کانال سوئز و آرمان شهر دریایی

عاطفه همایونی | شهرآرانیوز؛ کشتی غول پیکر «اور گیون» که از سه شنبه، ۴ فروردین با وزیدن بادی شدید، منحرف و منجر به مسدود شدن کانال سوئز و گرفتاری ۴۰۰ کشتی باربری در این کانال شده بود، بالاخره پس از تلاش‌های بسیار به مسیر خود بازگشت و باری دیگر چرخه تجارت جهانی به حرکت افتاد. ما با ترس و هیجان اخبار مربوط به این کشتی را دنبال کردیم، اما کسی از تاریخچه گرفتاری کشتی‌ها در این کانال سخنی نگفت.

آخرین باری که چندین کشتی در کانال سوئز گرفتار شدند، هشت سال در این منطقه ماندگار شدند. از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۵، پس از جنگ شش روزه میان مصر و رژیم صهیونیستی، ۱۴ کشتی در دریاچه شور «گریت بیتر» که به کانال سوئز متصل است، لنگر انداختند. این کشتی‌ها به دلیل شن‌های کویری که آن‌ها را پوشانده بود، به «ناوگان زرد» معروف شدند. خدمه این کشتی‌ها که نمی‌توانستند از منطقه خارج شوند، جامعه منحصربه فرد خود را بر روی آب‌ها تشکیل دادند. این جامعه خدمات پستی و تمبر‌های مخصوص به خود داشت و نسخه شخصی اش از المپیک را در سال ۱۹۶۸ برگزار کرد.

درگیری‌ها میان مصر و اسرائیل در ژوئن سال ۱۹۶۷ آغاز شد و تنها ۶ روز به طول انجامید، اما عواقب ناشی از آن سال‌ها ادامه یافت. کشور مصر کانال سوئز را محاصره کرد و برای جلوگیری از استفاده از این کانال توسط نیرو‌های اسرائیلی، هر دو انتهای آن را با کشتی‌های فرسوده، آوار و مین‌های دریایی مسدود کرد. کشتی‌هایی از آلمان غربی، سوئد، فرانسه، انگلستان، لهستان، بلغارستان، چکسلواکی و ایالات متحده آمریکا در طول این کانال گرفتار شدند و معلق بر روی آب ها، شاهد این جنگ شش روزه و سپس مسدود شدن کانال در اطراف خود بودند.

در سال ۱۹۶۷، ارتباطات به اندازه امروز پیشرفت نکرده بود. این کشتی‌ها به رادیو دسترسی داشتند و می‌توانستند با کشورهایشان تماس بگیرند، اما سرانجام مقامات مصری از آن‌ها خواستند که ارتباطات را متوقف کنند. با ادامه بحران، دولت کانادا برای تبادل خدمه کشتی‌ها با مصر مذاکره کرد. منابع ضروری خدمه کشتی‌ها از مصر وارد می‌شد، بعضی ملوانان به خانه بازگشتند و برخی دیگر مجبور بودند در کشتی‌ها بمانند، زیرا مصر به کشتی‌ها اجازه خروج از کانال را نمی‌داد. طی هشت سال بعد از آن اتفاق، یک سیستم عجیب و غریب در کانال سوئز شکل گرفت. صاحبان این کشتی‌ها مجاز بودند بخشی از خدمه خود را از کشتی‌ها خارج کنند، اما تعدادی از خدمه برای شناور نگه داشتن کشتی‌ها باید روی آب‌ها می‌ماندند. با گذشت زمان، خدمه کشتی‌های گرفتار با یکدیگر ارتباط برقرار کردند و به یک اجتماع واحد تبدیل شدند. آن‌ها انجمن دریاچه «گریت بیتر» را برای تأمین نیاز‌های خود تشکیل دادند.

براساس آنچه در مقاله‌ای از مجله «تایم» در سال ۱۹۶۹ درباره اوضاع این خدمه منتشر شد، بزرگ‌ترین مشکل آن‌ها کسالت بود! «تایم» می‌نویسد که خدمه برای حل این بحران، «در مسابقات قایق نجات حضور دارند و در عرشه وسیع بزرگ‌ترین کشتی بریتانیایی، فوتبال بازی می‌کنند. آن‌ها در مراسم کلیسای کشتی آلمانی حضور می‌یابند و بر روی کشتی باری بلغاری به تماشای فیلم می‌نشینند.» کشتی باربری لهستانی حتی تمبر‌های مخصوص این خدمه را به چاپ رساند و مقامات پستی مصر این تمبر‌ها را به رسمیت شناختند.

خدمه کشتی‌ها منابع غذایی را جمع می‌کردند و سیستمی برای تقسیم عادلانه منابع میان همه افراد داشتند. علاوه بر تمبرها، ملوانان، ظروف غذاخوری، نماد‌ها و برچسب‌هایی را تولید کردند تا ارتباط خود را با اجتماع دریاچه «گریت بیتر» نشان دهند. در سال ۱۹۶۸ این اجتماع، بازی‌های المپیک خود را ۱۰ روز زودتر از المپیک جهانی برگزار کرد و خدمه در ۱۴ مسابقه ازجمله غواصی، دوومیدانی، پرش از ارتفاع، تیراندازی با کمان و واترپلو شرکت کردند. خدمه کشتی لهستانی حتی مدال‌هایی را برای مراسم اهدای جوایز ساختند.
تا سال ۱۹۷۵ که مصر به این محاصره پایان داد، زندگی اجتماع دریاچه «گریت بیتر» به همین شکل ادامه داشت. پس از بازگشایی کانال سوئز، فقط دو فروند از کشتی‌ها توانستند کانال را ترک کنند، اما ۱۲ کشتی دیگر برای حرکت بسیار فرسوده شده بودند.

 

حالا پس از ۵۰ سال، خدمه کشتی‌های گرفتار، گاهی با یکدیگر دیدار می‌کنند و داستان جامعه آرمان شهری خود را به صورت آنلاین زنده نگه داشته اند. بسیاری از آن‌ها این دوره را شادترین دوره زندگی خود توصیف می‌کنند.
هرچند گرفتاری «اور گیون» در کانال سوئز آن قدر‌ها به طول نینجامید که یک اجتماع دریایی دیگر را بنا نهد، فرصت خوبی برای یادآوری یکی از جوامع انسانی عجیب در تاریخ بشر بود.
منبع: مجله وایس