شهر ما در مدار کارآفرینی
مدیرعامل سازمان سامان‌دهی مشاغل شهری شهرداری مشهد در گفت وگوی تفصیلی با شهرآرا، از برنامه این سازمان برای اشتغال آفرینی و خدمات‌دهی مطلوب به شهروندان می‌گوید.
علیرضا ظهیری | شهرآرانیوز؛ سازمان سامان‌دهی مشاغل شهری شهرداری مشهد به‌عنوان یکی از سازمان‌های درآمدزای این نهاد عمومی در شهرمان، امروز وظایف مختلفی را برعهده دارد و می‌تواند نقش مهمی در ایجاد درآمد‌های پایدار شهری برای مشهدالرضا ایفا کند. شاید بتوان گفت مهم‌ترین وظیفه این سازمان، سامان‌دهی مشاغل مزاحم و آلاینده کانون شهر و انتقال آن‌ها به دیگر مناطق است.
درعین‌حال سازمان مذکور با بهره‌گیری از توان تبلیغاتی محیطی شهر در حوزه کسب درآمد برای مدیریت می‌تواند نقش ایفا کند و درکنار آن با بهره‌گیری قانونی از ظرفیت ایجاد فروشگاه‌های ارزاق‌عمومی و میوه‌وتربار در شهرمان درکنار تأمین بخشی ازنیازمندی‌های زائران و مجاوران بارگاه رضوی با اقدامات اجتماعی مثبت، زمینه شغلی برای افراد مستعد و توانمند را فراهم کند. باتوجه‌به وظایف مهم سازمان در توسعه شهری، گفت‌وگویی مفصل را با محمدجواد مشیری، مدیرعامل سازمان سامان‌دهی مشاغل شهری شهرداری مشهد، ترتیب داده‌ایم تا برنامه‌ها و وظایف مختلف سازمان را بررسی کنیم.
ارتقای کیفیت زیست شهری با سامان‌دهی مشاغل شهری
لزوم سامان‌دهی مشاغل مختلف در شهر‌ها چیست و این کار در ارتقای کیفیت زیست شهری چه نقشی ایفا می‌کند؟
براساس قانون، شهرداری باید مشاغل مزاحم را شناسایی کند و برای خروج این مشاغل از محدوده شهری یا سامان‌دهی آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهد. براساس آخرین مصوبه هیئت وزیران، ۲۵ رسته خدمتی و صنفی نباید در محدوده شهری فعالیت کنند که یکی از آن‌ها مربوط به حوزه ضایعات است. این مشاغل به‌دلیل آلایندگی و مزاحمت شغلی فراوان، جزو مشاغلی است که باید از محدوده شهری خارج شود. مردم مشهد، میوه‌فروشان وانتی در شهر را به یاد می‌آورند، اما امروز دیگر میوه‌فروش وانتی در شهر دیده نمی‌شود. دیده نشدن این شیوه شغلی، دلیلی جز سامان‌دهی وانتی‌ها در شهر ندارد. شهرداری مشهد برای حل این معضل که چهره شهر را نازیبا کرده بود، اقدام کرد و جایگاه‌های عرضه میوه و تره‌بار در شهر را برپا کرد. اکنون هفده مرکز عرضه میوه در مناطق مختلف شهری مشهد فعال هستند و با این تدبیر، مسئله میوه‌فروشان وانتی در مشهد حل شد.
همان‌طور که گفتید، ۲۵ رسته شغلی مزاحم در شهر فعال هستند، تاکنون چه تعداد از این مشاغل به‌صورت کامل سامان‌دهی شده‌اند؟
در این زمینه نمی‌توانیم بگوییم که کار به‌صورت تمام‌وکمال انجام شده است؛ چون شهر موجودی زنده با عارضه‌های طبیعی خود است. اما همین سامان‌دهی میوه‌فروشی وانتی، اقدامی بسیار خوب بوده است و مشهد اکنون تنها شهری است که دیگر چنین معضلی در آن دیده نمی‌شود. همچنین در حوزه ایجاد مجتمع‌های خودرویی و سامان‌دهی بخشی از این صناف، اقدامات مثبتی انجام شده است. شهرداری مشهد به تمام ۲۵ رسته مزاحم ورود کرده است، اما به‌صورت ویژه، سامان‌دهی انبار‌های ضایعات را در دستورکار داریم و اکنون درحال شناسایی و مطالعه پهنه‌هایی برای ایجاد مجتمع‌های انبار‌های ضایعاتی هستیم.
حمایت از تولیدات درون‌استانی برای رونق اشتغال در شهر
پشت راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای توزیع ارزاق‌عمومی، اهداف حمایتی است یا مدیریت‌شهری نگاه درآمدزایی به این فروشگاه‌ها دارد؟
مدیریت توزیع ارزاق‌عمومی در شهر، بخشی دیگر از وظایف این سازمان است، از همین‌رو اکنون تعداد فروشگاه‌های «شهرما» به ۲۹ فروشگاه در شهر رسیده است و باید با افتخار بر این موضوع تأکید کنیم که فروشگاه‌های «شهرما» تنها فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهر مشهد هستند که در آن‌ها فقط کالای ایرانی به فروش می‌رسد؛ البته در این دوره شهری نیز تأکید ما بر فروش حداکثری برند‌ها و کالا‌های تولیدشده در داخل مشهد و خراسان‌رضوی است؛ چون وقتی شهروندان مشهدی از تولیدات بومی خود استفاده کنند، چرخ اشتغال برای جوانان همین شهر و استان می‌چرخد. خوشبختانه حذف واسطه‌ها باعث شده است قیمت محصولات عرضه‌شده در بازار‌های میوه، ۱۰ تا ۱۵ درصد کمتر از بازار‌های دیگر باشد و همین موضوع استقبال مردم از این بازارها را به‌دنبال داشته است. مردم مشهد به این فروشگاه‌ها اعتماد دارند و ما نیز سعی می‌کنیم کالا‌های ساخت ایران و به‌ویژه ساخت مشهد را در این فروشگاه‌ها عرضه کنیم تا به مراکز عرضه کالا‌های تولید مشهد تبدیل شوند.
فروشگاه‌های شهرداری علاوه‌بر سهم مهم در تنظیم قیمت و عرضه ارزاق‌عمومی در شهر، چه نقشی در اشتغال‌زایی دارند؟
هم‌اکنون حدود ۳۰۰ نفر در این بازارها به‌صورت مستقیم و ۶۰۰ نفر نیز به‌صورت غیرمستقیم مشغول به کار هستند. علاوه‌بر آن، هفده فروشگاه عرضه میوه با اشتغال دویست نفر از جوانان تلاشگر شهرمان فعالیت می‌کنند. شهرداری قرار است سه بازار میوه دیگر در شهر راه‌اندازی کند که با این کار، فضای مناسبی برای به‌کارگیری نیرو‌های جدید فراهم می‌شود.
برای عرضه مناسب اقلام عمومی به‌ویژه در بافت پیرامون حرم مطهر رضوی در نوروز چه برنامه‌ای دارید؟
در نوروز نیز باتوجه‌به دوران پساکرونا، شاهد حضور زائران در مشهد خواهیم بود، از همین‌رو کارگروه خدمات سفر استان، ما را موظف کرده است در حوزه ارزاق‌عمومی به‌ویژه تهیه و توزیع نان، اقدامات لازم را انجام دهیم. در همین راستا همچون سال‌های گذشته، غرفه‌های عرضه ارزاق‌عمومی در اطراف حرم و مراکز حضور زائران برپا خواهد شد و درعین‌حال برای ایجاد نانوایی‌های سیار نیز اقدامات لازم را انجام می‌دهیم.
ایجاد مجتمع پرنده‌های زینتی برای نخستین‌بار در کشور
برنامه مدیریت‌شهری برای افزایش مجتمع‌های تخصصی صنفی چیست؟
سیزده مجتمع صنفی یا به‌همت شهرداری یا با مشارکت بخش خصوصی ایجاد شده است. بخش خصوصی نیز به‌خوبی به این موضوع ورود کرده است که با درنظر گرفتن اقدامات بخش خصوصی در این حوزه، رقم گفته‌شده به بیش از شصت مجتمع صنفی خواهد رسید، با این حال چند مجتمع نیز در دست ساخت مدیریت‌شهری است که از آن جمله می‌توان به عملیات ساخت مجتمع «آسکوپارس» واقع در بزرگراه پیامبراعظم (ص) با مساحت ۴۷ هزار مترمربع و ۳۳۰ واحد خودرویی سبک اشاره کرد که بخشی از این مجتمع در آینده‌ای نزدیک به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین برای نخستین‌بار در کشور، مجتمع صنفی «پرنده‌های زینتی» در مشهد درحال ساخت است که مساحت آن در توس ۹۷، ۱۵ هزار مترمربع بوده و قرار است در آنجا ۱۴۳ واحد پرنده‌فروشی در آینده‌ای نزدیک فعال شوند. همچنین مجتمع «یاران ثامن» با هدف سامان‌دهی صنوف مربوط به درودگران و کابینت‌سازان با ۵۸ واحد صنفی و با مشارکت شرکت تعاونی این صنف به مساحتی بالغ‌بر ۱۲ هزار مترمربع درحال ساخت است و در مراحل پایانی خود به‌سر می‌برد.
صنوف خودرویی جزو مشاغلی است که سامان‌دهی آن‌ها در‌سال‌های اخیر با حواشی همراه بوده است. چه برنامه‌های دیگری برای سامان‌دهی این صنوف دارید؟
بیشتر تعمیرگاه‌های خودرویی شهر مشهد در بولوار فرودگاه و ورودی مشهد مستقر هستند که این مسیر، مسیر ورودی زائران هوایی و زائران خودرویی از سمت نیشابور است؛ برای همین وجود تعمیرگاه در این بافت به‌دلیل مسیر ورودی مسافر به شهر طبیعی است، با این حال بیشتر تعمیرگاه‌های خودرویی در ورودی شهر‌ها ایجاد می‌شوند که این موضوع نباید بر منظر و زیبایی چهره شهر تأثیر بگذارد. بنده نیز مخالف این موضوع نیستم که تعمیرگاه‌ها در ورودی شهر باشند، اما باید در مجتمع‌های کوچک و در لایه‌های بعدی ورودی این مراکز، سامان‌دهی شود تا ضمن پاسخگویی به مردم، زیبایی منظر شهری نیز حفظ شود.
اشتغال ۶۲۰۰ نفر در ۳۰ بازار موقت شهرداری مشهد
نقش روزبازار‌ها و شب‌بازار‌ها در ایجاد اشتغال‌های خرد و سامان‌دهی تولید و عرضه بر کسی پوشیده نیست، شهرداری مشهد برای سامان‌دهی فعالیت این مشاغل چه اقداماتی انجام داده است؟
در شهر‌های مختلف، شاهد حضور دست‌فروشان در معابر شهری هستیم. این موضوع به‌دلیل زیارتی بودن مشهد در این شهر پررنگ‌تر به‌چشم می‌آید، بنابراین مدیریت‌شهری با هدف زیباسازی منظر شهری باید فکری برای دست‌فروشان می‌کرد، از همین‌رو بازار‌های موقت در شهرمان راه‌اندازی شد و اکنون سی روز‌بازار، شب‌بازار و بازار موضوعی در قالب ۱۹ هزارو ۶۰۰ جایگاه عرضه و اشتغال‌زایی برای بیش از ۶ هزارو ۲۰۰ نفر در شهرمان داریم. از ابتدای سال، گردش مالی این بازارها، بیش از ۴ هزار میلیارد تومان بوده که عدد درخورتوجهی است. اگر به لایه‌های دیگر موضوع نگاهی بیندازیم، متوجه خواهیم شد که ایجاد چنین بازار‌هایی در کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی نقش بسزایی دارد. شهرداری مشهد نیز برای حمایت از این مشاغل با کمترین هزینه به این افراد غرفه می‌دهد، به‌طوری‌که علاوه‌بر تخفیف ۵۰ درصدی، هزینه‌ها برای افراد زیرپوشش نهاد‌های حمایتی نیز ناچیز است و صرف رفت‌و‌روب بازار و ایجاد امنیت آن می‌شود.
چه برنامه‌ای برای بهتر شدن کسب‌وکار در بازار‌های موقت دارید؟
ما به‌دنبال این هستیم که بازار‌های خرد به بازار‌های موقت بزرگ‌مقیاس تبدیل شوند؛ مانند یکشنبه و چهارشنبه‌بازار مجیدیه یا جمعه‌بازار شهیدشوشتری. با این اقدام، علاوه‌بر ایجاد فضای رقابتی، فرصت‌های عادلانه و جذاب فراهم می‌شود. همچنین یکی از اهداف ما در این حوزه، ایجاد بازار‌های موضوعی است تا مردم راحت‌تر و سریع‌تر و البته دسته‌بندی‌شده به کالا‌های موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند. در این راستا، یکی از برنامه‌های ما، ایجاد بازار موقت سوغات برای زائران است.
چه اقدامی برای حضور زنان سرپرست خانواده یا معتادان بهبودیافته در این بازارها و کسب روزی حلال برای آن‌ها انجام شده است؟
در راستای اجرای پروژه شهر ترمیمی، اقداماتی در این زمینه انجام شده است؛ ازجمله اینکه اکنون یکی از بازار‌های میوه شهرداری به زندانیانی که دوران محکومتیشان سپری شده است، واگذار شده که استقبال خوبی نیز از آن شده است. همچنین قرار شده است ۵۰ درصد ظرفیت کل روزبازار‌ها به مشاغل خانگی اختصاص یابد که غالب این مشاغل را زنان سرپرست خانواده اداره می‌کنند؛ البته درکنار این اقدام، باید به‌دنبال توانمندسازی این افراد باشیم که بعد از چند سال فعالیت در بازار‌های موقت، بتوانند به شغل و تولید ثابتی برسند.
سامان‌دهی ۱۰ هزار کارگر ساختمانی در ۱۲ ایست‌کار شهر مشهد
ایجاد ایست‌کار و فضایی برای سامان‌دهی کارگران ساختمانی، یکی از ابتکارات مدیریت‌شهری بود که به‌عنوان الگوی کشوری از آن یاد می‌شود، با این حال به‌تازگی مطالبی درباره پایان فعالیت ایست‌کار‌ها مطرح شده است، صحت و سقم این موضوع را توضیح دهید.
ایجاد ایست‌کار‌ها در مشهد به شیوه‌ای موفق در کشور تبدیل شد. اکنون دوازده ایست‌کار برپایه مطالعات میدانی در مشهد جانمایی شده است که شهرداری مشهد سالانه ۱۲ میلیارد تومان برای اداره آن‌ها هزینه می‌کند. درحالی‌که سیزده دستگاه برای این امر وظایفی را برعهده دارند، فقط شهرداری در این حوزه به وظایف خود عمل کرده است و از دیگر دستگاه‌های مسئول، متأسفانه کوچک‌ترین عملی را شاهد نبوده‌ایم، از همین‌رو قصد داریم این ایست‌کار‌ها به‌صورت خودگردان و با مشارکت بخش خصوصی و با محوریت خود کارگران ساختمانی اداره شود. حضور بخش خصوصی می‌تواند در ارتقای فعالیت‌ها و کسب درآمد و همچنین در استفاده از روش‌های نوین برای به‌کارگیری کارگران در پروژه‌های ساختمانی شهر، مثمر باشد.
از زمانی که ایست‌کار‌ها در مشهد شروع به کار کردند تا به امروز، حدود ۱۰ هزار کارگر ساختمانی فرایند ثبت‌نام خود را پشت‌سر گذاشته‌اند و بیش از ۴۰۳ هزار نفرروز اعزام از این مراکز به پروژه‌های ساختمانی داشته‌ایم. شهروندان نیز می‌توانند از طریق سامانه ۳۱۷۵ درخواست کارگر ساختمانی در رسته‌های مختلف را اعلام کنند.
نخستین تلویزیون سه‌بعدی شهری کشور در مشهد راه‌اندازی می‌شود
نقش تبلیغات محیطی شهر در کسب درآمد‌های پایدار شهری چیست؟
سازمان سامان‌دهی مشاغل شهری در رتبه چهارم سازمان‌های شهرداری ازنظر منابع درآمدی قرار دارد و بودجه درآمدی آن حدود ۲۱۰ میلیارد تومان است. یکی از منابع درآمدی که از آن می‌توان بیشتر هم استفاده کرد، تبلیغات محیطی است. شهر مشهد با ۵/۳ میلیون نفر جمعیت و حضور سالانه بیش از ۳۰ میلیون زائر، از ظرفیت بالقوه تبلیغاتی بهره می‌برد، اما متأسفانه به‌دلیل اینکه قوانین این حوزه مربوط به دهه‌های ۶۰ و ۷۰ است، دست‌وپای ما برای بهره‌مندی از فناوری‌های نوین در تبلیغات شهری بسته است.
در دهه ۷۰ موضوعی به نام تبلیغات با استفاده از سازه‌های دیجیتال وجود نداشت. اگر می‌خواهیم در مسیر تولید و ایجاد درآمد‌های پایدار شهری گام برداریم، ضعف در استفاده از ظرفیت تبلیغات به‌عنوان یکی از ارکان تکمیلی چرخه تولید تا عرضه، به‌شدت احساس می‌شود. اگر هم این قوانین اصلاح نشود، مسئولان مربوط در استان می‌توانند کمی از اعمال سختگیرانه این قوانین در شهر بکاهند تا بتوان از این ظرفیت بزرگ در شهری مانند مشهد به‌درستی استفاده کرد.
در مشهد حدود ۴۵۰ بیلبورد تبلیغاتی، ۱۱ تلویزیون شهری و ۵۹۰ استرابورد تبلیغاتی وجود دارد که درمجموع این ظرفیت تبلیغاتی درآمد خوبی دارد، اما اگر بخواهیم در مقایسه با ظرفیت تبلیغاتی در شهرمان موضوع را بسنجیم، تبلیغات فعلی در شهر اصلا با ظرفیت موجود هم‌خوانی ندارد.
برنامه‌ای برای بهره‌گیری از نوآوری های روز دنیا در این حوزه دارید؟
بی‌شک به‌دلیل تغییر در شیوه‌های تبلیغات شهری، شهرداری مشهد نیز به‌دنبال استفاده از روش‌های نوین در صنعت تبلیغات است. برای این موضوع به‌زودی نخستین تلویزیون سه‌بعدی تبلیغاتی کشور در مشهد راه‌اندازی می‌شود.
برای سامان‌دهی کیوسک‌های مطبوعاتی و دست یافتن این کیوسک‌ها به رسالت اصلی خود، نیز برنامه‌ای اندیشیده‌اید؟
موضوع کیوسک‌های مطبوعاتی و سامان‌دهی آن‌ها، یکی از دغدغه‌های ما به‌شمار می‌رود. باتوجه‌به اینکه استقبال مردم از رسانه‌های مکتوب کمتر شده است، این کیوسک‌ها از رسالت اصلی خود دور شده و به مراکزی برای عرضه تنقلات، سیگار و حتی برخی کالا‌های ممنوع تبدیل شده‌اند، از همین‌رو باید با همکاری اداره ارشاد و حمایت دستگاه قضایی فکری برای آن‌ها اندیشیده شود. باید کاری کنیم که این کیوسک‌ها به شکل اصلی و رسالت اصلی خود بازگردند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
