پدیده ریزگرد‌ها و گرد و غبار یکی از مهمترین معضلات زیست‌محیطی شهرستان سرخس است که علاوه بر مشکل تنفسی، زندگی روزمره را در بسیاری از روستاها مختل می‌کند و گاهی حتی مردم نمی‌توانند از خانه‌های خود خارج شوند.
به گزارش شهرآرانیوز، یکی از مشکلات و بحران‌هایی که مردم کویر با آن مواجه هستند وجود گرد و غبارهای گاه و بیگاهی است که به خصوص در فصل تابستان گریبان‌گیر این مناطق است. شهرستان سرخس به دلیل همجواری با صحرای قره‌قوم ترکمنستان و همچنین چرای بیش از حد مراتع توسط دام‌ها و تخریب پوشش گیاهی یکی از شهرستان‌هایی است که در بسیاری از ماه‌های سال با مشکل گرد و غبار دست و پنجه نرم می‌کند و این معضل در روستاها مشهود و ملموس‌تر است چراکه شغل بسیاری از مردم روستاهای سرخس دامداری و کشاورزی دیم است و چرای بیش از حد مراتع و یا تبدیل مراتع به زمین‌های کشت دیم، خود به این معضل دامن می‌زند.
به گفته رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست سرخس پدیده گرد و غبار یکی از موارد آلودگی‌های زیست‌محیطی است که مشکلات زیادی برای مردم منطقه به وجود آورده است و در بسیاری از موارد باعث مهاجرت روستاییان نیز می‌شود. موسی غلام‌زاده عنوان کرد: همجواری شهرستان سرخس با صحرای قره‌قوم ترکمنستان و تخریب مراتع دو منشا مهم پدیده گرد و غبار در منطقه است.
وی با اشاره به این‌که مراتع سرخس، مراتع قشلاقی است، افزود: سالانه علاوه بر دام‌های خود سرخس، دامداران زیادی از شهرهای اطراف برای چرای دام‌هایشان به مراتع سرخس می‌آیند و حضور دام بیش از ظرفیت مراتع، به مرور زمان تخریب مراتع را به دنبال داشته و باعث شده است که مراتع توان و تحمل دام مازاد را نداشته باشند که با از بین رفتن پوشش گیاهی، مراتع به کانون بحرانی گرد و غبار تبدیل شوند.
غلام‌زاده همچنین زمین‌های دیمی را که بعد از کاشت به حال خود رها می‌شوند، یکی از دلایل دیگر بروز پدیده گرد و غبار دانست و یادآور شد: در بسیاری از مناطق، مراتع تبدیل به زمین‌های دیم شده‌اند و این دیم‌زارها برای کشت محصول شخم زده می‌شوند، اما در سال‌های کم باران و خشکسالی این زمین‌ها به حال خود رها می‌شوند و پدیده گرد و غبار را تشدید می‌کنند. از طرف صندوق توسعه ملی اعتباراتی برای کنترل و مهار گرد و غبار جذب شده و طرح‌هایی در همین راستا توسط منابع طبیعی شهرستان اجرا شده است.
به گفته رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست سرخس پدیده گرد و غبار یکی از موارد آلودگی‌های زیست‌محیطی است که مشکلات زیادی برای مردم منطقه به وجود آورده است و در بسیاری از موارد باعث مهاجرت روستاییان نیز می‌شود. موسی غلام‌زاده عنوان کرد: همجواری شهرستان سرخس با صحرای قره‌قوم ترکمنستان و تخریب مراتع دو منشا مهم پدیده گرد و غبار در منطقه است.
وی با اشاره به این‌که مراتع سرخس، مراتع قشلاقی است، افزود: سالانه علاوه بر دام‌های خود سرخس، دامداران زیادی از شهرهای اطراف برای چرای دام‌هایشان به مراتع سرخس می‌آیند و حضور دام بیش از ظرفیت مراتع، به مرور زمان تخریب مراتع را به دنبال داشته و باعث شده است که مراتع توان و تحمل دام مازاد را نداشته باشند که با از بین رفتن پوشش گیاهی، مراتع به کانون بحرانی گرد و غبار تبدیل شوند.
غلام‌زاده همچنین زمین‌های دیمی را که بعد از کاشت به حال خود رها می‌شوند، یکی از دلایل دیگر بروز پدیده گرد و غبار دانست و یادآور شد: در بسیاری از مناطق، مراتع تبدیل به زمین‌های دیم شده‌اند و این دیم‌زارها برای کشت محصول شخم زده می‌شوند، اما در سال‌های کم باران و خشکسالی این زمین‌ها به حال خود رها می‌شوند و پدیده گرد و غبار را تشدید می‌کنند. از طرف صندوق توسعه ملی اعتباراتی برای کنترل و مهار گرد و غبار جذب شده و طرح‌هایی در همین راستا توسط منابع طبیعی شهرستان اجرا شده است.
شناسایی ۱۶۶ هزار و ۹۰۰ هکتار کانون‌های بحرانی فرسایش بادی در سرخس
رئیس اداره منایع طبیعی شهرستان سرخس نیز اظهار کرد: در شهرستان سرخس ۱۶۶ هزار و ۹۰۰ هکتار، کانون‌های بحرانی فرسایش بادی شناسایی شده که مهمترین این کانون‌ها در منطقه صمدآباد، یاخ‌تپه تا خانگیران و گنبدلی تا چاله‌زرد قرار دارد.
رمضان صدیق گفت: به منظور مقابله و کنترل گرد و غبار در بسیاری از کانون‌های بحرانی فرسایش بادی طرح‌های بیابان‌زدایی تعریف شده و طرح بیابان‌زدایی آبمال تا چاله‌زرد یکی از این طرح‌هاست که در ۱۰ هزار هکتار اجرا می‌شود.
صدیق ادامه داد: اجرای طرح بیابان‌زدایی آبمال–چاله‌زرد از سال ۹۸ آغاز شده و تاکنون ادامه دارد و در این طرح حدود ۴۰۰ هکتار نهال‌کاری داشتیم که از گیاهان بیابانی بومی خود منطقه که سازگاری بهتری با محل دارند از جمله تاغ، اسکنبیل و اجنه استفاده شد و بذر این گیاهان هم از خود منطقه جمع‌آوری شده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا دامداران نسبت به چرای بیش از حد دام و پیامدهای آن آگاهی دارند، توضیح داد: منابع طبیعی در زمینه اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی مردم کارهایی انجام داده، اما چون شغل اغلب مردم دامداری است و نمی‌توان مردم را وادار کرد که شغلشان را ترک کنند، بنابراین مدیریت بهتر این امر از دغدغه‌های منابع طبیعی هم هست و نیاز به کار زیادی دارد.
صدیق اظهار کرد: برای کنترل و مهار گرد و غبار در روستاهای چاله‌زرد و کلاته گلزار حدود ۴۵۰ هکتار مدیریت کنترل هرزآب‌ها را داشتیم به این شکل که هلالی‌های آبگیری ایجاد کردیم که آب ناشی از بارندگی را جمع کرده و به زمین نفوذ می‌دهد که همین امر باعث رشد بهتر پوشش گیاهی بومی منطقه می‌شود، همچنین در اطراف روستای چاله‌زرد تله رسوب‌گیر احداث شده است و حدود ۳۰ کیلومتر کانال اطراف روستا ایجاد کردیم که به طور موقت رسوبات را متوقف می‌کند.
وی ایجاد ۱۰ کیلومتر بادشکن غیرزنده با استفاده سرشاخه‌های گز را از جمله اقدامات دیگری عنوان کرد که در راستای مهار گرد و خاک در روستای چاله‌زرد ایجاد شده است و این بادشکن‌ها از پیشروی رسوبات جلوگیری کرده و باعث می‌شوند رسوبات همان جا ته‌نشین شوند و بعد روی همین رسوبات نهال‌کاری انجام می‌شود. از سال ۱۳۷۰ تاکنون در کل ۲۰ هزار هکتار نهال‌کاری داشته‌ایم که به صورت جنگل‌های دست‌کاشت در مناطق صمدآباد، حاشیه جاده و الله‌نظر اجرا شده است، همچنین برای اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی و کنترل گرد و غبار در سال ۹۸ حدود ۲.۵ میلیارد تومان هزینه کرده‌ایم.
صدیق با اشاره به مشکلات فراوانی که گرد و غبار در سال گذشته برای مردم روستای چاله‌زرد به همراه داشته است، گفت: گرد و غبار زندگی روزمره مردم را مختل می‌کند، بسیاری از کارهای تولیدی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در بسیاری از مواقع حتی مردم قادر نیستند از خانه‌هایشان خارج شوند همچنین بروز بیماری‌های تنفسی، قطع راه‌های مواصلاتی و تعطیلی مدارس از دیگر مشکلاتی است که گرد و غبار برای مردم منطقه به وجود می‌آورد.
رئیس اداره منابع طبیعی سرخس خاطر نشان کرد: کنترل گرد و غبار یک برنامه بلند مدت است و نیاز به کار زیادی دارد و در همین راستا باید روش‌ها و الگوهای کشت را تغییر دهیم، روش‌های دامداری را از شیوه سنتی به سمت دامداری صنعتی سوق بدهیم و حتی لازم است بعضی از روش‌های زندگی را نیز تغییر دهیم و کنترل هدفمند گرد و غبار نیاز به همکاری و مشارکت تمامی دستگاه‌های مرتبط دارد.
همان طور که اشاره شد روستای چاله‌زرد و روستای دق‌بهلول دو روستایی هستند که به عنوان کانون‌های بحرانی فرسایش بادی شناسایی شده و پدیده گرد و غبار مشکلات زیادی را برای اهالی این روستاها به همراه داشته است. در ادامه گفت‌وگویی داشتیم با دو تن از مسئولان این روستاها از جمله روستای دق بهلول که ۷۰۰ نفر جمعیت دارد و در ۶۰ کیلومتری شهرستان سرخس واقع شده است.
رمضان صدیق گفت: به منظور مقابله و کنترل گرد و غبار در بسیاری از کانون‌های بحرانی فرسایش بادی طرح‌های بیابان‌زدایی تعریف شده و طرح بیابان‌زدایی آبمال تا چاله‌زرد یکی از این طرح‌هاست که در ۱۰ هزار هکتار اجرا می‌شود.
صدیق ادامه داد: اجرای طرح بیابان‌زدایی آبمال–چاله‌زرد از سال ۹۸ آغاز شده و تاکنون ادامه دارد و در این طرح حدود ۴۰۰ هکتار نهال‌کاری داشتیم که از گیاهان بیابانی بومی خود منطقه که سازگاری بهتری با محل دارند از جمله تاغ، اسکنبیل و اجنه استفاده شد و بذر این گیاهان هم از خود منطقه جمع‌آوری شده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا دامداران نسبت به چرای بیش از حد دام و پیامدهای آن آگاهی دارند، توضیح داد: منابع طبیعی در زمینه اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی مردم کارهایی انجام داده، اما چون شغل اغلب مردم دامداری است و نمی‌توان مردم را وادار کرد که شغلشان را ترک کنند، بنابراین مدیریت بهتر این امر از دغدغه‌های منابع طبیعی هم هست و نیاز به کار زیادی دارد.
صدیق اظهار کرد: برای کنترل و مهار گرد و غبار در روستاهای چاله‌زرد و کلاته گلزار حدود ۴۵۰ هکتار مدیریت کنترل هرزآب‌ها را داشتیم به این شکل که هلالی‌های آبگیری ایجاد کردیم که آب ناشی از بارندگی را جمع کرده و به زمین نفوذ می‌دهد که همین امر باعث رشد بهتر پوشش گیاهی بومی منطقه می‌شود، همچنین در اطراف روستای چاله‌زرد تله رسوب‌گیر احداث شده است و حدود ۳۰ کیلومتر کانال اطراف روستا ایجاد کردیم که به طور موقت رسوبات را متوقف می‌کند.
وی ایجاد ۱۰ کیلومتر بادشکن غیرزنده با استفاده سرشاخه‌های گز را از جمله اقدامات دیگری عنوان کرد که در راستای مهار گرد و خاک در روستای چاله‌زرد ایجاد شده است و این بادشکن‌ها از پیشروی رسوبات جلوگیری کرده و باعث می‌شوند رسوبات همان جا ته‌نشین شوند و بعد روی همین رسوبات نهال‌کاری انجام می‌شود. از سال ۱۳۷۰ تاکنون در کل ۲۰ هزار هکتار نهال‌کاری داشته‌ایم که به صورت جنگل‌های دست‌کاشت در مناطق صمدآباد، حاشیه جاده و الله‌نظر اجرا شده است، همچنین برای اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی و کنترل گرد و غبار در سال ۹۸ حدود ۲.۵ میلیارد تومان هزینه کرده‌ایم.
صدیق با اشاره به مشکلات فراوانی که گرد و غبار در سال گذشته برای مردم روستای چاله‌زرد به همراه داشته است، گفت: گرد و غبار زندگی روزمره مردم را مختل می‌کند، بسیاری از کارهای تولیدی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در بسیاری از مواقع حتی مردم قادر نیستند از خانه‌هایشان خارج شوند همچنین بروز بیماری‌های تنفسی، قطع راه‌های مواصلاتی و تعطیلی مدارس از دیگر مشکلاتی است که گرد و غبار برای مردم منطقه به وجود می‌آورد.
رئیس اداره منابع طبیعی سرخس خاطر نشان کرد: کنترل گرد و غبار یک برنامه بلند مدت است و نیاز به کار زیادی دارد و در همین راستا باید روش‌ها و الگوهای کشت را تغییر دهیم، روش‌های دامداری را از شیوه سنتی به سمت دامداری صنعتی سوق بدهیم و حتی لازم است بعضی از روش‌های زندگی را نیز تغییر دهیم و کنترل هدفمند گرد و غبار نیاز به همکاری و مشارکت تمامی دستگاه‌های مرتبط دارد.
همان طور که اشاره شد روستای چاله‌زرد و روستای دق‌بهلول دو روستایی هستند که به عنوان کانون‌های بحرانی فرسایش بادی شناسایی شده و پدیده گرد و غبار مشکلات زیادی را برای اهالی این روستاها به همراه داشته است. در ادامه گفت‌وگویی داشتیم با دو تن از مسئولان این روستاها از جمله روستای دق بهلول که ۷۰۰ نفر جمعیت دارد و در ۶۰ کیلومتری شهرستان سرخس واقع شده است.
تا زمانی که کسی در این شرایط قرار نگیرد، نمی‌تواند عمق این بحران را درک کند
یک عضو شورای اسلامی روستای دق‌بهلول گفت: پدیده گرد و غبار از معضلات و مشکلاتی است که در بسیاری از ماه‌های سال با آن مواجهیم و گاهی اوقات حتی در بهمن و اسفند نیز گرد و غبار داریم.
محمود یاری عظیمی عنوان کرد: در سال‌های اخیر نشست‌ها و جلسات متعددی برای مهار پدیده گرد و غبار برگزار و اقداماتی هم در این زمینه انجام شده و یا در حال انجام است که از جمله این اقدامات می‌توان به قرق و تاغ‌کاری حدود ۲۰۰ هکتار از مراتع اشاره کرد. یکی از راهکارهای دیگری که در نشست‌های اخیر و با تاکید مدیریت جهاد کشاورزی در مورد آن تصمیم‌گیری شده است، این بوده که در این مناطق کشت عمیق داشته باشیم تا پوشش گیاهی سطح زمین دچار آسیب نشود و در همین راستا سه دستگاه عمیق‌کار که قیمت هر کدام حدود ۵۰ میلیون تومان است به سه روستا از جمله روستای دق بهلول اختصاص یافته که در سال زراعی جدید از این دستگاه‌ها برای کشت و کار استفاده خواهد شد.
این عضو شورای اسلامی روستای دق بهلول یادآور شد: گرد و غبار علاوه بر این‌که منشا بسیاری از بیماری‌های تنفسی در روستاست برای زندگی روزمره مردم نیز مشکلاتی به وجود می‌آورد که فقط باید از نزدیک شاهد آن بود و تا کسی در این شرایط قرار نگیرد نمی‌تواند آن طور که باید و شاید عمق این بحران و تاثیر آن بر زندگی مردم را درک کند.
گفتنی است؛ روستای چاله زرد سرخس در ۲۵ آذر سال ۹۸ به عنوان روستای پایلوت در مهار بحران گرد و غبار در خراسان رضوی تعیین شده است، این روستا با ۱۳۰۰ نفر جمعیت و ۳۵۰ خانوار در ۷۵ کیلومتری شهرستان سرخس واقع شده است.
منبع: ایسنا
محمود یاری عظیمی عنوان کرد: در سال‌های اخیر نشست‌ها و جلسات متعددی برای مهار پدیده گرد و غبار برگزار و اقداماتی هم در این زمینه انجام شده و یا در حال انجام است که از جمله این اقدامات می‌توان به قرق و تاغ‌کاری حدود ۲۰۰ هکتار از مراتع اشاره کرد. یکی از راهکارهای دیگری که در نشست‌های اخیر و با تاکید مدیریت جهاد کشاورزی در مورد آن تصمیم‌گیری شده است، این بوده که در این مناطق کشت عمیق داشته باشیم تا پوشش گیاهی سطح زمین دچار آسیب نشود و در همین راستا سه دستگاه عمیق‌کار که قیمت هر کدام حدود ۵۰ میلیون تومان است به سه روستا از جمله روستای دق بهلول اختصاص یافته که در سال زراعی جدید از این دستگاه‌ها برای کشت و کار استفاده خواهد شد.
این عضو شورای اسلامی روستای دق بهلول یادآور شد: گرد و غبار علاوه بر این‌که منشا بسیاری از بیماری‌های تنفسی در روستاست برای زندگی روزمره مردم نیز مشکلاتی به وجود می‌آورد که فقط باید از نزدیک شاهد آن بود و تا کسی در این شرایط قرار نگیرد نمی‌تواند آن طور که باید و شاید عمق این بحران و تاثیر آن بر زندگی مردم را درک کند.
گفتنی است؛ روستای چاله زرد سرخس در ۲۵ آذر سال ۹۸ به عنوان روستای پایلوت در مهار بحران گرد و غبار در خراسان رضوی تعیین شده است، این روستا با ۱۳۰۰ نفر جمعیت و ۳۵۰ خانوار در ۷۵ کیلومتری شهرستان سرخس واقع شده است.
منبع: ایسنا
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
