خلأ نظریه پرداز ایران  اسلامی

در پاسخ به این سؤال که چطور می‌توان بهترین بهره برداری را از مناسبت‌ها داشته باشیم، این طور باید شروع کرد که وحدت آمیزترین نقطه‌ای که بین مناسبت‌ها وجود دارد، ایام محرم و شهادت امام حسین (ع) است؛ بنابراین اولین کاری که باید انجام شود، درست درک کردن این مناسبت است تا بتوانیم معنای این اتفاق را خوب بفهمیم؛ به ویژه معنای اجتماعی آن را.

در غرب وقتی با معضلی مثل خشونت، اعتیاد و جمعیت، مواجه می‌شوند، نظریه پردازان آن حوزه دور هم جمع شده و به تئوری پردازی مشغول می‌شوند.

یکی از مهم‌ترین مشکلات ما این است که نمی‌دانیم چطور می‌توانیم درباره پدیده‌های اصیل خودمان شروع به نظریه پردازی کنیم.

کار نظریه پرداز این است که به ما نگاهی را القا‌ می‌کند که بتوانیم به آن پدیده مد نظر با توجه به نیاز‌ها و اقتضائات روز خودمان توجه کنیم و متأسفانه چنین چیزی را در کشور شاهد نیستیم. به عنوان مثال نظریه پرداز عاشورا نداریم. هر جا بر اساس عاشورا نظریه پردازی کردیم، پیروز شدیم و هر جا این اتفاق نیفتاده است، شکست خورده ایم.

یکی از این مثال‌ها که به ذهن می‌رسد، این است که حضرت امام (ره) امربه معروف و نهی از منکر را به عنوان کلیدی‌ترین حادثه عاشورا نظریه پردازی کردند و شد نظریه ولایت فقیه و در ادامه انقلاب اتفاق افتاد؛ این تازه یک شاخه بسیار کوچک آن است.

اکنون با بحران جنسیت و حجاب و پوشش مواجه هستیم، خب باید به چه کسی مراجعه کنیم و چه کسی است که مبتنی بر منظر ایرانی اسلامی نظریه پردازی کند؟

به عبارتی یک نظریه پرداز ایرانی اسلامی در موضوعات مهم جامعه نیاز داریم که از همه مهم‌تر پدیده عاشوراست، چرا که از قیام عاشورا پدیده‌ای اصیل تر، مهم‌تر و اثرگذارتر در جمهوری اسلامی، در تاریخ و در جهان معاصر نداریم.

همین اتکا به پدیده عاشورا بوده است که ما در لبنان توانسته ایم جلو اسرائیل مقاومت کنیم؛ ولی نمی‌توانیم درباره آن نظریه پردازی کنیم.

وقتی در لایه‌های پایین‌تر جامعه نظریه پرداز، عالِم، محقق و پژوهشگر ما نمی‌تواند فکر کرده و ایده پردازی کند، نباید انتظار داشته باشیم آن آدم کف خیابان ما با فکر و تأمل و تأنی رفتار کرده و انسجام اجتماعی را حفظ کند و احساس مسئولیت اجتماعی داشته باشد.

نظریه پردازان، دانشگاهیان و حوزویان ما تا نتوانند درباره این پدیده‌های اصیل تأمل کنند و نظریه‌های متعددی از این‌ها استخراج نشود، قادر نخواهیم بود به سمت انسجام اجتماعی حرکت کنیم و نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم مردم عادی این مسئولیت را به دوش بکشند.