کلاس درس استاد شفیعی کدکنی در اینستاگرام

روزی را که به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران رفتم تا در کلاس استاد شفیعی کدکنی حاضر شوم، هیچ‌گاه فراموش نمی‌کنم. کلاسی که با ذهنیت ما درباره یک کلاس درس دانشگاهی، متفاوت است.

 

شاگردان استاد از راه‌های دور و نزدیک خود را به کلاس مردی می‌رسانند که بوی اخوان ثالث می‌دهد. استاد، یکی از مهم‌ترین دارایی‌های زبان و ادبیات فارسی در روزگار ماست و شما در کلاس‌های او علاوه بر اینکه می‌توانید به قدر وسعتان از دریای علمش ذخیره کنید، ادب، تواضع، بزرگی و خیلی چیز‌های دیگر را نیز می‌آموزید. به احتمال زیاد شما هم در وب‌گردی‌هایتان، عکس‌های این کلاس را دیده باشید؛ کلاسی که استادش شفیعی کدکنی بزرگ است که بدون هیچ ادعایی با لباس‌هایی ساده بر یک صندلی معمولی تکیه زده و شاگردانش او را دوره کرده‌اند. اما من می‌خواهم در این یادداشت برایتان از یک کلاس درس دیگری بگویم، کلاسی از راه دور که استاد آن هم، محمدرضا شفیعی کدکنی است.

صفحه‌ای در اینستاگرام به آدرس «@shafiei_kadkani» وجود دارد که در پیشانی‌اش نوشته شده؛ «شفیعی کدکنی، معلم فرهنگ و ادبیات ایران» در ادامه هم تأکید شده که این صفحه از سوی ادمین، مدیریت می‌شود. این صفحه را ۱۵۷ هزار نفر دنبال می‌کنند و شما می‌توانید در این صفحه از کلاس‌های درس استاد بهره ببرید. ادمین این صفحه که به احتمال زیاد از شاگردان نزدیک به استاد است، با دقت و حساسیت خاصی مطالب مختلفی در باب شعر، نظر‌های استاد درباره موضوعات مختلف ادبی و اجتماعی و مهم‌تر از همه چهره‌های معاصر و کلاسیک زبان و ادبیات فارسی منتشر می‌کند.

 

شفیعی کدکنی در کنار تمام ویژگی‌هایی که دارد، یک خصیصه مهم دیگر هم دارد که مختص به خود اوست و آن ارادت به رفقایش است. او هیچ‌گاه دوستانش را فراموش نکرده؛ چه اخوان را که سال‌های سال است از دنیا رفته و استاد با کلمه یادش را زنده نگه داشته، یا مُظاهر مصفّا، عبدالحسین زرین‌کوب و ده‌ها فرد دیگری که هرچند خودشان نیستند، اما آثار و نوشته‌هایشان راه را بر دوستداران زبان و ادب پارسی روشن کرده است. حالا شفیعی کدکنی درحالی وارد هشتادویکمین سال زندگی پر ثمرش می‌شود که در سوگ «سیاووش آواز ایران» نشسته، در سوگ هم‌ولایتی‌اش که هر دویشان افتخاری بر تارک هنر و ادبیات خراسان هستند.

 

استاد شفیعی کدکنی در یکی از کلاس‌هایشان در سال ۱۳۹۷ درباره استاد محمدرضا شجریان و هنر او می‌گوید: «من حد خودم نمی‌دانم درباره هنر شجریان صحبت کنم. استاد شجریان در موسیقی ایران جایگاهی دارد که حافظ در شعر فارسی دارد. من از حد خودم تجاوز نمی‌کنم و درباره حق استاد شجریان جز احترام و ستایش چیزی ندارم.»

صفحه استاد شفیعی کدکنی در اینستاگرام در واقع یک کلاس آموزشی برای نوع خاصی از زندگی است که مهم‌ترین سرفصل درسش احترام به دیگر انسان‌ها و طبیعت است، شما در این صفحه حتی به «درخت‌کاری» هم ترغیب می‌شوید:

«و گفت: در بهشت صحراهاست:، چون بنده به ذکر مشغول شود، درختان می‌کارند به نام او، تا که بایستد، آن فرشته نیز بایستد. گویند: «چرا بایستادی؟» گوید: «زیرا که او بایستاد.» (متن از تذکره‌الاولیا عطّار نیشابوری)»
در بخشی دیگر از محتوایی که در این صفحه منتشر می‌شود، مخاطبان با ویژگی‌های «مثنوی معنوی» مولانا نیز آشنا می‌شوند و در پست‌هایی با عنوان «یاد‌ها و نام‌ها» با مشاهیر و بزرگان ایران همچون سعدی، حافظ، فردوسی، خیام و بسیاری دیگر از چهره‌های تأثیرگذار معاصر و ویژگی‌های اخلاقی آن‌ها آشنا می‌شوند.

در بخش دیگری از این صفحه نیز به آثار استاد شفیعی کدکنی پرداخته شده است و شما می‌توانید با خواندن بخش‌هایی از متن کتاب با تصویری کلی از فضای اثر آشنا شوید. در یکی از پست‌های این صفحه که مربوط به کلاس درس او در تاریخ ۱۲ آذر ۱۳۹۸ است به نقل از استاد شفیعی کدکنی آمده است:

«بچه‌ها شما هیچ‌وقت فکر کردید سعدی چه گفته؟! خوب دقت کنید:

پَرِ طاووس بر اوراقِ مَصاحف دیدم
گفتم این منزلت از قدرِ تو می‌بینم بیش
گفت: خاموش! که هر کس که جمالی دارد
هر کجا پای نهد دست ندارندَش پیش
هیچ چیزی از تجربهٔ زیبایی فراتر نیست. بالاترین حد درک انسانی زیبایی است. زیبایی است که فاتح نهایی همهٔ مباحث جهان است.»