چگونه مهربانی ناآگاهانه انسان‌ها با یک گونه، موجب ازبین رفتن گونه‌ای دیگر می‌شود؟

رزان راستگو | شهرآرانیوز؛ شاید برای شما هم پیش آمده باشد که لانه قُمری یا به قول ما خراسانی‌ها موسی کوتقی را دیده باشید که در محلی ناایمن ساخته شده و درحال نابودی است. شاید شما هم حس مهربانی تان گل کرده باشد و لانه را جابه جا و ایمن کرده اید. این مهربانی از دید بسیاری از ما انسانی است، اما فعالان محیط زیست معتقدند نباید مفاهیم انسانی را به حیوانات نسبت بدهیم.

ایمان معماریان، دامپزشک حیات پارک پردیسان سازمان محیط زیست ایران در گفتگو با شهرآرانیوز می‌گوید: توجه بیش از اندازه یا به عبارتی مهربانی به یک گونه حیوانی موجب برهم خوردن توازن طبیعت می‌شود و درحقیقت ستمکاری است در حق گونه‌ای دیگر. بر همین اساس حتی توجه بیش از اندازه به موسی کوتقی‌ها هم درست نیست.

او کم شدن تعداد گنجشک‌ها در سطح شهر را نتیجه زیادشدن تعداد موسی کوتقی‌ها و ازبین رفتن منابع غذایی برای گنجشک‌ها می‌داند و می‌گوید: اینکه امروز دیگر صدای گنجشک‌ها را در شهر نمی‌شنویم به این دلیل است که همه منابع غذایی را موسی کوتقی‌ها می‌خورند و چیزی برای گنجشک‌ها نمی‌گذارند.

این فعال محیط زیست ادامه می‌دهد: حماقتی در موسی کوتقی‌ها وجود دارد که باعث می‌شود جمعیتشان بیشتر از حدی زیاد نشود؛ مثلا حتما دیده اید که می‌روند لانه شان را جایی می‌سازند که به راحتی خراب می‌شود. آن‌ها غریزه تشخیص ندارند و به همین دلیل است که تعدادی از تخم‌ها و جوجه هایشان از بین می‌رود و به این ترتیب جمعیتشان متعادل می‌شود. اما برخی از آدم‌ها فکر می‌کنند به طبیعت خدمت می‌کنند، می‌روند لانه را جابه جا می‌کنند. برایشان گندم می‌ریزند و با این دستکاری در طبیعت، موجب زیادشدن جمعیت موسی کوتقی‌ها می‌شوند.

معماریان توضیح می‌دهد: در انگلیس اگر حتی به پرندگان غذا بدهید ۲۵۰۰ پوند جریمه می‌شوید. بسته به نوع غذارسانی به حیوانات ممکن است فرد خاطی را زندانی هم بکنند؛ زیرا وقتی دلسوزی ها، ناآگاهانه باشد، نتیجه اش به تلخی می‌انجامد. مثل امروز که وضعیت سگ‌های ولگرد به خاطر دوستی عده‌ای ناآگاه به حالت اورژانسی رسیده و برای نجات سایر گونه‌های محیط زیستی، چاره‌ای جز کشتار سگ‌ها نمانده است.

شاید شما هم صفحه‌ها و پویش‌هایی را در فضای مجازی دیده اید که با عکسی از گربه یا سگی که از سرما مچاله شده است، از مردم می‌خواهند برای تهیه غذای سگ‌ها و گربه‌ها مبلغی کمک کنند. به گفته معماریان این بزرگ‌ترین خیانت به محیط زیست است؛ زیرا غذارسانی به حیوانات موجب تکثیر آن‌ها می‌شود.

این فعال محیط زیست می‌گوید: گربه میلیون‌ها سال در سرمای ده برابر امروز دوام آورده است و بدن سگ هم در سرما مقاوم است، چنان که سگ‌ها در محیط گرم روی زمین می‌افتند و در برف به راحتی می‌دوند؛ بنابراین این عکس‌ها و دلسوزی‌ها بیشتر حرکتی پوپولیستی برای فریب عوام است.

او می‌افزاید: گرگ یک بار در سال می‌تواند باردار شود و حدود ۶ توله می‌زاید. غریزه گرگ می‌داند که در طبیعت سخت غذا پیدا می‌شود و نگهداری از ۶ توله گرگ چندان راحت نیست؛ بنابراین گاهی دوتوله ضعیف‌تر خود را می‌خورد، چون می‌داند اگر آن‌ها را رها کند، غذای سایر حیوانات می‌شوند. با خوردن دو توله ضعیف تر، انرژی کافی برای نگهداری از چهار توله دیگرش را هم به دست می‌آورد.

این‌ها را معماریان می‌گوید و در مقایسه باروری گرگ و سگ توضیح می‌دهد:، اما وقتی دائم به سگ غذا بدهید سالانه سه بار هم می‌تواند جفت گیری کند و بچه به دنیا بیاورد. هر بار هم بین ۶ تا ۱۰ توله به دنیا می‌آورد و بعد باز انسان‌ها به بچه هایش غذا می‌دهند. با ادامه این روند تا چند سال آینده، جمعیت محیط زیست ما پر از سگ می‌شود. بعد دیگر راهی جز کشتار برای ما نمی‌ماند.

این فعال محیط زیست مثال‌هایی هم از سایر رفتار‌های حیوانات در طبیعت می‌آورد و می‌گوید: نهنگ وقتی خوشحال می‌شود، یکی را می‌خورد. در آمریکا خانمی نهنگ قاتلی را بزرگ کرده بود و می‌رفت توی آب و با این نهنگ نمایش می‌داد. یک روز که نهنگ خیلی خوشحال شد خانم را خورد. برخی اعتراض کردند که باید نهنگ را بکشیم! به این توجه نمی‌کنند که طبیعت نهنگ همین است و خوشحالی اش را این طور بروز می‌دهد.

کبوتر وحشی هم، چون در طبیعت منابع غذایی ندارد، سالی دوبار تخم می‌گذارد و خودش یکی از تخم هایش را از لانه به بیرون پرت می‌کند. عقاب نیز همین طور است؛ جوجه هایش بعد از مدتی که کمی بزرگ شدند، با هم می‌جنگند و یکی را به بیرون از لانه پرت می‌کنند، چون جا ندارند. طبیعت همین است و نمی‌توان با نگاه انسانی به طبیعت نگاه کرد. اما وقتی به گونه خاصی غذارسانی می‌کنید، نظم و توازن طبیعت را به هم می‌ریزید.