ثبت ملی خانه تاریخی اعتضادی گناباد

به گزارش شهرآرانیوز، ابوالفضل مکرمی فر گفت: "منزل اعتضادی" که در بافت تاریخی "روستای قوژد" شهرستان گناباد قرار دارد، به گفته محققان و کارشناسان در اواخر دوره پهلوی اول ساخته شده است.

وی ادامه داد: به گفته افراد سالخورده روستا برخی از منازل بافت تاریخی روستای قوژد دارای سبک معماری یزدی بوده است و معمارانی همچون استاد ابوالقاسم یزدی، استاد اسدی کاخکی و حسن عالی در طول سال‌های مختلف در این بنا تغییراتی ایجاد کرده‌اند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: بافت قدیمی این روستا که مجموعه‌ای کامل از بناهای تاریخی با معماری بسیار زیبا را در خود جای‌داده یکی از بافت‌های باقی‌مانده در گناباد است که هم‌اکنون  اقداماتی برای حفظ آنها صورت گرفته است.

وی افزود: این بافت که یکی از طرح‌های گردشگری استان خراسان رضوی محسوب می‌شود هم اکنون دارای سکنه است و به عنوان یکی از روستای هدف گردشگری انتخاب شده است و مرمت برخی منازل و بناهای شاخص مانند مساجد آن انجام شده است.

مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی و حریم اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز درباره مشخصات این اثر تاریخی گفت: منزل اعتضادی با فاصله کمی از نخستین میدان روستای قوژد قرار دارد که با ورود به نخستین کوچه از سمت راست دسترسی به آن ممکن می‌شود.

محمود طغرایی افزود: منزل اعتضادی با طول ۲۱.۶۲ متر و عرض حداکثری ۱۸.۸۶ متر به وسعت ۲۹۶.۷۷ مترمربع از لحاظ طرح و نقشه در زمره منازل با حیاط مرکزی محسوب می‌شود. 

وی ادامه داد: نمای بیرونی منزل اندود کاهگل و دارای آجرکاری است و دیواره های خارجی آن ساده و بدون تزئین خاصی است و سر در ورودی در ضلع شرقی بنا با طاق گهواره‌ای پوشیده شده است و به وسیله دالانی با یک زاویه ۹۰ درجه و پوشش ضربی به حیاط مرکزی وصل می‌شود.

مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی و حریم اداره‌کل میراث فرهنگی خراسان رضوی گفت: حیاط مرکزی این خانه تاریخی مستطیل شکل است که در ضلع جنوبی حیاط ایوان قرار گرفته است و کف حیاط دارای پوشش آجر فرش است.

وی افزود:فضای داخلی اتاقها دارای پوشش فیلپوش و طاق عدسی است و این بنا دارای پنج اتاق است که سه اتاق آن اطراف ایوان و یک مطبخ در گرداگرد حیاط قرار دارد.

طغراییادامه داد: زیرزمین بنا (سرداب) در زیر اتاق ضلع غربی ایوان قرار دارد که دسترسی به آن از ضلع جنوبی حیاط و چسبیده به ایوان صورت می‌گیرد که توسط دو پله به ارتفاع ۸۲ سانتیمتر پایین‌تر از سطح حیاط قرار دارد.

وی به ویژگیهای خاص این اثر تاریخی نیز اشاره و بیان کرد: استقرار اتاق‌های متعدد در اطراف حیاط و ایوان بلند در ضلع جنوبی اثر، رخ بام با تزیینات دندان موشی و دو ردیف ساده چینی در بالای آن و زیر زمین یا سردابه که ورودی آن از ضلع جنوبی باز می شود از ویژگی‌های خاص این اثر تاریخی است.

روستای قوژد در فاصله ۱۰ کیلومتری شمال شهر گناباد قرار داد. گناباد نیز در فاصله ۲۸۵ کیلومتری مشهد واقع است.