کانون ارزیابی و توسعه شایستگی مدیران

یکی از دغدغه‌های مهم مدیریت شهری بعد از برگزاری انتخابات و استقرار شوراها، انتصاب مدیران است. بدون شک اگر قرار باشد سیستمی بر مبنای اصول علمی و سازمانی درباره گزینش مدیران خود اقدام کند، با فرایندی چالشی و پیچیده مواجه خواهد شد؛ به خصوص زمانی که قرار باشد این اتفاق در ابرسازمانی همچون شهرداری کلان شهر‌ها بیفتد که هم مدیران زیادی در سطوح مختلف سلسله مراتبی خود دارد و هم نیاز به تخصص‌های مختلف و گاه ناهمگون. مدیریت شهری در همه ادوار با دو چالش بزرگ در این راستا مواجه می‌شود؛ اول: «سیاست زدگی» و دوم: «آشناگزینی به جای شایسته گزینی».

مسئله اول، طبیعت همه جریان‌های مدیریتی است که با فرایند انتخابات بر سر کار می‌آیند و حالت دوم معمولا به دلیل کم حوصلگی سامانه‌های مدیریتی منظور گزینش اصولی و منطقی شایستگان رخ می‌دهد که هر دوی این مسائل به کیفیت مدیریت سیستم، آسیب وارد می‌کند. در همین راستا یکی از ابزار‌های مهمی که برای انتخاب شایستگان در مناصب کلیدی دراختیار مدیران قرار دارد، «کانون ارزیابی و توسعه شایستگی مدیران» است. کانون ارزیابی، یـک رویکرد ارزیابی محور اسـت.

ایـن رویکـرد، بـه ارزیـابی توسط تیم ارزیابان با اسـتفاده از تمرین‌ها و آزمون‌های متنوع دلالت دارد که برای سنجش شایستگی‌های افـراد، برای جذب، ارتقا و توسعه شایستگی‌ها استفاده می‌شود. کانون ارزیابی مدیران، بر ارزیابی گروهی داوطلبان توسط تیم ارزیابان حرفه‌ای با استفاده از تمرین‌ها و آزمون‌های متنوع تاکید دارد. این روش بر تقویت شایسته سالاری و هدفمند کردن آموزش‌های مدیران و کمک به بهبود و توسعه آن‌ها اهتمام وزرد. ارزیابان با درنظر گرفتن شایستگی‌های رده‌های مختلف مدیریتی، پیشنهاد‌های موردنیاز آموزشی را برای بهبود توانمندی‌های مدیریتی شرکت کنندگان مطرح می‌کنند.

کانون‌های ارزیابی، ابزاری موثر برای انتخاب و ارتقای افراد، تشخیص قوت‌ها و ضعف‌های ارزیابی شوندگان و توسعه شایستگی‌های مدیران، در این زمینه هستند. شایستگی‌ها را می‌توان به کوه یخ تشبیه کرد. بخشی از شایستگی‌ها شامل دانش و مهارت‌ها به سرعت دیده می‌شوند و قابل ارزیابی هستند، اما برای بخشی از خصوصیات شخصیتی، انگیزه‌ها و استعداد‌ها باید زمان بیشتری صرف کرد و از ابزار‌هایی نظیر کانون ارزیابی و توسعه استفاده کرد که طی آن با کمک مجموعه تمرین‌های شبیه سازی و آزمون‌های متناسب، میزان یک شایستگی در افراد ارزیابی و سنجش می‌شود.

باتوجه به حساسیت و پیچیدگی فرایند انتخاب مدیران و دغدغه‌هایی که مبتنی بر شایسته گزینی، تحقق عدالت و رعایت حقوق و حفظ منافع مردم و شهرداری‌ها وجود دارد، این ابزار می‌تواند کارگشا باشد. البته دو شرط مهم برای اثربخشی آن وجود دارد؛ اول اینکه کانون ارزیابی مدیران که ابزاری برای رسیدن به هدف است، خودش نباید جانشین اهداف شود و دوم اینکه در این فرایند، باید از زمان مراقبت کرد تا این فرایند طولانی نشود و امور سازمان معطل انتصاب مدیران نماند.