راهکار‌هایی برای کشاندن حاشیه به متن

همان طور که می‌دانیم حاشیه شهر بخش‌های مورد غفلت واقع شده شهر است که شرایط زندگی و مسکن در آنجا به شدت نامناسب است و حاشیه نشینان شامل تمام کسانی هستند که در محدوده اقتصادی شهر ساکن اند، ولی جذب اقتصاد شهری نشده اند و علل پیدایش آن را باید در سطوح فرا ملی، ملی و محلی جست وجو کرد که مفصل است و مجال آن در این فرصت نیست، اما به طور ساده آنچه اکنون به عنوان حاشیه نشینی شناخته می‌شود جزو جریان‌های  دیرپا و تاریخی مهاجرت جمعیتی گریزان از روستا‌ها و شهر‌های کوچک به لحاظ دافعه‌های آن، در پی افزایش جاذبه‌های شهری، به امید پیدا کردن کار در شهر‌ها و رفاه و و بهره مندی بیشتر از امکانات نیست.

آسیب‌ها و مسائل ناشی از حاشیه نشینی برای شهر مقدس مشهد هم اجتماعی و فرهنگی است و هم کالبدی و زیست محیطی. رویکرد‌های مقابله با حاشیه نشینی یکی تخریب و نوسازی مجدد است که علاوه بر ایجاد نارضایتی در مردم، نتایج مطلوبی نیز به بار نمی‌آورد، دیگری اصلاح و بهبود شرایط زندگی و توانمندسازی است که مزاحمت کمتری برای حاشیه نشینان ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی راهکار‌های زیر را می‌توان برای سامان دهی حاشیه نشینان مشهد پیشنهاد کرد.

*به رسمیت شناختن بافت‌های حاشیه نشین به عنوان یک واقعیت موجود، زیرا آن‌ها مجرم و محکوم نیستند، بلکه ضعف سیستم اجتماعی و اقتصادی جامعه آن‌ها را به آنجا کشانده است.

*تقویت شهر‌های میانی وکوچک استان و تخصیص بودجه‌های عمرانی بیشتر به آن ها، زیرا این مسئله موجب جذب تعداد زیادی از مهاجران روستایی به آن‌ها خواهد شد و از تشدید مشکلات شهر مشهد خواهد کاست.

*به رسمیت شناختن حقوق شهروندی ساکنان مناطق حاشیه نشین، در برنامه ریزی‌های مختلف اقتصادی اجتماعی و کالبدی و تهیه برنامه‌های کارآمد، برای پرداخت وام‌های کم بهره و طولانی مدت به قشر فقیر جامعه درزمینه‌های تأمین مسکن و کارآفرینی براساس توان افراد در صنف‌های مختلف در راستای توانمندسازی آنان باید مدنظر ویژه قرار گیرد.

*نظارت بیشتر شهرداری بر ساخت وساز‌های مسکونی مناطق حاشیه نشین و جلوگیری از ساخت وساز‌های بدون پروانه و همچنین ساخت وساز‌هایی که قوانین و ضوابط ساختمان سازی و شهرسازی در آن‌ها رعایت نمی‌شود، برای بهره مندی حاشیه نشنان از ساختمان‌های استاندارد تا آرامش بیشتری احساس کنند.

*بهسازی و بهبود بخشیدن به شرایط زندگی در مناطق حاشیه  ای. این بهبودی و سامان دهی شامل ایجاد زیرساخت‌های مناسب مانند شبکه‌های ارتباطی، سیستم تخلیه فاضلاب و امر نظافت و جمع آوری بموقع زباله‌ها و حداقل ملزم کردن حاشیه نشینان به حفر چاه است.

در پایان پیگیری وعده اجرای ۵۰۵ پروژه عمرانی استاندار، جناب معتمدیان، برای حاشیه نشینان که مقرر شده بود در ۷۸ محله حاشیه نشین و در قالب طرح بازآفرینی شهری در حاشیه کلان شهر مشهد اجرا شود، پیگیری شروع به عملیات اجرایی ساخت بیمارستان ۵۴۰ تخت خوابی برای حاشیه نشینان در شرق مشهد و پیگیری ۲۰ هزار مترمربع از زمین‌های موقوفه که آستان قدس رضوی برای ساخت مسکن نیازمندان در حاشیه شهر مشهد اهدا کرده است، در کنار پیگیری وصول ۴۰ هزار میلیارد ریال تصویب شده ستاد ملی بازآفرینی شهری ایران برای سامان دهی حاشیه شهر مشهد، پیگیری هویت بخشی و سند دار کردن املاک و مستحدثات نقاط حاشیه شهر و پیگیری شبکه توانمندسازی کسب و کار‌های خرد و خانگی حاشیه نشینان به صورت خاص‌ می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.