نگاهی به ویژگی‌های بازیگری امیر جدیدی به بهانه اکران «لتیان»

محمد عنبرسوز | شهرآرانیوز - اگرچه بخش عمده‌ای از تمرکز اهالی سینما در عرصه بازیگری در سال‌های اخیر به نوید محمدزاده اختصاص یافته، اما سینمای دهه ۹۰ ایران می‌تواند به خاطر داشتن یک چهره تازه‌نفس و کاربلد دیگر هم به خودش افتخار کند. پس از گذشت یک دهه از فعالیت امیر جدیدی در سینما، حالا او به یک چهره متفاوت در بازیگری ایران تبدیل شده که خصلت‌های بازیگری منحصربه‌فردش به او اجازه می‌دهد شبیه هیچ‌کس نباشد و لحن اجرای خاص خود را در آثار مختلف سینمایی به ثبت برساند. به بهانه اکران آنلاین «لتیان»، ساخته علی تیموری، نگاهی داریم به مهم‌ترین ویژگی‌های بازیگری امیر جدیدی.

 

فارغ از کیفیت بازیگری این هنرپیشه که در ادامه مورد بحث قرار خواهد گرفت، امیر جدیدی به لحاظ شخصیتی انسانی بسیار آرام و بی‌حاشیه است. او معمولا مصاحبه نمی‌کند، پست‌های جنجالی در شبکه‌های اجتماعی نمی‌گذارد و کسی یادش نمی‌آید درباره مسائل خارج از حوزه سینما اظهار نظر خاصی کرده باشد. از این روست که برخی مخاطبان سینما مایل‌اند منش او را با پارسا پیروزفر مقایسه کنند؛ بازیگری که تقریبا همیشه استاندارد بالای اجرای خود را حفظ کرده و بدون هیاهو، کارش را با تمرکز و کیفیت بالا انجام می‌دهد. نوع رفتار امیر جدیدی در حواشی فیلم‌ها، اکران‌های مردمی و مواجهه با رسانه‌ها و هوادارانش کاملا حرفه‌ای به نظر می‌رسد که خصلت مهمی برای یک هنرپیشه جوان است؛ هرچند در نوع انتخاب نقش‌ها، میزان انعطاف‌پذیری و استقبال از چالش‌های جدید و متفاوت با رضا کیانیان، بازیگر مشهدی و باسابقه سینما، مقایسه شدنی است.

 

جدیدی کار خود در سینما را از سال ۸۹ شروع کرده و توانایی ویژه‌اش در ایفای نقش‌های متفاوت، در بازی او به چشم می‌خورد. نقش‌هایی که هرکدام با دیگری فرق دارند و نشانی از تلاش برای تکرار موفقیت‌های قبلی در کارنامه او دیده نمی‌شود. دو همکاری اولیه‌اش با هومن سیدی در «آفریفا» و «سیزده»، به خوبی قابلیت‌هایش در بازیگری را به اهالی سینما معرفی کرد، اما یکی از نقاط عطف کارنامه او در فیلم «اژد‌ها وارد می‌شود» رقم خورد؛ جایی که جدیدی، شاید برای نخستین بار در سینمای ایران، توانست مخاطب را با اجرای باورپذیر یک شخصیت ساواکی پیچیده و به دور از کلیشه‌ها، غافل‌گیر کند. فیلم مانی حقیقی اثری متفاوت و نو در سینمای ایران بود که بازی متفاوتی را هم می‌طلبید و جدیدی به خوبی از پس آن برآمد.

 

 

کیفیت کار امیر جدیدی در «پایان خدمت» و «رخ دیوانه» هم کاملا به چشم آمد، تا اینکه با بازی در «من»، حسابی مورد توجه قرار گرفت و نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در سی‌وچهارمین دوره جشنواره فیلم فجر شد. قضاوت در مورد حفظ کیفیت بازیگری جدیدی در آن زمان قدری زود بود، اما امیر جدیدی بعدتر هر بار با یک نقش متفاوت روی پرده سینما ظاهر شد و نشان داد که آینده امیدبخشی انتظارش را می‌کشد.

در سینمای ایران کمتر مخاطبی هست که با سبک ویژه فیلم‌سازی مسعود کیمیایی آشنایی نداشته باشد. کارگردانی که آثارش همیشه یک قهرمان برجسته را ایجاب می‌کند و تقریبا همیشه حضور یک قهرمان در مرکز آن‌ها ضروری بوده است. امیر جدیدی از موقعیتی که برایش در «قاتل اهلی» ایجاد شده بود، به عنوان یک سکوی پرتاب استفاده کرد و به قهرمان جدید و تازه‌نفس سینمای ایران مبدل شد. اهمیت ایفای این نقش برای جدیدی، بعدتر با اجرا‌های کم‌نقصش در دو فیلم «تنگه ابوقریب» و «روز صفر» به چشم آمد که در هر دو چهره فیلم، نقش یک قهرمان به‌روز رسانی شده و باورپذیر را ایفا کرد.

 

یک سال بعد، شمایل قهرمان‌گونه امیر جدیدی در قالب شخصیت حسن در فیلم موفق و تحسین شده بهرام توکلی حسابی به مذاق اهالی سینما خوش آمد و در سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای او به ارمغان آورد. لازم به توضیح است که این سیمرغ، به طور مشترک، برای بازی در دو فیلم «تنگه ابوقریب» و «عرق سرد» به او اهدا شد که همین موضوع توانایی این بازیگر در ایفای نقش‌هایی از جهان‌های گوناگون را نشان می‌داد.

 

 

 

جدیدی در سال ۹۸ نیز با «روز صفر» سعید ملکان در نقش یک مأمور امنیتی (رضا – سیاوش) به جشنواره آمد و ضمن خلق یک قهرمان تازه و متفاوت، حضور گرمی از خودش در این فیلم به ثبت رساند که باعث شد او در سی‌وهشتمین دوره این رویداد سینمایی هم نامزد سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد شود. «روز صفر» هنوز به اکران عمومی درنیامده، اما نمایشش قطعا محبوبیت امیر جدیدی در بین مردم را افزایش می‌دهد.

امیر جدیدی همان‌قدر که در اجرای شخصیت‌های مثبت و قهرمان متبحر است، در پرداخت نقش‌های منفی هم خوب عمل می‌کند. او با سه فیلم «من»، «خنده‌های آتوسا» و «روز صفر»، متناسب با چیزی که فیلم‌نامه برایش در نظر گرفته، در طول فیلم تغییر نقش می‌دهد و در قسمت‌های مختلف اثر به قالب‌های متفاوتی فرومی‌رود. جدیدی این کار را به نحوی باورپذیر انجام می‌دهد و کاملا از پس درآوردن نقش برمی‌آید.

 

 

 

در بخش ابتدایی فیلم «من»، او در پوسته یک جوان بی‌استعداد و عاشق خوانندگی قرار گرفته، در حالی که بعدتر می‌فهمیم با یک مأمور کارکشته طرفیم که در تمام این مدت مشغول انجام مأموریتش بوده. شخصیت او در «خنده‌های آتوسا» هم شرایط مشابهی دارد که در بخش ابتدایی فیلم، خصیصه کر و لال بودن هم برایش در نظر گرفته شده است. همچنین فیلم «روز صفر» برای شخصیت امیر جدیدی پوشش‌های مختلفی را در نظر گرفته که او با تبحر بین آن‌ها در رفت و آمد است.

گفتیم که تنها سیمرغ بازیگری امیر جدیدی، برای دو اجرای او در «تنگه ابوقریب» و «عرق سرد» به دست آمده که اتفاقا دومی (شخصیت یاسر شاه‌حسینی) یک نقش منفی تمام‌عیار بود و حضور هم‌زمان جدیدی در این دو فیلم، انعطاف‌پذیری درخور ملاحظه‌اش را به نمایش گذاشت. به این دو فیلم، بازی متفاوتش در نقش فرخ فرخنده در کمدی متفاوت رامبد جوان، یعنی «قانون مورفی»، را هم اضافه کنید. این مثلث می‌تواند مشت نمونه خروار از توانایی‎های این بازیگر در ایفای نقش‌های گوناگون لحاظ شود.

نگاهی کلی به کارنامه امیر جدیدی نشان می‌دهد که او هنوز در توانایی طراحی نقش‌های مختلف به بلوغی که مثلا از چهره‌هایی همچون نوید محمدزاده و شهاب حسینی سراغ داریم، نرسیده و بازی‌اش به شدت نیازمند هدایت دقیق کارگردان و پرداخت مناسب شخصیت در فیلم‌نامه است.

 

 

 

شاید به همین دلیل باشد که بازی او در آثار کارگردان‌های تازه‌کار و کم‌تجربه، نتایجی به درخشانی آثار مهم‌تر او به دنبال نداشته است. «لتیان» که اخیرا به اکران آنلاین درآمده، این خصیصه بازیگری امیر جدیدی را، بیش از دیگر آثار او، نشان می‌دهد؛ جایی که او در نقش طاها، همه تلاشش را برای اجرای یک شخصیت منفی روان‌پریش و سرخورده به خرج می‌دهد، اما خصلت‌های پررنگ مادی و دیالوگ‌های تصنعی متعددی که سعی دارند طا‌ها را بیش از حد ترسناک جلوه دهند، مانع باورپذیر شدن شخصیت مذکور می‌شوند. اتفاق مشابه، قبل‌تر در «هت‌تریک» رامتین لوافی هم برای این بازیگر رخ داده بود و شخصیت فرزاد، با وجود رگه‌های جذاب حماقت طنزگونه‌اش که به خوبی از سوی او به تصویر کشیده شده بود، نتوانست به اندازه همکاری‌هایش با کارگردان‌های درجه یک سینمای ایران، به اعتبار امیر جدیدی بیفزاید؛ بنابراین به نظر می‌رسد که فیلم‌نامه دقیق و حاوی پرداخت درست شخصیت، در کنار هدایت حرفه‌ای بازیگر، دو عاملی هستند که می‌توانند ظرفیت‌های بازیگری امیر جدیدی را، به عنوان یک هنرپیشه منعطف و کاربلد، شکوفا کنند.

 

 

 

به همین دلیل است که انتشار خبر همکاری امیر جدیدی با اصغر فرهادی، جدای از هر نتیجه‌ای که ممکن است به دنبال داشته باشد و هنوز چیزی از آن نمی‌دانیم، اتفاق خوشایندی برای سینمای ایران است. فرهادی از یک طرف قدرت مناقشه ناپذیری در هدایت بازیگر و گرفتن بهترین اجرای ممکن از هنرپیشه‌های داخلی و خارجی دارد و از سوی دیگر، یک نویسنده حرفه‌ای در سطح جهان هم به شمار می‌رود که با پرداخت دقیق و اصولی شخصیت‌ها، می‌تواند به امیر جدیدی برای ارائه بهترین بازی کارنامه‌اش کمک کند.