یارانه ۱۲۰ هزار تومانی در صورت تصویب چه تأثیری بر معیشت مردم می‌گذاشت؟

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ «یارانه ۱۲۰ هزار تومانی لغو شد.» حتما روز گذشته این تیتر را به شکل‌های مختلف در فضای مجازی و در رسانه‌ها دیده‌اید. موضوع از این قرار است که شورای نگهبان طرح یارانه تامین کالای اساسی را که یک فوریت آن، هفته اول پاییز در مجلس تصویب شده بود، رد کرد. اما کلیات این طرح چه بود؟ براساس این طرح، دولت موظف شده بود به ۲۰ میلیون نفر از افراد تحت پوشش نهاد‌های حمایتی در دهک‌های اول تا سوم جامعه، ۱۲۰ هزار تومان و به ۴۰ میلیون نفر دیگر از افراد کم‌درآمد، ۶۰ هزار تومان به ازای هر نفر تا سقف پنج نفر برای هر خانواده، یارانه تامین کالای اساسی پرداخت کند.

 

البته دولت از همان ابتدا به‌دلیل نداشتن منابع کافی با این طرح مخالفت کرده بود. حالا اینکه چرا این طرح، تایید شورای نگهبان را به‌دست نیاورده است، نیز به همین موضوع یعنی تامین نشدن منابع برای اجرای آن برمی‌گردد. عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، در این‌باره گفته است: این طرح بار مالی داشت و دولت نیز با آن مخالفت کرده بود؛ به همین دلیل شورای نگهبان نیز طبق اصل ۷۵ قانون اساسی، با آن مخالفت کرد.

حالا باید این سوال را پرسید که اصلا پرداخت این یارانه آن‌هم به شکل نقدی، بر اقتصاد کشور و معیشت مردم چه تأثیری خواهد گذاشت؟
مبلغ این یارانه برای یک خانواده پنج‌نفره تا دهک سوم ۶۰۰ هزار تومان در ماه است. اگر این روز‌ها به بازار رفته باشید، حتما می‌دانید که این مبالغ با وجود این میزان تورم و گرانی، بسیار ناچیز است و در بهترین حالت، شاید کمتر از یک‌سوم هزینه خوردوخوراک این خانواده را تامین کند. این میزان برای همین خانواده در دهک‌های بالاتر، ۳۰۰ هزار تومان است که یعنی حدود یک‌ششم هزینه خوردوخوراک این خانواده را تامین خواهد کرد، با این حال با همین مبلغ هم می‌شود گوشه کوچکی از قدرت خرید ازدست‌رفته مردم را جبران کرد؛ البته به این شرط که همه جوانب، بررسی و منابع تامین مالی این مصوبه که بار مالی ۳۰هزار میلیارد تومانی برای دولت دارد، کاملا مشخص شود.

 

کارشناسان معتقدند هم‌اکنون دولت خود با کسری بودجه بسیار شدیدی روبه‌روست و باید دقیق مشخص کند که منابع این طرح قرار است از چه محلی تامین شود. آن‌ها می‌گویند اگر قرار باشد دولت با استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول این یارانه نقدی را به مردم پرداخت کند، بهتر است طرح اجرا نشود؛ چون اثرات تورمی بسیاری دارد و درنهایت تورم خیلی بیشتری را به مردم تحمیل خواهد کرد.

اگر به خاطر داشته باشید، آذر یک دهه قبل بود که اولین یارانه معیشتی به حساب مردم ایران واریز شد. در سال ۹۳ با پایان فاز اول هدفمندسازی یارانه‌ها، وزارت اقتصاد با انتشار گزارشی اعلام کرد که پس از اجرای این قانون، قدرت اقتصادی خانوار‌های کشور ۲۵درصد کمتر شده است و هم‌اکنون ۳۱درصد خانوار‌ها زیر خط فقر هستند.

اکنون با گذشت ۱۰ سال و درحالی‌که میانگین نرخ تورم نقطه‌ای برای کالا‌های اساسی تا ۱۰۰۰ درصد هم می‌رسد، هنوز هیچ تغییری در مقدار این یارانه صورت نگرفته است و حالا شما با ۴۵ هزار تومان فقط می‌توانید حدود ۲ کیلوگرم گوشت مرغ بخرید. اگر تورم نقطه‌ای را نسبت‌به ۱۰ سال گذشته ۱۰۰۰ درصد درنظر بگیریم، ارزش این یارانه درمقایسه‌با دهه گذشته، به ۴ هزارو ۵۰۰ تومان کاهش یافته است.

اکنون دولت سالانه، بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان بابت یارانه نقدی ۴۵هزارو۵۰۰تومانی و ۳۰هزار میلیارد تومان برای کمک معیشتی از محل افزایش قیمت بنزین پرداخت می‌کند.
اجرای طرح تامین کالای اساسی فعلا منتفی شده است، اما اگر مجلس بر اجرای آن اصرار می‌ورزد، باید با کمک دولت راهکار‌هایی را برای تامین مالی آن پیش‌بینی کند تا بعد‌ها اثرات تورمی طرح، این یارانه اندک را مانند یارانه نقدی گذشته به پول خوردی برای مردم تبدیل نکند.