درباره بهرام گور و حکومت کوتاه یکساله اش بر ایران

سجاد راستگو | شهرآرانیوز؛ در زمان پادشاهی پیروز، هجدهمین شاه ساسانی، هپتالیان که در شرق ایران حکومت می‌کردند، شروع به دست‌اندازی به سرزمین‌های ایران کردند. پیروز که شاهی جنگجو بود و خود رهبری سپاه را برعهده می‌گرفت، در آخرین نبردش با آن‌ها کشته شد و سرزمین‌های شرقی ایران هدف تاخت‌وتاز و غارت هپتالیان قرار گرفت.

چندین سال پس از این ماجرا نوه پیروز، خسرو اول، توانست با گرفتن انتقام مرگ پدربزرگش، حکومت هپتالیان را نابود کند، اما پس از نابودشدن هپتالیان، حکومتی قدرتمندتر جایگزین آنان شده بود. حکومت خانات ترک حالا با ایران هم‌مرز شده بود و هرلحظه امکان برخورد ۲ قدرت بزرگ وجود داشت. در اواخر سلطنت هرمز چهارم جنگ بین ۲ کشور درگرفت. در این دوران وضعیت کشور نابسامان بود و از هر طرف گروهی به مرز‌ها دست‌اندازی می‌کرد؛ خزر‌ها در قفقاز، قبایل عرب در میان‌رودان و از همه مهم‌تر اختلاف داخلی در داخل حکومت.

در این اوضاع به‌هم‌ریخته هرمز برای شکست‌دادن خانات ترک فقط یک نفر را توانا می‌شناخت؛ بزرگ خاندان مهران، یکی از خاندان‌های قدیمی ایرانی که نسبشان را به شاهان اشکانی می‌رساندند؛ مرزبان ارمنستان و آذربایجان، بهرام چوبین.

بهرام که فرمانده‌ای لایق بود، برای مقابله با حمله دشمن فقط ۱۲هزار مرد زبده و گزیده را انتخاب کرد. به نظر می‌رسد انتخاب عدد۱۲ به جهت خوش‌یمنی آن بوده است. زیرا در بسیاری از نبرد‌های شاهنامه تعداد نفرات لشکر ایران ۱۲هزار تن بوده که پیروزی نیز با آن‌ها بوده است. بهرام در نبردی که با لشکر بسیار بزرگ‌تر خانات ترک درگرفت، پیروز از میدان خارج شد. با خلق این معجزه بزرگ، هرمز به بهرام حسادت کرد و در تلاش بود تا جایگاه او را پایین بیاورد.

پس با فرستادن او به جنگ با رومیان و پس از آن شکست بهرام از رومیان، با نامه‌ای تحقیرآمیز او را از فرماندهی عزل کرد، اما بهرام دربرابر این عمل دست به شورش علیه حکومت مرکزی زد و ادعای حکومت بر تمام ایران را داشت. بهرام به سمت تیسفون پایتخت حرکت کرد، اما پیش از رسیدن به آن، هرمز به‌دست بزرگان و پسرش خسروپرویز کشته شد.

بهرام پس از آن به جنگ با خسروپرویز پرداخت و پس از شکست او به پادشاهی رسید. خسرو ناامید به سمت قسطنطنیه فرار کرد و با امپراتور بیزانس متحد شد. او با دختر امپراتور ازدواج کرد و با لشکری بزرگ عازم تیسفون شد. بهرام در نبرد با لشکر خسرو شکست خورد و دوران حکومت کوتاه یک‌ساله‌اش به پایان رسید.

بهرام که روزگاری خود در جنگ توانسته بود خانات ترک را شکست دهد، به آن‌ها پناه برد، اما خسرو با ارسال هدایای فراوان برای همسر خاقان، باعث کشته‌شدن بهرام شد تا یکی از مدعیان اصلی تاج و تختش را از بین ببرد.
بهرام چوبین فرمانده‌ای بود که در جنگ با خانات ترک به بزرگی رسید و درنهایت نیز با پناهنده‌شدن به آن‌ها به قتل رسید. او فقط یک‌سال بر ایران حکومت کرد، اما زندگی پرفرازونشیبش در ادبیات و تاریخ ایران ماندگار مانده است.