اجبار فرهنگ‌ساز

کرونا در کنار همه معایب، مزیت مهمی داشت و آن اینکه استفاده از بستر خدمات غیرحضوری را در همه حوزه‌ها گسترش داد و به نوعی باعث فرهنگ‌سازی شد، به‌طوری‌که در حوزه خرید‌های اینترنتی و خدمات دهی برخط به‌شکل عام، مدارس و به‌صورت خاص، فروشگاه‌ها ورود پیدا کردند و سطح آگاهی و استقبال مردم هم بالارفت.

برای ارائه چنین خدماتی در دوره اول قرنطینه، مشکلات زیادی وجود داشت. اگرچه در دوره دوم، سهولت خرید‌های اینترنتی افزایش یافت، فرصت‌ها و تهدید‌هایی هم در این شیوه بازار وجود دارد. فرصت این است که چنین خرید و فروشی به کاهش رفت‌وآمد‌های شهری غیرضروری، کاهش بخشی از هزینه‌های فروشگاه‌داری و شفافیت در حوزه پرداخت‌ها کمک می‌کند. اما تهدید‌هایی که با آن مواجه خواهیم بود نخست مربوط به کیفیت کالاهاست. ضرورت افزایش توان دستگاه‌های نظارتی برای برطرف‌کردن مشکلاتی همچون سطح انتظارات و شکایت خریداران، بی‌قانونی یا بدتعهدی فروشندگان و تبلیغات نادرست، مواردی است که باید برای آن فکری کرد. در حوزه نظارت، قوانین حوزه پرداخت و پیگیری شکایت‌ها باید توسعه پیدا کند و مناسب‌سازی شود که خلأ کنونی است.

از این پس رقابت فروشگاه‌ها یا عرضه‌کنندگان برخط بر سر نحوه ارائه خدمات و کالا‌ها به بهترین شکل است. به عنوان نمونه بر سر نحوه ارسال کالا‌ها رقابت خواهند کرد. اینکه در چه مدتی به نیاز مشتری پاسخ می‌دهند، چه بسته‌بندی‌ای خواهند داشت، چه مزیت‌هایی برای خریدار در نظر می‌گیرند و مواردی از این قبیل، اهمیت زیادی دارد که به تدریج به‌عنوان مطالبه شهروندان از نحوه خرید، خود را نشان می‌دهد؛ مواردی که برخی فروشگاه‌های بزرگ به‌سراغش رفته و باشگاه مشتریان راه انداخته و امتیازاتی برای مشتریان ویژه درنظر گرفته‌اند.

درمجموع شیوع این بیماری سبب شد فعالیت‌های میدانی و حضوری فروشندگان به‌شدت کاهش پیداکند و مشاغل خانگی رونق پیدا کنند؛ زیرا با این روش فروش لازم نیست حتما یک فروشگاه بزرگ در نقطه خاص شهر داشته‌باشید. همچنین زمان کار طولانی تا پاسی از شب کاهش پیدا کرده و حضور بیشتر درکنار اعضای خانواده را امکان‌پذیرتر می‌کند. درصورت ریشه‌کن شدن کرونا شاید این رویه خرید تاحدود ۱۰ درصد کاهش پیداکند، اما هرگز به سبک زندگی قبل برنخواهد گشت؛ در بخش‌هایی رشد جدی خواهد داشت و تحولات مهمی در حوزه فروش ایجادخواهدکرد.