رئیس پژوهشکده زیارت و گردشگری دانشگاه فردوسی مشهد: تحول در حکمرانی زیارت نیازمند تغییر نگرش و استفاده از ظرفیت‌های گسترده است

الهام اسماعیلی | شهرآرانیوز؛ حسین افخمی امروز (۱۷ آذر ۱۴۰۳) در نشست بررسی ابعاد مختلف دومین رویداد «سقاخونه» که با هدف‌ ایده‌پردازی، توانمندسازی و کارآفرینی در عرصه زیارت در جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، به بررسی مفاهیم و چالش‌های مرتبط با زیارت متعالی و حکمرانی در این حوزه پرداخت و بر ضرورت تحول در رویکرد‌ها و ایجاد هم‌افزایی میان نهاد‌های مرتبط تأکید کرد.

افخمی با اشاره به اهمیت زیارت در جامعه اسلامی، گفت: باید واقعیت را بپذیریم که زیارت از یک پدیده صرفاً فرهنگی فراتر رفته و در حوزه علوم انسانی و اجتماعی نیازمند بازتعریف و رویکردی نوآورانه است.

وی افزود: این موضوع در نشست‌های متعدد با اساتید و صاحب‌نظران مختلف بررسی شده و چارچوب‌های اولیه برای تبیین زیارت متعالی و عمیق‌تر در دستور کار قرار گرفته است. 

وی افزود: مفهوم زیارت متعالی، تقویت ابعاد فرهنگی و اجتماعی زیارت است که نه‌تنها بر زندگی فردی، بلکه بر ساختار‌های حکمرانی نیز تأثیر می‌گذارد. در این راستا، جلسات متعددی با مشارکت کارشناسان و مدیران شهری برگزار شد تا مسیر حرکت از مدیریت زیارت به سمت حکمرانی زیارت ترسیم شود.

از مدیریت زیارت تا حکمرانی زیارت

افخمی با اشاره به نقش حکمرانی در ارتقای کیفیت زیارت، گفت: حکمرانی زیارت به معنای فرایند‌های جامع و مشارکتی است که تمامی ذی‌نفعان، از دولت و شهرداری گرفته تا سرمایه‌گذاران و واقفین، در آن نقش دارند. این رویکرد می‌تواند عدالت، شفافیت و پاسخگویی را در حوزه زیارت محقق کند و از ظرفیت‌های فرهنگی و اقتصادی زیارت بهره‌برداری بهینه‌تری داشته باشد.

وی ادامه داد: یکی از مشکلات اصلی، نبود هماهنگی و انسجام میان نهاد‌های مختلف است. برای دستیابی به حکمرانی مؤثر، باید هم‌افزایی میان سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان، و مجریان ایجاد شود تا هزینه‌ها کاهش یابد و بهره‌وری افزایش یابد. این امر نیازمند تغییر نگرش در سطح مدیران و آحاد جامعه است. 

در ادامه حتما بخوانید رویداد ملی «سقاخونه»، تلاشی برای تحقق‌ ایده‌های نوآورانه در حوزه زیارت

داده‌های زیارت، ابزاری برای تصمیم‌گیری‌های بهتر

رئیس پژوهشکده زیارت و گردشگری بر اهمیت تحلیل داده‌ها در حوزه زیارت تأکید کرد و اظهار داشت: داده‌های رفتاری و افکارسنجی در حوزه زیارت می‌توانند نقش کلیدی در تصمیم‌گیری‌ها ایفا کنند. به عنوان مثال، تحلیل رفتار زائران در فضای مجازی می‌تواند نگرش‌ها و نیاز‌های آن‌ها را روشن کرده و مسیر‌های بهبود خدمات زیارتی را مشخص کند. 

وی افزود: اماکن زیارتی می‌توانند نقش مهمی در توسعه فرهنگی ایفا کنند، اما این امر مستلزم استفاده از داده‌ها و اطلاعات دقیق و قابل‌اعتماد است. متأسفانه در این زمینه غفلت جدی صورت گرفته و بسیاری از ظرفیت‌های زیارت هنوز به‌درستی مورد استفاده قرار نگرفته است.

در ادامه حتما بخوانید اجرای طرحی با هدف تعمیق زیارت | نشست بررسی دومین رویداد ملی «سقاخونه» در مشهد برگزار شد

تغییر نگرش، نقطه شروع تحول

افخمی تغییر نگرش را نقطه شروع تحول در زیارت دانست و گفت: برای تحقق حکمرانی زیارت، باید تصویر ذهنی جامعه نسبت به این مفهوم اصلاح شود. زیارت تنها یک امر عبادی نیست، بلکه می‌تواند به عنوان ابزاری برای پیشرفت فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

وی در پایان تأکید کرد: امیدواریم با همکاری تمامی نهاد‌ها و بهره‌گیری از ایده‌های نوآورانه، بتوانیم زیارتی متعالی و متناسب با نیاز‌های امروز جامعه را محقق کنیم.