شکست هیمنه دشمن در بازار‌های مالی

قیمت دلار کاهش یافت و بازار طلا در مشهد طبق روال عادی در حال فعالیت است. چه وقت؟ درست چند ساعت بعد از حمله خصمانه آمریکا به تأسیسات هسته‌ای کشورمان. شاید خیلی از پیش‌بینی‌ها پیش از تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان و آغاز جنگ تحمیلی این بود که در پی این اتفاق‌ها بازار‌ها قفل می‌شود، ارز سر به فلک می‌گذارد و در بازار طلا معاملات به بن‌بست می‌خورد، اما هیچ‌کدام از این پیش‌بینی‌ها درست از کار درنیامد. قیمت ارز در بازه‌ای منطقی تغییر یافت و فعالیت بازار‌ها حتی پس از ورود آمریکا به جنگ ادامه دارد.

به اعتقاد کارشناسان با شکستن هیمنه دشمن و مشخص‌شدن وزن بازیگری ایران در این جنگ تحمیلی، انتظارات از وضعیت بازار‌ها تغییر یافت. همچنین اقدامات بانک مرکزی بر کنترل شرایط اثرگذار بوده است. تا لحظه تهیه این گزارش قیمت دلار به ۹۲ هزارو ۶۰۰ تومان رسید. همچنین گفت‌و‌گو با طلافروشان نشان داد بازار طلای مشهد در روال عادی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

شکست هیمنه دشمن دلار را نزولی کرد

علی مصطفوی، دکترای اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی است. او در گفت‌و‌گو با شهرآرا شرایط فعلی را تحلیل می‌کند و با اشاره به ماهیت پیش‌نگر بازار‌های مالی، می‌گوید: بازار ارز، مانند دیگر بازار‌های مالی نسبت به رویداد‌های آینده واکنش زودهنگام نشان می‌دهد؛ به‌اصطلاح آنها را پیش‌خور می‌کند. یعنی اگر قرار باشد شش ماه بعد اتفاقی بیفتد، فعالان بازار از دو یا سه ماه قبل شروع به تنظیم رفتار خود می‌کنند. در ماه‌های گذشته، وقتی موضوع جنگ و حمله مطرح شد، انتظارات منفی شدیدی شکل گرفت که باعث شد نرخ دلار به‌طور چشمگیری از ارزش ذاتی خود فاصله بگیرد و جهش پیدا کند.

وی ادامه می‌دهد: در آن‌زمان، بازار هنوز درک روشنی از ابعاد ماجرا نداشت. نمی‌دانست چه اتفاقی قرار است بیفتد، دولت چه تصمیمی خواهد گرفت، طرف مقابل چه واکنشی نشان خواهد داد. به همین دلیل فضای روانی بازار، تحت‌تأثیر هیجانات و ترس از آینده، به سمت افزایش قیمت‌ها میل پیدا کرد. اما حالا که در بطن ماجرا قرار گرفته‌ایم، با مشاهده واکنش‌ها و بررسی وزن واقعی بازیگران در عرصه جنگ، همچنین مشاهده میزان ضربات واردشده، تصویر روشن‌تری از وضعیت به‌دست آمده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی می‌افزاید: برخلاف فضای رسانه‌ای پرهیاهویی که ایجاد شده بود، در میدان واقعیت، هیمنه دشمن آن‌طور که تبلیغ می‌شد، وجود نداشت. آن قدرت‌نمایی‌ها و ادعا‌هایی که از سوی برخی رسانه‌ها مطرح می‌شد، به‌تدریج رنگ باخت و انتظارات قبلی بازار اصلاح شد. همین تغییر در ادراک فعالان بازار باعث شده نرخ ارز هم تا حدی تعدیل شود. اکنون بازیگران بازار ارز متوجه شده‌اند که شرایط به آن شدت که تصور می‌کردند نیست.

حرکت ارز در مسیر منطقی با سیاست‌های پولی

مصطفوی با اشاره به نقش سیاست‌گذار پولی در کنترل بازار ارز اضافه می‌کند: نقش بانک مرکزی در چنین شرایطی بسیار مهم است. این نهاد می‌تواند با ابزار‌های در اختیارش، جریان‌های مالی در اقتصاد را مدیریت و جهت‌دهی کند. از طریق مداخله در بازار، اعمال سیاست‌های هدفمند ارزی و تعیین اولویت‌ها، بانک مرکزی می‌تواند مانع نوسانات شدید و غیرمنطقی نرخ ارز شود و بازار را به‌سمت مسیر عقلانی و باثبات هدایت کند.

وی در ادامه با تأکید بر ضرورت بازنگری در مصارف ارزی کشور، می‌گوید: بانک مرکزی باید شرایط جدید کشور را درک کند و متناسب با اقتضائات دوران جنگی، ارز را فقط به مصارف ضروری و حیاتی اختصاص دهد. کالا‌هایی که پیش از این ارزبری داشتند، اما جزو نیاز‌های اساسی نبوده‌اند، حالا باید در اولویت قرار نگیرند یا حتی وارداتشان محدود شود. این تصمیم می‌تواند فشار مضاعف را از دوش بازار ارز بردارد.

مصطفوی اضافه می‌کند: نظام اولویت‌بندی در تخصیص ارز باید بازطراحی شود. در شرایط خاص، منابع ارزی کشور باید به سمت تأمین دارو، تجهیزات پزشکی، کالا‌های اساسی و نیاز‌های استراتژیک هدایت شود. این مدیریت منابع نه‌تنها از بروز شوک‌های ارزی جلوگیری می‌کند، بلکه به نوعی از اقتصاد در برابر فشار‌های بیرونی و تحمیلی محافظت می‌کند.

او تأکید می‌کند: اگر این مداخلات به‌موقع و هوشمندانه انجام شوند، می‌توانند به تثبیت انتظارات، کاهش التهابات و در نهایت حرکت نرخ ارز در مسیر منطقی کمک کنند. این موضوع برای حفظ آرامش روانی جامعه و ثبات کلی اقتصاد نیز بسیار حیاتی است.

در ادامه حتما بخوانید دلار در بازار آزاد چند؟ (۲ تیر ۱۴۰۴) | عبور بازار ارز از تلاطم جنگ

روال عادی در بازار طلا

رئیس اتحادیه صنف طلا، نقره و جواهر مشهد نیز با تأکید براینکه بازار طلای مشهد به‌طور عادی در حال فعالیت است به شهرآرا می‌گوید: همه چیز امن و امان است. خوشبختانه کسبه به‌طور عادی کاسبی می‌کنند و خرید و فروش انجام می‌دهند.

یوسف تقی‌زادگان با اشاره به اینکه اکنون قیمت طلا ۷ میلیون ۶۹۰ هزار تومان است می‌افزاید: برخی واحد‌های صنفی هم که پیش از این بسته بودند از روز شنبه همه فعال شدند.

او در پاسخ به این سؤال که وضعیت خریدو فروش طلا در چه شرایطی است اظهار می‌کند: همه چیز در حالت عادی است، قبل از این شرایط نیز در بازار طلا رکود مشاهده می‌شد و اکنون به همان حالت است. اینکه بگوییم بازار آتش گرفته و عده‌ای در حال خرید یا فروش هستند به هیچ عنوان این شرایط وجود ندارد.

رئیس اتحادیه صنف طلا، نقره و جواهر مشهد با اشاره به برخی رفتار‌های هیجانی در بازار سوخت یا ارزاق عمومی در روز‌های اول تجاوز به خاک ایران، می‌گوید: برخی رفتار‌ها هیجانی است. مردم باید آرامش خود را حفظ کنند، چون گاهی همین رفتار‌ها بازار را بیشتر با چالش روبه‌رو می‌کند.

تقی‌زادگان با تأکید براینکه مردم فقط از واحد‌های صنفی دارای پروانه طلا خرید کنند، ادامه می‌دهد: قیمت حتما باید روی تابلو درج شده باشد. خریداران از چند جا استعلام بگیرند، چون گاهی مشاهده شده برخی از جانب خود اعداد نجومی اعلام می‌کنند، افراد در صورت مشاهده، حتما این موارد را به اتحادیه اطلاع دهند.