طب سنتی مشهد سرآمد در گردشگری سلامت

از ارزشمندترین مقوله‌های گردشگری سلامت در کشور‌هایی با تمدن دیرینه در علم پزشکی، توجه به طب سنتی یا به‌اصطلاح traditionalMedicine در آن کشور است. همان‌گونه که شاهد هستیم، سالانه گردشگران زیادی برای آموزش‌های آکادمیک طولانی‌مدت و کوتاه‌مدت و همچنین استفاده از بخش‌های درمانی طب سنتی به کشور چین سفر می‌کنند.

دراین‌زمینه ایران نیز پیشینه‌ای قوی در تاریخ طب دارد که در بسیاری از مباحث از جمله پیشگیری، توجه به سلامت بدن در حیطه‌های جسم، روان و روح و استفاده از تدابیر تغذیه‌ای، دارو‌های گیاهی و اعمال یداوی مانند دلک و غمز (ماساژ)، بادکش‌درمانی، حجامت، فصد و... موفقیت‌های زیادی در درمان بسیاری از مشکلات و بیماری‌های مزمن و شایع از آن خود کرده است.

وجود بیش از ۸۰۰۰ گونه گیاهی و ۲۰۰۰ گونه گیاه دارویی که تعداد چشمگیری از آن‌ها مختص این مرزوبوم است، از دیگر نکات قوت طب سنتی ایرانی در حوزه جذب گردشگران سلامت است.

خوشبختانه به‌تازگی و با تلاش گسترده دفتر طب ایرانی و پژوهشگران آکادمیک این رشته، ورود عبارت طب ایرانی PersianMedicine در سرعنوان‌های موضوعی پزشکی MeSH به‌عنوان دستاورد مهم بین‌المللی، گامی بزرگ برای تثبیت طب ایرانی به‌عنوان شاخه‌ای از دانش پزشکی در جهان است. همچنین، از لحاظ هویتی نیز در مقابل معارضان این نام در کشور‌های دیگر، گامی بزرگ در جهانی‌سازی طب ایرانی و کدشدن مقالات این حوزه با کلیدواژه طب ایرانی بهشمار می‌رود و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

همان‌طور که می‌دانیم، این سرفصل‌ها به‌عنوان ابزاری مهم برای ایجاد زبان مشترک در نمایه‌سازی مقالات و مستندات علمی استفاده می‌شود و بدین‌وسیله می‌توانیم این دانش قدرتمند را با کمک متخصصان و پژوهشگران دانشگاهی این رشته با زبان علمی و مناسب به مردم دنیا به‌ویژه فعالان حوزه سلامت ارائه دهیم.

در این میان، مشهد نیز از کلان‌شهر‌های مذهبی و با جاذبه‌های گردشگری فراوان است که ظرفیت‌هایی مانند بیمارستان‌ها، دانشکده طب سنتی، متخصصان مجرب در این حوزه و شرکت‌های خصوصی فعال در زمینه گردشگری دارد.

همچنین، به‌دلیل وجود بارگاه نورانی امام‌هشتم (ع) سالانه پذیرای بیش از ۲۰ میلیون گردشگر داخلی و خارجی است. خوشبختانه اکنون با وجود متخصصان دانشگاهی این رشته، همچنین آموزش گروهی از پزشکان و پیراپزشکان دراین‌زمینه، شهر مشهد قابلیت بسیار خوبی برای جذب گردشگر سلامت در حوزه طب سنتی دارد.

دراین‌زمینه، نیازمند همکاری مراکز مرتبط هستیم که یکی از آن‌ها هتل‌ها و مراکز گردشگری است و با حضور در این مراکز می‌توان توصیه‌ها و نکات پیشگیرانه‌ای را منتقل کرد. در زمینه بازار گیاهان دارویی نیز از ۱۳ اقلیم موجود در جهان، ۱۱ اقلیم در ایران وجود دارد و ما ۸۰۰۰ گونه گیاهی داریم که بیش از ۲۰۰۰ گونه از آنان دارویی است.

این آمار بسیار خیره‌کننده است و اکنون نیز توجه بسیاری از کشور‌های دنیا برای تهیه منابع اولیه دارو‌های گیاهی‌شان به ایران است که امیدواریم شرایطی پیش بیاید تا بتوانیم با حمایت از تولیدکنندگان و دانشمندان حوزه دارو‌های گیاهی، این ظرفیت را در داخل کشور تقویت کنیم.

اکنون هند و چین و پاکستان توانسته‌اند بازار‌های جهانی گیاهان دارویی را از آن خود کنند و این درحالی است که در بازار جهانی هرچه قیمت کمتر، کیفیت بهتر و بسته‌بندی مناسب‌تر باشد، توان رقابت بیشتر می‌شود. در نتیجه ما نیازمند سرمایه‌گذاری و توجه بیشتری دراین‌زمینه‌ها هستیم.

از دیگر ابعاد بسیار مهم طب ایرانی برای گردشگران سلامت، مهیاکردن شرایط آموزش‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و طولانی‌مدت مبانی این طب برای تربیت درمانگر و همچنین آموزش عمومی گردشگران سلامت برای آگاهی از تدابیر عمومی و خاص تغذیه و نحوه زندگی برای برخورداری از سلامت بیشتر، پیشگیری و حتی درمان بسیاری از بیماری‌هاست که اتفاقا مقوله آموزش و پیشگیری مهم‌ترین بخش و هدف طب سنتی ایرانی است.

به‌صورت کلی، طب سنتی ایرانی گنجینه‌ای از درمان‌های مؤثر در حوزه طب مکمل و جایگزین در دنیاست که هنوز بسیاری از ابعاد آن به دنیا معرفی نشده. امیدواریم با عنایت به تلاش‌ها در این سال‌ها و با زیرساخت‌های ایجادشده بتوانیم در سال‌های آینده سهم ارزشمندی از گردشگران سلامت را با این حوزه آشنا کنیم.