زندگی به شرط قسط!

احتمالاً همه ما دیالوگ‌های خنده‌دار نقش فریبرز سریال «نون خ» که همه چیز خود از کاشت مو و خرید ماشین تا کت و شلوار، کمربند، کفش، عطر و حتی ناخن‌گیرش را هم قسطی خریده بود را به یاد داریم، خندیده‌ایم و خاطره داریم.

اما این موضوع خنده‌دار کم کم در حال تبدیل شدن به واقعیتی در زندگی‌ها شده است.

تا همین حدود ۵ تا ۱۰ سال گذشته بود که مهم‌ترین وام زندگی اغلب مردم، تسهیلات خرید مسکن بود و برای دریافت آن باید هفت خوان رستم را با پشت سر می‌گذاشتند.

افزایش روزافزون تورم در کشور و آغاز دوران سیاه کرونا، مردمی که گرفتار اجاره‌های سنگین مسکن کرده بود، از دریافت تسهیلات خرید مسکن ناامید و به سوی تسهیلات ودیعه مسکن سوق داد.

هنوز برای وام ودیعه مسکن انگشت به دهان مانده بودیم که پدیده جدیدتری در بانک‌ها به نام «تسهیلات خرید کالا» یا «اعتبار خرید کالا» رایج شد. بانک‌هایی که اعتبار خرید کالا از ۱۸ تا ۲۳ درصد را به خریداران لوازم خانگی اعطا می‌کردند.

بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ لوازم خانگی و لوازم الکترونیکی که فروشنده‌های گذشته خود را به دلیل تورم بالا از دست داده بودند، به فروش اقساطی محصولات خود روی آوردند و با اضافه کردن سود به مبلغ اصلی کالای خود به معادله‌ای برد – برد دست می‌یافتند.

اکنون خرید قسطی به پوشاک، کیف، کفش، گوشت، برنج و حتی لوازم آرایشی و بهداشتی رسیده و زندگی‌ها را از اساس به قسط و دفترچه‌های قسطی وابسته کرده است.

نتایج یک نظرسنجی در فضای مجازی نشان داده که بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی در یک سال گذشته تجربه خرید اقساطی داشته‌اند. ۶۳ درصد آن‌ لوازم‌خانگی و کالا‌های دیجیتال را به صورت قسطی خریده‌اند و ۷۲ درصد آن‌ها نیز کمتر از ۵۰ میلیون تومان خرید قسطی داشته‌اند.

حال باید دید که آیا این شرایط مطلوب است یا خیر؟ در بسیاری از کشور‌ها خرید اعتباری امری رایج شده و اکنون نمونه‌ای از آن به کشور ما رسیده است.

هرچند زندگی قسطی مطلوب جامعه ایران نیست، اما تبدیل به امری اجتناب‌ناپذیر در جامعه ما شده است. خلأیی که به دلیل تورم زیاد در کشور در زندگی‌ها شکل گرفته اکنون با تغییر سبک زندگی، به نوعی برای مردم جبران شده است.

به نظر می‌رسد این روش هرچند می‌تواند تقاضا در بازار را افزایش داده و منجر به رونق تولید شود، اما باید دید این آزمون و خطا پس از مدتی نتیجه مثبتی بر زندگی‌ها خواهد گذاشت یا خیر.