ژاندارمری و شهربانی) و غیورمردان نیروی دریایی، ۲ گردان دانشجویی از دانشگاه افسری و نیروی مردمی و نهاد‌های انقلابی، ۳۴ روز به‌طول انجامید و ارتش تا بن دندان مسلح صدام در محور شلمچه تا خرمشهر زانو زد. روز ۱۹مهرماه سپاه سوم ارتش عراق با ایجاد پل‌هایی روی رودخانه کارون، خود را به‌شرق کارون رساند و این امر سبب محاصره کامل خرمشهر و ۲۷۰درجه‌ای آبادان شد و این شهر به‌اشغال نیرو‌های بعثی درآمد. با عملیاتی‌شدن راهبرد تنبیه متجاوز در آغاز سال دوم جنگ و اجرای عملیات ثامن‌الائمه (ع) در پنجم مهرماه۱۳۶۰، حصر آبادان شکسته و فرمان تاریخی امام راحل (ره) اجرایی شد و دشمن بعثی از شرق رودخانه کارون بیرون رانده شد. این عملیات پیروزمندانه توسط لشکر۷۷ پیروز خراسان طرح‌ریزی و اجرایی شد. ۲ ماه بعد با انجام عملیات طریق‌القدس (طرح عملیاتی کربلای‌یک در منطقه میانی خوزستان) ۶۰۰کیلومترمربع که شهر بستان و ۷۰روستای منطقه در آن قرار داشت از اشغال نیرو‌های بعثی درآمد و نیرو‌های ایرانی در چذابه به مرز‌های بین‌المللی رسیدند. در دومین روز فروردین‌ماه۱۳۶۱ عملیات بزرگ فتح‌المبین (طرح عملیاتی کربلای۲) در اراضی غرب شوش و دزفول اجرایی شد و تا روز هشتم فروردین‌ماه ۲۲۰۰ کیلومترمربع از ارتش اشغالگر عراق بازپس‌گیری و سپاه چهارم عراق متحمل خسارات سنگینی شد. قرارگاه کربلا که مرکز عملیات مشترک ارتش و سپاه بود، تصمیم گرفت که طرح عملیاتی کربلای۳ را اجرایی کند و ضمن بازپس‌گیری اراضی جنوب خوزستان و رسیدن به مرز‌های بین‌المللی، با واردکردن ضربات پی‌درپی به ارتش عراق با دورکردن شهر‌های اهواز، سوسنگرد و حمیدیه از تیررس توپخانه متجاوز، خرمشهر و هویزه را از چنگال دشمن بعثی خارج کند. پس از آمادگی کامل نیرو‌های ارتش و سپاه و تکمیل‌شدن مراحل طرح‌ریزی، در نهایت طرح عملیاتی کربلای۳ که قرار بود طی ۴ مرحله عملیاتی شود، پس از تصویب در شورای عالی دفاع برای اجرا به قرارگاه کربلا ابلاغ شد. ۴۰ روز پس از عملیات بزرگ فتح‌المبین در شمال خوزستان، این بار جنوب خوزستان شاهد اجرای عملیاتی بود که وسعت آن بیش از ۲ برابر مساحت عملیات قبلی بود. عبور از رودخانه کارون مهم‌ترین مرحله آغاز این عملیات بود. برای عبور نیرو‌ها احداث پل‌های شناور توسط یگان‌های پل‌گذار نیروی زمینی صورت گرفت. گردان‌های پل‌گذار با تعیین ۵نقطه از رودخانه کارون که شرایط لازم را داشت، بعدازظهر روز نهم اردیبهشت‌ماه توانستند ۵ پل شناور روی رودخانه کارون احداث کنند. نیروی عمل‌کننده نیروی زمینی ارتش یعنی لشکر‌های ۱۶، ۲۱ و ۹۲ و تیپ۳ لشکر۷۷ و تیپ۳۷ زرهی، ۵۸ ذوالفقار،
۵۵ هوابرد، ۲۳ نیروی مخصوص و لشکر‌های یک، ۳ و ۵ و تیپ ۳۰ سپاه در قالب ۴ قرارگاه سازمان‌دهی شدند؛ قرارگاه‌های نصر، فتح، قدس و فجر، قرارگاه قدس از سمت شمال به جنوب و قرارگاه نصر و فتح از شرق به غرب عملیات خود را آغاز کردند و قرارگاه فجر در منطقه عمومی فکه اجرای تک محدود را آغاز کرد. سرانجام در اولین دقایق روز دهم اردیبهشت‌ماه۱۳۶۱ عملیات اجرایی شد و هم‌زمان نیرو‌های قرارگاه نصر و فتح از رود کارون و پل‌های اضطراری آن عبور کردند و هم‌زمان قرارگاه قدس از جنوب رودخانه کرخه اقدام به پیشروی کرد. به‌منظور فریب‌دادن دشمن بعثی، قرارگاه فجر متشکل از لشکر۷۷ خراسان، تیپ۳۵ امام سجاد (ع) و تیپ۱۷ علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) در منطقه عمومی فکه اقدام به‌حمله و ارتفاع۱۸۲ و شیخ‌هابیل را تصرف کرد. با ۲۶روز نبرد سنگین و تنگاتنگ و مقابله با نیرو‌های لشکر‌ها و تیپ‌های عراقی، ۶ لشکر و ۹تیپ توسط قرارگاه‌های چهارگانه قدس، فجر، فتح و نصر، رزمندگان اسلام به‌مرز‌های بین‌المللی رسیدند و در نهایت سوم خردادماه با ورود به خرمشهر آخرین هدف را تأمین کردند. در طی این نبرد سنگین پادگان حمید، ایستگاه حسینیه و خرمشهر بازپس‌گیری شد. چهارمین تصرف خرمشهر، برخلاف موارد قبلی، بدون دادن امتیاز به دشمن و با فداکاری مردم، نیرو‌های مسلح و در رأس آن‌ها ارتش، سپاه پاسداران، بسیج و نیرو‌های انتظامی به‌پایان رسید و در این عملیات ۱۷هزار نفر از نیرو‌های صدام کشته و ۱۹هزارو۴۰۹ نفر اسیر شدند.