درباره فاطمه انوری، زنی مسلمان که به دلیل حجاب از شغل خود اخراج شد

ریحانه صادقی-مترجم | شهرآرانیوز - فاطمه انوری، زنی مسلمان است که در کبک کانادا زندگی می‌کند. او معلم پایه سوم دوره دبستان بود و اوایل همین ماه (دسامبر) به دلیل داشتن حجاب از شغل خود اخراج شد و سبب به راه افتادن موجی از اعتراضات سراسری در این کشور شد. به فاطمه گفته شد حجابی که بر سر دارد با لایحه ۲۱ در تناقض است. این لایحه که در سال ۲۰۱۹ و در راستای سکولارسازی فضای عمومی در کبک وضع شد، برخی کارکنان دولتی را که در «مشاغل دارای اقتدار و مرجعیت» هستند از استفاده از نماد‌های مذهبی هنگام کار منع می‌کند.

این قانون که تاکنون تأثیر بسیار زیادی بر زندگی زنان مسلمان کبک (به‌ویژه زنان مشغول‌به‌کار در مدارس این استان، زیرا بیش از ۷۴.۵ درصد از معلمان فعال در کبک زن هستند) گذاشته است، منتقدان بسیاری نیز دارد. منتقدان این لایحه می‌گویند لایحه ۲۱ به طور غیرمنصفانه‌ای اقلیت‌های قومی و نژادی را هدف قرار می‌دهد و این کار را به بهانه سکولاریسم انجام می‌دهد.

اخراج فاطمه انوری سبب بروز اعتراضاتی در مدرسه محل کار او شد. دانش‌آموزان و کارکنان این مدرسه در اعتراض به این اتفاق، با استفاده از روبان‌های سبزرنگ و پوستر‌های مرتبط از او حمایت کردند، اما اعتراضات و نارضایتی‌ها به همین‌جا ختم نشد. مسئله اخراج فاطمه از شغلش به عنوان معلم کلاس سوم و به‌کارگیری دوباره او به عنوان مدرس کلاس‌های سوادآموزی، سبب ابراز نارضایتی برخی سیاست‌مداران این کشور در سطح فدرال نیز شده است.

جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، دراین‌باره گفت: هیچ‌کس نباید شغلش را به دلیل دین و مذهبی که دارد از دست بدهد. ترودو علی‌رغم اظهارنظرش، از مداخله در این موضوع اجتناب کرد و گفت نمی‌خواهد جنگی بین دولت فدرال و دولت محلی کبک بر سر این موضوع به راه افتد. او افزود: باید از این امر مطمئن شویم که خود کبکی‌ها عمیقا مخالف چنین چیزی هستند، اینکه کسی ممکن است شغلش را به دلیل مذهبی که دارد، از دست دهد.

رهبر جدید حزب دموکرات کانادا، جاگمیت سینگ، هم دراین‌باره گفت: توانایی‌های انوری به عنوان یک آموزگار هیچ‌وقت مورد تردید واقع نشدند بلکه او به خاطر ظاهری که داشت و لباسی که به تن داشت، دیگر قادر به تدریس به این بچه‌ها نیست. مشکل این لایحه دقیقا همین است.

عضو محافظه‌کار مجلس کانادا، کایل سی‌بک، هم اخراج انوری از شغلش به این دلیل را یک رسوایی خواند. رهبر حزب محافظه‌کار این کشور، ارین اتول، هم ضمن مخالفتش با این قانون، به خبرنگاران گفت به قوانین استانی احترام می‌گذارد و افزود باور دارد لایحه ۲۱ موضوعی است که بهتر است تصمیم‌گیری درباره آن به خود کبکی‌ها واگذار شود.

پیداست که رهبران سیاسی این کشور برای اجتناب از برانگیختن خشم رأی‌دهندگان کبکی خود، با پروا و احتیاط عمل کرده‌اند. به همین سبب، از موضع‌گیری قاطعانه دراین‌باره اجتناب کرده‌اند. از طرفی، در کبک نیز تصویب این لایحه با اقبال عمومی همراه بوده و به همین سبب، از سوی سیاست‌مداران حمایت شده است.

پاسکال بروبه، منتقد مدافع سکولاریسم منتسب به حزب پارتی کبکوآ (Parti Québécois) از احزاب سیاسی چپ میانه استانی در کبک) دراین‌باره گفته است: دلیل اخراج این معلم از شغلش این بود که او به قانون احترام نگذاشت. قانون برای همه است. او تلاش کرد با پوشیدن حجاب، نوعی بیانیه سیاسی صادر کند.

پرمیر کبک، فرانسوا لگو، نیز لایحه ۲۱ را «قانونی منطقی» خواند و افزود: انوری از ابتدا نمی‌بایست استخدام می‌شد. این اظهارنظر او اشاره دارد به این قانون که کارکنان استخدام‌شده پیش از مارس ۲۰۱۹ هنوز مجاز به استفاده از نماد‌های مذهبی هنگام کار هستند. انوری، اما بهار گذشته کارش را به عنوان معلم جایگزین آغاز کرد و در ماه اکتبر قرارداد جدیدش را امضا کرد. به همین دلیل، پوشیدن حجاب در کلاس درس برای او ممنوع است.

فاطمه می‌گوید: مسئله تکه لباسی که من به تن دارم نیست. مشکل بزرگ‌تر از این‌هاست. من نمی‌خواهم این مسئله را شخصی کنم، چون در این صورت، این اعتراضات هیچ نفعی برای هیچ‌کس نخواهد داشت. من می‌خواهم به این واسطه، همه ما [یک بار]به این فکر کنیم که زندگی‌هایمان چه‌قدر از چنین تصمیمات بزرگی متأثر می‌شوند.