شهرآرانیوز؛ طبق یک مطالعه جدید که در نشریه Brain Medicine منتشر شده، میکروپلاستیکها ممکن است حلقه مفقوده در ارتباط بین غذاهای فوقفرآوریشده و برخی اختلالات عصبی، مانند افسردگی و زوال عقل، باشند.
نویسنده اصلی، نیکلاس فابیانو، روانپزشک دانشگاه اوتاوا، در بیانیهای گفته: «ما شواهدی داریم که باید همه را نگران کند.»
او اضافه کرده: «غذاهای فوقفرآوریشده اکنون بیش از ۵۰٪ از مصرف انرژی در کشورهایی مانند آمریکا را تشکیل میدهند و این غذاها درمقایسهبا غذاهای کامل بهطور قابل توجهی غلظت بالاتری از میکروپلاستیکها دارند.»
در واقع، چندین مطالعه نشان میدهند که هرچه یک محصول غذایی بیشتر فرآوری شده باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که حاوی ذرات پلاستیکی باشد. برای مثال، یک مطالعه نشان داده که ناگتهای مرغ به ازای هر گرم ۳۰ برابر میکروپلاستیک بیشتری درمقایسه با سینه مرغ دارند. این ممکن است به دلیل افزایش مقدار پلاستیکی باشد که غذاهای فوقفرآوریشده در طول فرآوری و بستهبندی با آن مواجه میشوند.
مطالعات دیگری نشان دادهاند که میکروپلاستیکها میتوانند از مانع خون و مغز عبور کنند؛ همان لایه محافظتی سلولها که مغز را احاطه کرده و اجازه ورود مواد مضر را نمیدهد و مواد شیمیایی مفید را قفل میکند. نویسندگان این مطالعه، به رهبری الکساندر نیهارت، مارکوس گارسیا و الیانه الحیاک از دانشگاه نیومکزیکو، معتقدند که میکروپلاستیکها با سوار شدن بر مولکولهای چربی به مانع خون و مغز نفوذ میکنند.
زمانی که این ذرات به داخل مغز وارد میشوند، استرس اکسیداتیو تولید میکنند که به سلولها آسیب میزند و خطر اختلالات عصبی را افزایش میدهد. فابیانو و همکارانش اشاره میکنند که میکروپلاستیکها ظاهراً تأثیر خاصی بر انتقالدهندههای عصبی دارند و در اختلالات نوروسایکاتریک مانند افسردگی و زوال عقل نقش دارند. این یک ادعای بزرگ و جسورانه است که هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
جالب است که این اثرات مضر به طرز شگفتآوری شبیه به آنهایی است که با غذاهای فوقفرآوریشده ایجاد میشوند. یک تحقیق دیگر نشان داد افرادی که این غذاها را مصرف میکردند، به طور قابل توجهی در معرض خطر افسردگی، اضطراب و خواب ضعیف بودند. چندین مطالعه دیگر هم این نوع رژیم غذایی را با افزایش خطر زوال عقل مرتبط دانستهاند. در نتیجه، فابیانو و همکارانش پیشنهاد میکنند که میکروپلاستیکها ممکن است یکی از عوامل پنهان اختلالات عصبی مرتبط با مصرف غذاهای فوقفرآوریشده باشند.
ولفگانگ مارکس، پژوهشگر ارشد دانشگاه دیکین استرالیا، گفته: «غذاهای فوقفرآوریشده با استرس اکسیداتیو، اپیژنتیک، اختلال عملکرد میتوکندری و اختلالات سیستمهای انتقالدهنده عصبی ارتباط دارند.
خبر خوب این است که یک مطالعه دیگر که در Brain Medicine منتشر شده است، شواهدی ارائه میدهد که نشان میدهد یک تکنیک پزشکی میتواند میکروپلاستیکها را از بدن خارج کند.
این روش شامل استخراج خون بیمار و عبور آن از یک دستگاه است که آن را به اجزای خود تقسیم میکند: پلاسما و سلولهای خونی. سپس پلاسما فیلتر میشود تا هر ماده ناخواستهای (مانند میکروپلاستیکها) خارج شود و پلاسما و سلولهای خونی تمیز دوباره به بیمار برگردانده میشوند.
این یک تکنیک نسبتا ساده است که در سراسر جهان برای برخی از انواع اهدای خون، مقاصد درمانی، جمعآوری سلولهای بنیادی و ... استفاده میشود.
استفان بورنشتاین، استاد پزشکی قلب و عروق و متابولیسم در کالج کینز لندن، گفته است: «در حالی که ما نیاز داریم تا مواجههمان با میکروپلاستیکها را از طریق انتخابهای بهتر غذایی و گزینههای بستهبندی کاهش دهیم، همچنین به تحقیقات درباره چگونگی حذف این ذرات از بدن انسان نیز نیاز داریم.»
همانطور که بحران پلاستیک روز به روز نگرانکنندهتر میشود، بررسی راههایی برای حفاظت از بدن در برابر میکروپلاستیکها میتواند به ما کمک کند تا ذهن خود را به معنای واقعی کلمه پاک کنیم.