اختلاف فاحش گزارش بانک مرکزی از بازار مسکن با آمار مشاوران املاک

مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ دعوا درباره آمار و ارقام در کشور ما تقریبا یک نزاع تکراری است. گاهی تناقض میان اطلاعات مرکز آمار با بانک مرکزی پیش می‌آید، گاهی تناقض میان داده‌های یک یا چند وزارتخانه رخ می‌دهد. اما این بار داستان خیلی متفاوت است. منبع اطلاعات، مشترک، اما نتایج کاملا متفاوت است. بانک مرکزی در انتشار گزارش تحولات بازار مسکن تهران به آمار‌های خام سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور استناد می‌کند و ازآنجاکه آمار این سامانه، تنها برای شهر تهران دقیق است، تحلیلگران نمای وضعیت بازار مسکن برای کل کشور را با توجه‌به همین آمار تحلیل می‌کنند.

سوم مرداد بود که اتحادیه مشاوران املاک با استناد به همین آمارها، گزارشی از تحولات بازار مسکن در تهران و کل کشور منتشر کرد. گزارشی که حکایت از رشد ۱۰۶ درصدی معاملات مسکن تهران در تیرماه، نسبت‌به خرداد داشت و ادعا می‌کرد معاملات در تیر ۹۹ نسبت‌به ماه مشابه سال قبل ۱۵۴ درصد رشد داشته است.
اکنون، اما بانک مرکزی گزارش کرده که در تیر امسال تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به ۱۴هزار و ۴۷واحد مسکونی رسیده است که نسبت‌به مدت مشابه سال گذشته ۱۹۳.۳درصد و نسبت به ماه قبل (خرداد)، ۳۰.۳ درصد افزایش را نشان می‌دهد.

این یعنی میان آمار بانک مرکزی و اتحادیه مشاوران املاک اختلاف ۷۶ درصدی درزمینه رشد معاملات نسبت‌به خرداد ۹۹ و اختلاف ۳۹ درصدی در رشد معاملات نسبت‌به تیرماه ۹۸، وجود دارد.

براساس بررسی‌های صورت‌گرفته، توزیع تعداد واحد‌های مسکونی معامله‌شده در شهر تهران به تفکیک عمر بنا در تیرماه سال۱۳۹۹ حاکی از آن است که از مجموع ۱۴هزار و ۴۷واحد مسکونی معامله‌شده، واحد‌های تا ۵ سال ساخت با سهم ۳۸.۶درصد، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.
گزارش بانک مرکزی از تحولات مسکن تیرماه حکایت از رشد ۱۰.۴ درصدی قیمت مسکن در تهران نسبت‌به ماه قبل و رشد ۵۶.۶ درصدی نسبت به ماه مشابه سال قبل دارد. همچنین این آمار، رشد ۴۲.۶ درصدی قیمت مسکن در ۴ ماه نخست سال ۹۹ را نسبت‌به ۴ ماه نخست سال ۹۸ نشان می‌دهد. تعداد معاملات نیز در ۴ ماه اول امسال براساس این آمار نسبت‌به ۴ ماه نخست سال گذشته، رشد ۴۲ درصدی داشته است. کاهش تعداد معاملات خانه‌هایی با عمر بنای کمتر از ۵ سال، نکته مهمی است که بیانگر واقعیت معاملات بازار مسکن است. در تیر سال ۹۷ تعداد خانه‌های معامله‌شده با عمر بنای کمتر از ۵ سال ۴۳ درصد از کل معاملات را شامل می‌شد، اما این رقم در تیر سال ۹۸ به ۳۸ درصد کاهش یافته است. این موضوع بیانگر ۲ نکته است؛ نخست آنکه قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است، زیرا به‌طورطبیعی خانه‌های نوساز با نرخ‌های بیشتری به فروش می‌رسد. نکته دیگر اینکه میزان عرضه مسکن نوساز در بازار کاهش پیدا کرده است. موضوع دیگر درباره گزارش بانک مرکزی درباره تحولات بازار مسکن، این است که بیشتر معاملات برای خانه‌هایی با متراژ ۵۰ تا ۶۰ متر انجام شده است.

همان‌طورکه پیش‌تر روزنامه شهرآرا در گزارش‌های متعدد خود اشاره کرده است، متاسفانه به‌دلیل ضعف نظارتی در مشهد، آمار کامل معاملات دومین کلان‌شهر ایران در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور درج نمی‌شود. در پیگیری‌های مداوم شهرآرا، علت این ماجرا توسط اتحادیه مشاوران املاک مشهد، تلاش برای فرار مالیاتی ازسوی معامله‌گران یا ترس مشاوران املاک از پرداخت مالیات اعلام شده است.

با این حال برای کسب درک صحیحی از وضعیت تحولات مسکن در مشهد می‌توان به آماری استناد کرد که چندی پیش، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد اعلام کرد. براساس این آمار، متوسط نرخ هر متر آپارتمان در شهر مشهد در بهار ۹۹ نسبت‌به فصل مشابه سال قبل ۷۶ درصد رشد را تجربه کرده است؛ این درحالی است که رشد قیمت مسکن در فصل بهار ۹۹ نسبت به بهار ۹۸ در تهران توسط بانک مرکزی ۳۷.۵ درصد اعلام شده است. به معنای دیگر رشد قیمت مسکن در بازار مشهد حدودا دوبرابر تهران بوده است. با این‌حال روند قیمت مسکن در مشهد در تیرماه توسط کارشناسان به‌صورت دقیق بررسی نشده، اما آنچه معلوم است افزایش تقاضای شدید در بازار مسکن مشهد و رونق نسبی این بازار در مشهد نسبت به سایر نقاط ایران است.