کبوتر حرم

پلاک را گرفتم و کفش هایش را به دستش دادم و گفتم: زیارت قبول. ان شاءا... گفت، اما با ناراحتی! سن و سالش بیشتر از ۳۵ نشان نمی‌داد. جوانی بود که مثل خیلی از جوان‌های دیگر همان روز خدمت کشیکم در کفشداری حرم مطهر دیدمش، اما گویا با بقیه فرق داشت و ناراحتی اش برایم سؤال برانگیز بود. هر طور بود علت ابرو‌های درهم فرو رفته اش، آن هم بعد از پایان زیارت را پرسیدم.

گفت وگویمان به اینجا رسید که از نذرش بگوید و ناراحتی‌ای که به آن برمی گشت «نذر کرده بودم از ۱۴۰۰۰ کبوتری که دارم هزار تای آن را به حرم امام رضا (ع) هدیه کنم، اما مسئولان می‌گویند از پذیرفتن این همه کبوتر معذوریم!» کمی با او صحبت کردم و دلداری اش دادم و برایش آرزوی سلامت و عاقبت به خیری کردم، اما واقعا داستان کبوتران حرم چیست؟ بارگاه امام هشتم شیعیان، مکانی امن برای همه، حتی جانوران است و کبوتران این پرندگانی که مظهر مهربانی اند تصویرشان در گوشه گوشه حرم امام رضا (ع) آن قدر تصویر آشنایی شده است که کمتر کسی به داستان زندگی آن‌ها فکر می‌کند، اینکه از کجا آمده اند و در داخل حرم چطور به زندگی شان ادامه می‌دهند؟

بسیاری از زائران که از نقاط دور و نزدیک به زیارت این بارگاه می‌آیند، نذرشان را با غذا دادن به آن‌ها یا آزاد کردنشان در آستان حرم ادا می‌کنند، کبوترانی که آزاد و رها در آسمان حرم می‌چرخند و دور می‌زنند، در خانه‌ای که صاحبش امام مهربانی هاست. در واقع صحن‌های حرم مطهر و ورودی‌های آن، محل نشست و برخاست کبوتران است. هر جایی می‌نشینند. روی سقف سقاخانه‌ها، طاق‌ها، طاق نما‌ها، گاهی روی لوستر و گنبد‌ها و گاهی دور ضریح مطهر، درست آنجا که دایره نیازمندان لطف رضا (ع) تنگ‌تر می‌شود، اگر سر بلند کنید می‌بینید، کبوترانی را که در هشتی‌های بالای ضریح کز کرده اند و چشم دوخته اند به اشک و نیاز‌ها.

برای همین است که می‌توان گفت این پرندگان اهدایی زیبا، دیگر جزئی از حرم شده اند. البته کسی تاریخچه حضور آن‌ها را ندارد، اما نسل کبوتر‌ها با نسل‌های گذشته تغییر کرده است، یعنی دیگر فقط کبوتر چاهی نیستند و هر نژادی را می‌توان در بینشان یافت، زیرا افراد زیادی کبوتر‌های شخصی شان را می‌آورند و در حرم رها می‌کنند. کسانی که یا نذر دارند یا دوست دارند کبوترشان را اهدا کنند. امروز که سامان دهی در حرم مطهر به کبوتر‌ها هم رسیده است در مکان‌های مشخص شده، کبوتر‌های حرم را می‌بینید که درهم می‌پیچند و می‌چرخند و زائران را می‌بینید که گندم برای آن‌ها می‌پاشند.

حتی همین گندم پاشیدن هم از نذر‌های قدیمی حرم مطهر است که خیلی‌ها به آن عقیده دارند و برای عاقبت به خیر شدن بچه هایشان این کار را می‌کنند. دانه پاشیدن برای کبوتران تقریبا تنها نذری است که دارا و ندار نمی‌شناسد.