نفی مدیریت سلیقه ای، ایستا و اشرافی

در بند پانزدهم چرخش‌های تحول آفرین چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت، موضوع «مدیریت علمی، جهادی و مردمی به جای مدیریت سلیقه ای، ایستا و اشرافی»، بیان شده است.

چند سال قبل رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای شورای اسلامی، شهردار، معاونان و شهرداران مناطق مختلف تهران تاکید کردند: «در اداره کلان شهر تهران و همچنین در اداره کشور باید روحیه خدمت به مردم با نیت خدایی و با تکیه بر علم و درایت یا همان روحیه مدیریت جهادی حاکم باشد تا بتوان از مشکلات عبور کرد و به پیش رفت».

فرهنگ مدیریت جهادی با مصرف گرایی، اشرافیگری و شیوه‌های تکنوکراتی که مولود فرهنگ سرمایه داری است، مغایرت دارد. تفکر سرمایه داری، جامعه را به سمت مصرف گرایی و انحراف از مسیر آرمان‌های اخلاقی و عدالت سوق می‌دهد. این نکته مهمی است که در سطوح مدیریتی کشور در حوزه‌های بسیاری از آن غفلت شده است. مهم‌ترین ابعاد و مؤلفه‌های مدیریت جهادی را می‌توان به شرح زیر بیان کرد:

الف) بعد ساختاری: دارای مؤلفه‌هایی نظیر مدیریت با رعایت حدود الهی، انعطاف پذیری ساختار و تشکیلات مناسب با شرایط

ب) بعد رفتاری: دارای مؤلفه‌هایی نظیر خودباوری، پرکاری، تحول آفرینی، پویایی، سخت کوشی و سرعت عمل در کار‌ها

ج) بعد زمینه ای: دارای مؤلفه‌هایی نظیر مشارکت پذیری، قناعت، نهادینه کردن اخلاق و ارزش‌های دینی در محیط کار و اهمیت دادن به بیت المال.

در سال‌های قبل به دلیل انعطاف زیاد قوانین و بهره مندی فراوان شهرداری‌ها از منابع مالی (نسبت به سازمان‌های دولتی) در برخی حوزه‌های مدیریت شهری به خصوص در کلان شهر‌ها اشرافیت در مدیریت، توسعه پیدا کرده و هزینه‌های فراوانی بر مدیریت شهری تحمیل شده است.

زمانی که مدیریت گرفتار اشرافیگری شود، آرام آرام چالاکی و چابکی خود را از دست می‌دهد و به سمت مدیریت ایستا، منفعل، سلیقه‌ای و کم تحرک حرکت می‌کند که این امر می‌تواند سبب ایجاد آسیب‌های فراوان شود. مانند آنچه در اواخر دولت دوازدهم در مدیریت کرونا، تنظیم بازار و مسائل اقتصادی و اجتماعی کشور سبب بحران‌های جبران ناپذیری شد.

به هرحال امروز در سیر تحول آفرین مدیریت در دوره ششم شورا‌های اسلامی شهر، این مقوله مهم به عنوان پاشنه آشیل عملکرد مطلوب جریان مدیریت شهری محل توجه قرار گرفته است، لذا مبانی نظری «مدیریت علمی، جهادی و مبتنی بر مشارکت و رضایت مردم» تدوین شده است.

امید آنکه با اجرایی شدن مجموع این تحولات و مجموعه اندیشه‌ها و تلاش‌هایی که در جهت رونق و آبادانی شهر‌ها انجام می‌گیرد، رفاه حداکثری و مطلوب برای مردم فراهم شود.